Küresel ekonominin büyümesi ve teknolojinin gelişmesine rağmen, gelir adaletsizliğine bağlı sıkıntılar halen devam ediyor. Yüz milyonlarca insan dünya üzerinde halen temiz su, elektrik ve gıdaya ulaşamıyor. Uluslararası Enerji Ajansı'nın (IEA) yayınladığı 2017 Enerjiye Erişim Raporu da bir başka gerçeği gözler önüne seriyor. IEA'nın verilerine göre dünyada halen milyarlarca insan eski usul yöntemlerle yemek pişiriyor. 2.5 milyar insan yemek pişirmede kirlilik kaynağı biyomas yakıtları kullanıyor. Tezek, bitki artıkları, çalı çırpı ve odun parçalarını tanımlayan biyomas yakıtlar en çok Sahra Altı Afrika ülkeleri ile gelişmekte olan Asya ülkelerinde tercih ediliyor. Bununla birlikte yemek pişirmede 170 milyon insan kömür, 120 milyon insan da gazyağını tercih ediyor. Raporda toplam 2.8 milyar insanın temiz yemek pişirmeye uzak olduğu belirtiliyor. Bu yakıtlar, pişirme esnasında yemeğe insan sağlığına zararlı maddeler bulaştırıyor.
NÜFUS DA ETKİLİ OLUYOR
Hızla artan nüfus, temiz yemek pişirilmesine erişimi de azaltıyor. Sahra Altı Afrika ülkelerindeki nüfusun neredeyse yüzde 80'i biyomas yakıtlarla yemek pişiriyor. Sadece bu bölgedeki sağlıksız yemek pişiren nüfus 2000 yılından bugüne 240 milyondan 780 milyona çıktı. IEA'nın hazırladığı rapora göre en fazla biyomas kullanan 25 ülkenin, 20'si Sahra Altı Afrika'da yer alırken, Nijerya ve Kenya'daki 60 milyon insanın yemek pişirirken gazyağı kullandığına işaret edildi.
GELİŞMİŞ ÜLKELER DOĞALGAZ KULLANIYOR
Gelişmiş ülkeler yemek pişirmede yüzde 64 oranında doğalgaz kullanılıyor. Yemek pişirirken elektrik kullanımının yüzde 32 olduğu bu ülkelerde, diğer yakıtlar yüzde 3, katı yakıtlar ise yüzde 0.8 paya sahip. Gelişmekte olan ülkelerde katı yakıtların payı yüzde 46.8 olurken, doğalgaz yüzde 42.7, elektrik yüzde 4.2 ve gazyağı da yüzde 2.1 oldu. Asya kıtasında yemek pişirmede en fazla katı yakıt kullanılan ülke yüzde 60.7 ile Hindistan oldu. Bu ülkede doğalgazın payı yüzde 36.3 olurken, gazyağı da yüzde 2.9 pay aldı.
