Bilun ÇELİK/Ankara
Emekli Tuğgeneral Stratejist Nejat Eslen, Rusya, İran ve Çin'le yakınlaşmanın Türkiye'ye siyasi ve ekonomik anlamda büyük avantajlar sağlayabileceğini söyledi.
Eslen, artık yeni bir dünya kurulduğunu, Çin-Türkiye-Rusya-İran arasındaki ilişkinin kurulmakta olan yeni dünya düzeninin belirleyicisi olabileceğini ifade etti. ABD'nin, "Bizim 2. Dünya Savaşı'nda kurduğumuz düzen çöküyor" dediğini kaydeden Eslen, şöyle dedi:
"Artık ABD'nin liderliği tehlikede. Trump bunu çaresi olarak ekonomik savaşı tercih etti. Zaten, 'ABD'yi yeniden büyük yapacağız' sloganıyla seçilmişti. Burada ABD'nin büyük amacı üretimde Çin'in küresel liderliği ele geçirmesini engellemek. Bu, belki de ABD için son şans. Trump bu stratejisini uygularken ortaklarını, ittifaklarını da zedeliyor. Bunun bir bedeli de olacak. Soğuk savaş döneminde ABD ve Türkiye müşterek bir tehdide karşı hareket ediyordu. Günümüzde böyle bir tehdit yok. Orta Doğu'da ABD'nin ve Türkiye'nin çıkarları çok farklı, çoğu zaman da bu çıkarlar çatışma halinde. ABD'nin Orta Doğu'daki çıkarları Türkiye için güvenlik soruna neden oluyor. ABD coğrafi konumu nedeniyle NATO üyesi Türkiye'yi kendi yörüngesinde uydu olarak görüyor ve Türkiye'nin yörüngeyi terk etmesini istemiyor. 15 Temmuz darbe girişiminde ABD'nin derin yapısı olduğuna dair yaygın bir kanaat var. ABD, Orta Doğu'da İran'a yönelik bir hesaplaşma içine girecek. Türkiye'yi bu noktada yanında görmek istiyor. Suriye'de Fırat'ın doğusunda oluşan PKK-PYD koridoruna sesini çıkarmamasını istiyor. ABD'nin Orta Doğu'daki istekleri, inisiyatifleri Türkiye için tehdit oluşturuyor."
Nejat Eslen, Türkiye'nin kırılgan bir ekonomisi olmasına rağmen bir krize girmemesinin mümkün olduğunu da söyledi. "Çin'in bir kuşak-bir yol projesi Türkiye'yi içine alsaydı, Anadolu'dan geçen hata Çin yatırımları yapılsaydı, Kars- İstanbul tren hattı Çin'in yatırımıyla olsaydı, çalışsaydı Türkiye'ye girecek parayla bu kriz önlenebilirdi" diyen Eslen, şöyle devam etti: "Türkiye'ye asıl kaynak sağlayabilecek olan ülke Çin. Kars-İstanbul hızlı tren hattıyla ilgili Çin'in yatırımlara başladığı haberleri geliyor, bu haberlerin doğru olması çok önemli. Hızlı para akışı ağlanır. Türkiye, coğrafya itibarıyla Afro-Avrasya olarak tanımlanan Afrika-Avrupa ve Asya'nın tam ortasında. Bu coğrafi konum Çin'e avantaj sağlıyor. Türkiye ile Çin ilişkilerini geliştirirse Türkiye coğrafyası Çin için üretim üssüne dönüşebilir. Ayrıca Türkiye AB ile gümrük birliği içinde olduğu için Çin'in Türkiye'de Türklerle birlikte üreteceği malları Avrupa'ya daha avantajlı koşullarda ihraç etme imkanları doğabilir. ABD'yi ürküten de Çin'in bir kuşak- bir yol projesidir. Dünya düzeni değişecekse ve yeni dünya düzeni Çin'i küresel liderliğe taşıyacaksa Çin'in elindeki en önemli araç bir kuşak bir yol projesidir. Türkiye- İran yakınlaşması Türkiye'nin güvenliği açısından imkanlar sağlarken, Türkiye Çin yakınlaşması da Türkiye'ye ekonomik açıdan büyük avantajlar sağlayabilir."
