"Ak Saray’da paralel devlet"
“Kendisi MİT’çi mi?”
CumhurbaŞkanI’na tanınan görevler içinde istihbarat yapmanın olmadığını vurgulayan Vural, “Bürokratları aracılığıyla istihbarat merkezi kurabilecek, operasyon yapabilecek, bunları finanse edebilecek. Cumhurbaşkanı istihbaratçı mı, MİT’çi mi” dedi.
“Anayasal darbedir”
CHP Grup Başkanvekili Akif Hamzaçebi de şu eleştirileri getirdi: Bu anayasal darbedir. MİT içinde yasadışı yapıyı kendine bağlamak istiyor. Artık gizli kapaklı operasyonlar Erdoğan’ın talimatıyla çok daha rahat yapılıyor olacak.
Sıkı yönetim yasaları
Meclis’te kabul edilen, polisi üst düzey yetki ile donatan ve adeta sıkı yönetim getiren “İç güvenlik paketi” ile valiye “adli kolluk”, polise hakim kararı olmadan durdurma, arama ve silah kullanma yetkisi verildi.
Bakana sansür yetkisi
Meclis’te 2 torba kanunu yasalaşırken, TİB’e erişimi engelleme yetkisi verildi. Başbakan ya da bakanın talebiyle internet karartıılabilecek, suç unsuru içerikleri Twitter’da paylaşanlara ceza verilecek.
TBMM Genel Kurul’nda haftalardır tartışmalara hatta kavgalara neden olan iç güvenlik paketi görüşmeler sonunda kabul edildi. Yeni
düzenleme özetle şöyle:
Sözlü emirle arama
Polisin arama yetkisi genişliyor. Polis Vazife ve Salahiyet Kanunu’na (PVSK) göre, polis durdurduğu şüpheliden üzerindeki elbiseyi çıkarmasını veya aracının bagaj, torpido gibi kapalı bölümlerinin açılmasını isteyemiyordu. Yeni düzenlemeye göre bu artık mümkün olacak. Söz konusu arama, mülki amirin yetkilendirdiği kolluk amirinin verdiği yazılı emirle, acil durumlarda sözlü emirle yapılabilecek. Kolluk amirinin kararı 24 saat içinde görevli hâkimin onayına sunulacak. Aramaya ilişkin kişiye, arama gerekçesini de içeren bir belge verilecek.
48 saat gözaltı yetkisi
Mevcut CMK’nın 91. maddesinde gözaltı yetkisi yargıya bırakılmış. Yeni düzenlemede bu maddeye “suçüstü” halleriyle sınırlı olmak kaydıyla, polise gözaltı yetkisi veriliyor. Polis, 48 saate kadar gözaltı yapabilecek. Hakim önüne çıkarma süresi 48 saat olacak.
Uzaklaştırma tedbiri
PVSK’nun 13. maddesinde polisin kimleri yakalayıp kanuni işlem yapacağı sıralanıyor. Düzenleme ile “Başkalarının can güvenliğini tehlikeye düşürenler” de bu listeye ekleniyor. Ayrıca polise, vatandaşı ‘koruma altına alma, uzaklaştırma’ görevi de veriliyor.
Önleme dinlemesi yetkisi
PVSK’nın ek 7. maddesine ve Jandarma Teşkilat, Görev ve Yetkileri Kanunu’nun ek 5. maddesinde var olan, hakimin 24 saat içerisinde karar vereceğine dair düzenleme, 48 saat olarak değiştiriliyor. İlgili kararların sadece Ankara Ağır Ceza Mahkemesi tarafından verilmesi hükme bağlanıyor.
Polise silah yetkisi
PSVK’nın ’zor ve silah kullanma’başlıklı 16. maddesinde 7. fıkraya “Molotof, patlayıcı, yanıcı, yakıcı, boğucu, yaralayıcı ve benzeri silahlarla saldıran veya saldırıya teşebbüs edenlere” karşı da silah kullanılabileceği hükmü ekleniyor.
Üniforma ve ambleme hapis
Yasayla gösterilerde havai fişek, molotof, demir bilye ve sapan gibi araçları taşıyanlara veya kimliklerini gizlemek amacıyla yüzlerini tamamen veya kısmen örtenlere 2 yıl 6 aydan 4 yıla kadar hapis cezası getiriliyor. Bir başka değişiklikle, yasadışı örgüt amblem, işaret ve üniforması ile gösterilere katılanlar için 6 aydan 3 yıla kadar hapis cezası öngörülüyor.
Bilye ve sapan artık silah
2911 sayılı kanununun 23. maddesine “Havai fişek, molotof ve benzeri el yapımı olanlar dâhil” ile “demir bilye ve sapan” ibaresi eklenerek bu araçlar silah sayılıyor.
l El koyma yetkisi
Valiler, kamu düzeni ve güvenliğiyle kişilerin can ve mal emniyetini sağlamak amacıyla bütün kamu kurumlarının ambulans, itfaiye, çekici, iş makinesi gibi araçları ve ilgili personeli kullanma yetkisi alıyor. Valilerin bu emirlerini yerine getirmeyen veya geciktiren kamu görevlileri de oluşacak zararlardan sorumlu tutuluyor.
Her şey bakanın iki dudağı arasında
İnternet ve sağlıkla ilgili düzenlemeleri içeren “Torba Kanun Teklifi” TBMM Genel Kurulu’nda kabul edilerek yasalaştı. Düzenlemeye göre, TİB Başkanlığı’nca internet ortamında yer alan yayınlarla ilgili içeriğin çıkarılması veya erişimin engellenmesi kararı hızla verilebilecek. Bunun için Başbakanlık veya bakanlıkların talebi gerekecek. Yaşam hakkı ile kişilerin can ve mal güvenliğinin korunması, milli güvenlik ve kamu düzeninin korunması, suç işlenmesinin önlenmesi veya genel sağlığın korunması sebeplerinden biri halinde Başbakanlığın talebiyle karar alınacak. Milli güvenlik ve kamu düzeninin korunması, suç işlenmesinin önlenmesi veya genel sağlığın korunması ile ilgili ise bakanlıkların talebi yeterli olacak. Karar, TİB tarafından derhal erişim sağlayıcılara ve ilgili içerik ve yer sağlayıcılara bildirilecek. İçerik çıkartılması veya erişimin engellenmesi kararının gereği, derhal ve en geç kararın bildirilmesinden itibaren 4 saat içinde yerine getirilecek. İçerikler çıkarılıncaya kadar erişimin engellenmesi tedbirine devam edilecek.
Tamamen kapatılabilecek
Başbakanlık veya ilgili bakanlıkların talebi üzerine başkanlık tarafından verilen içeriğin çıkarılması veya erişimin engellenmesi kararı, başkanlık tarafından, 24 saat içinde sulh ceza hakiminin onayına sunulacak. Hakim, kararını 48 saat içinde açıklayacak; aksi halde, karar kendiliğinden kalkacak. Bu madde kapsamında verilen erişimin engellenmesi kararları, ihlalin gerçekleştiği yayın, kısım, bölüm ile ilgili olarak içeriğe erişimin engellenmesi yöntemiyle verilecek. Ancak, teknik olarak ihlale ilişkin içeriğe erişimin engellenmesi yapılamadığı veya ilgili içeriğe erişimin engellenmesi yoluyla ihlalin önlenemediği durumlarda, internet sitesinin tümüne yönelik olarak erişimin engellenmesi kararı verilebilecek.
Para cezası
Bu madde kapsamındaki suça konu internet içeriklerini oluşturan ve yayanlar hakkında başkanlık tarafından, cumhuriyet başsavcılığına suç duyurusunda bulunulacak. Bu suçların faillerine ulaşmak için gerekli olan bilgiler içerik, yer ve erişim sağlayıcılar tarafından hakim kararı üzerine adli mercilere verilecek. Bu bilgileri vermeyen içerik, yer ve erişim sağlayıcıların sorumluları, fiil daha ağır cezayı gerektiren başka bir suç oluşturmadığı takdirde, 3 bin günden 10 bin güne kadar adli para cezası ile cezalandırılacak.
Muhalefet ateş püskürdü
İnternete sansür getiren yasaya muhalefetten sert tepki geldi. CHP Grup Başkan Vekili Levent Gök, iktidarın internet yasasının iptal edilmesine rağmen yeniden TBMM’den geçirmesini “dayatma” olarak nitelendirerek, şöyle konuştu; “İktidar partisi hukuktan da ders almadan bir dayatma içerisindedir. Daha önce TİB Başkanı’na da yasayla böyle bir yetki vermişlerdi. Ancak TİB Başkanı’na verilen yetki, CHP’nin yaptığı başvuru üzerine, Anayasa Mahkemesi tarafından iptal edilmişti. Anayasa Mahkemesi’nin iptal kararının gerekçesinde, idareye böyle bir yetkinin verilmeyeceği açık şekilde ifade edilmişti. Ancak şimdi de Başbakan ve bakanlara bu yetkiyi vererek, Anayasa Mahkemesi’nin, Anayasa’ya aykırı bulduğu konuyu yeniden yasalaştırmış oldular.” Gök, CHP’nin ana muhalefet partisi olarak, ilgili yasa Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe girer girmez, Anayasa Mahkemesi’ne iptal başvurusunda bulunacaklarını söyledi.
Saray’da paralel devlet var
MHP Grup Başkanvekili Oktay Vural, Anayasa gereğince Cumhurbaşkanı’na tanınan görevler içinde istihbarat yapmanın olmadığını söyledi. Vural şunları söyledi: “Anayasa gereğince Cumhurbaşkanı’na tanınmamış bir görevi ifa etmek amacıyla bir ödenek konulması mümkün değil. Yürütmeyle ilgili yapacağı görevleri Anayasa’da tadat edilmiştir. Tadat edilen bu görevler içerisinde istihbarat yapmak, kapalı istihbarat, kapalı savunma hizmetleri gibi birtakım şeyler yazılı değildir. Yazılı olmayan bir görevi ifa etmek üzere kaynak vermek mümkün değildir. Bu, filli olarak Cumhurbaşkanı’nın görevlerini farklı bir şekilde yaptırma eğilimidir. Cumhurbaşkanı istihbaratçı mı, MİT’çi mi ya?” Örtülü ödeneğin “kapalı istihbarat hizmeti için” kullanıldığına dikkat çeken Oktay Vural, “Bu adım, Saray’da bir paralel devletin var olduğunu ortaya koyuyor. Cumhurbaşkanı, bürokratları aracılığıyla istihbarat merkezi kurabilecek, operasyon yapabilecek. Tüm bunları finanse edebilecek” diye konuştu. Vural, “Bu, saray darbesidir. Darbe, milleti temsil edenler tarafından örtülü ödenekle meşrulaştırılmaya çalışılmıştır” dedi.
Cumhurbaşkanı’na da örtülü ödenek
Meclis’te sabaha kadar görüşülen torba yasada son dakika önergesiyle yeni düzenlemeye gidilerek, Başbakan gibi Cumhurbaşkanına da örtülü ödenek getirildi. Seçim döneminde görev yapmak üzere atanan İçişleri Bakanı Sebahattin Öztürk’ün verdiği önergeyle torba yasaya, Kamu Mali Yönetimi ve Kontrolü Kanunu’nun “örtülü ödenek” maddesinde değişikliğe gidildi. Cumhurbaşkanına da örtülü ödenek olanağı getiren önergenin gerekçesinde de, “Kapalı istihbarat ve kapalı savunma hizmetleri, devletin milli güvenliği ve yüksek menfaatleri ile devlet itibarının gerekleri, siyasi, sosyal ve kültürel amaçlar ile olağanüstü hizmetlerle ilgili devlet icapları için kullanılmak üzere Cumhurbaşkanlığı bütçesine de örtülü ödenek konulması” ifadesine yer verildi. Yapılan oylama ile de bu kabul edildi.
Gelişmelerle ilgili
CHP Grup Başkanvekili Akif Hamzaçebi, “Bugüne kadar hiçbir Cumhurbaşkanı, örtülü ödenek istemedi” dedi. Hamzaçebi şunları söyledi: “Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın bunu istemesinin nedenleri var. Bunun, MİT’te yaşanan son gelişmelerle bağlantısı var. MİT içinde yasadışı yapıyı kendine bağlamak istemektedir. Türkiye’de artık gizli kapaklı operasyonlar bu düzenlemeden sonra Erdoğan’ın talimatıyla çok daha rahat yapılıyor olacak. Bu parlamenter sistem ve Başbakan’a ihanettir.” CHP Grup Başkanvekili Engin Altay da “Davutoğlu’nun bundan haberi var mı yok mu? Olduğunu zannetmiyorum” sözleriyle tepkisini gösterdi.
Bütçesi de arttı
Bu arada, torba yasa ile Cumhurbaşkanı’na örtülü ödenek tahsis edilirken bir önceki dönemde 199.5 milyon lira olan Cumhurbaşkanlığı bütçesi, yaklaşık yüzde 100 artışla Erdoğan döneminde, yani 2015 yılı için 397 milyon liraya çıkarıldı.
