Anglo-Amerikan Yeni Irak Planı

Bush’un iki gün önce yaptığı bir konuşmada  “Irak’ın bölünmesine izin vermeyeceğiz.” sözlerinin ardında neler yatıyor?

Bu sözlerde gerçeklik payı var. Çünkü Irak konusunda yeni bir 28 maddelik Irak yapılanması planı hazırlandı. Washington ve Londra kaynaklı bu planın ayrıntıları yakında açıklanacak. Ancak ABD ve İngiliz basınına sızdığı kadarıyla Irak, federal bir cumhuriyet olarak kalacak; buna karşılık devlet yönetiminde Irak ulusal kimliği ön plana çıkarılacak. Bu gelişmelerden bağımsızlık düşleri gören Kürt yönetiminin hoşlanmayacağı kesin. Ancak Barzani’nin yapabileceği fazla birşey olmadığı da ortada. Böylece Bush yönetimi, Neo Con’ların Irak’ın işgaliyle sonuçlanan ve ülkeyi üçe bölmek olarak özetlenebilecek stratejisinden kesin dönüş yapmıyor. Neo-Con’ların  “çılgınlar olduğu”  ve ABD’yi Irak’ta bataklığa sürükledikleri Bush yönetiminin içinde de açık açık seslendiriliyor. Özellikle de Baba Bush’un birinci Irak harekatını planlayan ekibinin bu konuda ağır bastığı gelen haberler arasında. ABD’nin üçe bölünme planını rafa kaldırmasının başlıca nedenlerinden belki de en önemlisi ülkede nüfusları yüzde altmışı bulan Şiiler’in kuracağı bir devletin tümüyle İran’ın uydusu haline geleceği kabusu. Birinci Irak savaşında Saddam’ın devrilmemesinin ve ABD birliklerinin Bağdat yolundan geri dönmesinin asıl nedeni de buydu.
 
ABD’nin yeni Irak kimliği planına engel çıkaranlar ise giderek ABD karşıtına dönüşen Şii başbakan El Maliki ve Kuzeyde bağımsız devlet kurmak isteyen Barzani-Talabani ikilisi. Özellikle Kürtler’in Kerkük petrollerini işletme ve dışarıya pazarlama konusunda ısrarları, Irak petrolü üzerinde işgalden sonra en büyük payı alan Anglo-Amerikan petrol devlerinin dolayısıyla bu ülke yönetimlerinin de kabul edemeyeceği bir durum.

Gerçekte yeni Irak planı, Türkiye’nin aleyhine değil. Zira kuzeydeki Kürt devletinin federal yapıda kalması, bunu bozmak isteyen Barzani Talabani ikilisinin merkezi Bağdat yönetimiyle karşı karşıya geleceği ve geçmişte olduğu gibi yenilgiye uğrayacak olmaları senaryosu Türkiye’nin elini biraz olsun rahatlatabilir. Yeni Irak için ABD’nin aykırı gibi görünse de ılımlı, otoriter bir Saddam Hüseyin’e ihtiyacı var. Nitekim sızan haberler yeni ABD yanlısı Saddam adayları arasında eski Başbakan İyad Allavi ve başka isimlerin de bulunduğunu ortaya çıkarıyor. Irak Ulusal Kongresi lideri Ahmet Çelebi, ABD’nin Irak’ta eski Baasçılar’ı yeniden iktidara getirmek istediğini öne sürüyor. Çelebi Washington’ın bu konuda Suudi Arabistan ve diğer Arap ülkelerinin etkisinde kaldığını da ekliyor.
  
ABD’nin Irak’tan otuz bin asker çekme kararının yalnızca kamuoyunu rahatlatmak adına alındığını savunanlar da var. Buna karşılık Washington ve Londra’nın Irak’a bu kez NATO gücünü getirme konusunda anlaştıkları iyi haber alan kaynaklarca söyleniyor. Türkiye’den de NATO için asker isteneceği bu kaynaklarca bildiriliyor.
 
Bush yönetiminin Irak’ın yeniden yapılandırılmasıyla ilgili 28 maddelik planı tartışmaya açılırken, eski Dışişleri Bakanı Kissinger de The Herald Tribune gazetesinde yayınlanan makalesinde, bu tartışmalara katkıda bulundu. Kissinger, ABD’nin Irak’tan beklenmedik bir şekilde askerini çekmesi savaşı bitirmeyecektir diye yazıyordu:
 
“Ortadoğu tarihi gösteriyor ki geri çekilme hiç bir zaman etkiyi artırmayı sağlayamamıştır. Geri çekilmeyi savunanlar, böyle ani bir çekilmenin korkunç sonuçlarına karşı nasıl bir hareket izleneceği konusunda bir açılım getirmemekte.”
  
ABD askerinin güvencesinde demokratik Irak’ın mezhepsel ve etnik çatışmaları azaltıp kontrol altına alabilecek bir yönetime kavuşturulmasını isteyen Kissinger, böylesi hükümetlerin Iraklılar’a milli uzlaşma için şans verebileceğini tersi durumdaysa “otonomi” adı altında Kürt bölgesinde yaşanan parçalanmanın bütün ülkeye yayılabileceğini de açıkça belirtti. Bütün okuyucularımın şeker bayramlarını kutluyorum.

Yazarın Diğer Yazıları