Arapça kelimeleri nasıl yazmalıyız?

Arapça kelimelerin nasıl yazılacağı üzerinde sık durduk.

Batı dillerinden gelen kelimelerin nasıl yazılacağına dikkat ediyoruz ama Arapçadan, Farsçadan gelen kelimelerin nasıl yazılacağını önemsemiyoruz Batı ajanslarından geldiği gibi veriyoruz. Sonra ne okuyabiliyoruz, ne yazabiliyoruz.

Hürriyet'ten Murat Yetkin, Katar Emiri'nin de adının geçtiği yazısının sonuna şöyle bir not düşmüş:

"Thamim el Thani diye yazınca İngilizceye benzetip yazmış olmuyoruz. Arapça aslına daha uygun yazmış oluyoruz. Çünkü Arap alfabesinde, bizde olmayan "peltek se" diyebileceğimiz "t" ile "s" arası bir ses ve harf bulunuyor. Dolayısıyla Emir'e "Samim el Sani" demek de, "Tamim el Tani" demek de doğru gelmiyor. "Th" diye bizde olmayan bir sesi çıkarmaya çalıştığınızda adını daha doğru telaffuz etmiş oluyoruz. Aksi halde, doğrusunu telaffuz etmeye tenezzül etmeyen Batılıların "Ankara"ya "Enkıra" demesi gibi bir durum ortaya çıkıyor. Ben dil bilimci değilim, iddiam da yok, ama en azından bu notu yanlışsa düzeltmek üzere onlara iletmiş sayılırım. MY" ("Geleceğimiz Avrupa'da başka yerde değil", Hürriyet, 14 Haziran 2017).

Murat Yetkin, böyle bir izaha girişeceğine keşke bir bilene sorsaydı.

Arapça kelimeleri Thamim el Thani diye yazarsan okuyamazsın.

Bizde İslâm Ansiklopedisi 1940'lı yıllarda ilk çıkmaya başladığında, Arapça-Farsça kelimeler için bir imla kılavuzu hazırlanmış ve ilk nüshanın başına konmuştur. Sonra, bu, ilmî çalışmalarda kriter kabul edilmiştir. Arapça ve Osmanlı yazısından metin çalışması yapanlar bu imlâ kılavuzunu dikkate almışlardır. Millî Eğitim'den sonra Diyanet İşleri Başkanlığı, 1980'li yıllarda, kurduğu vakıf çatısı altında İslâm Ansiklopedisi'ni yeniden yayınlamaya başlamış ve bitirmiştir. Bu ansiklopedide de aynı imlâya itibar edilmekle beraber yeni esaslar belirlenmiştir. (Birinci cildin başında bu esaslar tek tek sıralanmıştır. İnternete girerseniz hemen karşınıza çıkar.)

Ayrıntıya girmeyelim. Thamim el Thani'nin nasıl yazılacağı üzerinde duralım. Arapça metne bakmadan doğrusunu yazamayız. Gazetecinin yukarıda verdiği izah yanlış. Bir "peltek s" demesi doğru. İki kelimedeki th'yi aynı sesi karşılıyor sanırsınız. Hâlbuki birinci kelimenin başında t sesi var. Türkçede karşılığı olan t sesi. İkinci kelimedeki th ise, gazetecinin dediği gibi peltek s'dir. Bu ses, dilin üst dişlere yaklaştırılmasıyla çıkarılır. Türkçede sadece s harfiyle gösterilir. İlmî çalışmalarda s'nin altına bir çizgi çekilir.

Thamim el Thani, şöyle yazılmalı: Temîm es-Sânî veya Temîmü's-Sânî.

  Anadolu Ajansı'nın Arapça bölümü var. Arapça kelimelerin nasıl yazılacağını tespit edip yaygınlaştırabilir. Yalnız Arapça ve Farsça bilmekle de bu iş bitmiyor. İhtisası olanlara ayrıca sormak lâzım. Biz, geçmişte, Arapçayı çok iyi bilmekle beraber özensiz yazanları epey tenkit etmiştik.

 ***

Uzun yıllar gazetecilik yapmış milletvekili Enis Berberoğlu'na kafadan 25 yıl verdiler ve hemen tutukladılar.

Ergenekon Davası'nda ceza yağdırılırken salondaydım. Rakamları duyunca küçük dilimizi yutmuştuk. Ama hepsi dışarıda şimdi.

Yazarın Diğer Yazıları