ATATÜRK VE MECLİS -15-

ATATÜRK VE MECLİS -15-
Hayır beyler hayır, manda yok. Ya istiklâl ya ölüm var!

5 Ağustos 1919: Karabekir Paşa’nın Harbiye Nazırı’na telgrafı; "Erzurum Kongresi’nde siyasî veya şahsî hiçbir tesirin mevcut olmadığı kesinlikle anlaşılmıştır. Endişe-i namus ve hayattan doğan millî cereyan galeyan halinde olup teskini için, biricik çare, Millet Meclisi’nin derhal toplanmasıdır. Bu olmadığı takdirde millî olayların kendiliğinden bu amaca varacağını arz ederim. "
7 Ağustos 1919: Mustafa Kemal’in Erzurum Kongresi bittiği gün Mazhar Müfit’in hatıra defterine yazdırdıkları: "Zaferden sonra hükümet şekli Cumhuriyet olacaktır. Padişah ve hanedan hakkında zamanı gelince icap eden muamele yapılacaktır. Kadınların örtünmesi kalkacaktır, fes kalkacaktır. Medenî milletler gibi şapka giyilecektir."
10 Ağustos 1919: Halide Hanım’ın, Mustafa Kemal’e mektubu: "Davamızda yardımcı olabilmesi için bölünme ve yok olma korkusu karşısında kendimizi Amerika’ya müracaata mecbur görüyoruz."
27 Ağustos 1919: Mustafa Kemal’in o gün arkadaşlarına söyledikleri: "İstanbul, bir Amerikan mandasıdır tutturmuş gidiyor. Bu olmayacaktır. Türkiye tam bağımsızlığa sahip olacaktır. Bu gafiller sanıyorlar ki istenen mandada egemenliğimize ve vatan bütünlüğümüze dokunulmayacakmış. Böylesine Amerikalılar değil çocuklar bile güler. Hayır beyler hayır, manda yok. Ya istiklâl ya ölüm var!"
2 Eylül 1919: Mustafa Kemal, Sivas’a geliyor.
3 Eylül 1919: Mustafa Kemal’in, Ali Fuat Paşa’ya telgrafı: "Kumandayı katiyyen bırakmayınız."
9 Eylül 1919: Ali Fuat Paşa’nın, Sivas Kongresi kararıyla "Garbî Anadolu, Umum Kuva-yi Milliye Kumandanlığı"na tayini.
26 Eylül 1919: Konya valisinin kaçması üzerine Konya halkı toplanarak Vehbi Hoca’yı, vali vekili seçiyorlar.
27 Eylül 1919: Asiler I. Bozkır ayaklanmasını yapıyorlar.
6 Ekim 1919: Yunus Nadi Bey, Harbiye Nazırı Cemal Paşa’nın teklifiyle Mustafa Kemal’le telgraf görüşmesi yapıyor. Maksat, millî heyetle (Heyet-i Temsiliye) İstanbul’u anlaştırmak.
7 Ekim 1919: Harbiye Nazın Cemal Paşa’nın, Mustafa Kemal’e telgrafı: "Kabine sizinle aynı fikirde, millî iradenin hâkimiyetini kabul eder. Hükümet, harice karşı millî iradeye ve temsil heyetine dayanacaktır."
16 Ekim 1919: Mustafa Kemal Paşa’nın Temsil Heyeti üyeleriyle beraber Amasya’ya gelmesi.
20 Ekim 1919: 2. Bozkır isyanı
22 Ekim 1919: Amasya görüşmelerinin sona ermesi ve 5 adet protokolün imzalanması.
24 Ekim 1919: Mustafa Kemal, Ruşen Eşref’e şu demeci veriyor : "Dünya, milletimizin hayatına ya hürmet edip, onun birlik ve bağımsızlığını tasdik edecek ya da son topraklarımızı, son insanlarımızın kanıyla suladıktan sonra, bütün bir milletin ölüsü üstünde redolunmuş istilâ hırsını tatmin etmek mecburiyetinde kalacaktır."