ATATÜRK’ÜN TARİH GÖRÜŞÜ -13 –

ATATÜRK’ÜN TARİH GÖRÜŞÜ -13 –
Trabzon, Cumhuriyetin zengin, güçlü hassas dayanak kaynaklarından biridir

esat-atalay-001.jpg
Gaziantep

“ ‘Türküm’ diyen her şehir, her kasaba ve en küçük Türk köyü, Gazianteplileri kahramanlık misali olarak alabilir. En eski çağlardan beri tarihî Türk Tartlarında, Türklüğün yüksek varlığını kahramanlıkla tespit etmiş olanlarla, şahsen beraber olduğumu ifade etmekten duyduğum zevk ve saadet yücedir.”(1936 Atatürk’ün T.T.B. IV, s. 579.)

“Yalnız ve yardımcısız bırakılmış olmalarına rağmen sadece mahdut Türk kahramanlarımızın Gaziantep’in yüksek kahramanları ile birleşmesiyle en güçlü zannolunan düşman ordusunun çok üstün ve donatılmış kuvvetlerinden kutsal yurtlarını kahramanca kurtarmış olmaları, işte bu, onlara manevî bir pırlanta kıymetinde şimdi taşıdıkları unvanı vermiştir.

Eğer, bir gün millet, vatan ve Cumhuriyetin yüksek menfaatleri icap ettirirse o çevre kahramanlarının geçmişte olduğundan daha yüksek kahramanlıklar göstermeye hazır bulunduklarına da şüphem olmadığı bilinmelidir.”(1937 Ayın Tarihi, Sayı: 49, 1938.)

Trabzon

“İlk defa Samsun’a ayak bastığım zaman bana kalp kuvveti veren vatandaşlarımın ilk safında Trabzonluların bulunduğunu asla unutmayacağım. Sakarya büyük meydan savaşında, üçüncü tümen ile yetişen Trabzon evlâtlarının muharebe meydanında gösterdikleri fedakârlıkların kıymetli hatırası daima dimağımda canlı kalacaktır.

Bu verimli, ahalisi zekî, müteşebbis, çalışkan olan Trabzonumuzu az zamanda dahile trenle bağlanmış güzel rıhtım ve limanla donatılmış görmek idealimdir. Trabzon, Türk topluluğunda Cumhuriyetin zengin, güçlü, hassas pek mühim dayanak kaynaklarından biridir. Böyle bir Cumhuriyet şehri gelecekte, gerektirdiği bütün medeniyet ve ilerleme vasıtalarına sahip olacaktır.”(1924 Atatürk’ün S.D. H, s. 188.)

Bursa

“Ecdadımız Türkler buraya sahip olup yerleştikten sonra kaç Türk tacidarı, kaç Osmanlı şehzadesi ve taht, saltanat kavgasıyla Bursa’ya hücum etmişler; yakmışlar, yıkmışlar, ahalisini soymuşlardır. Zavallı Bursa ve Bursalılar bu saltanat düşkünlerinin oyuncağı hâlinde ne acı günler geçirmiştir.

Bursa ziraat memleketidir, sanat memleketidir, ticaret memleketidir, şifa memleketidir. Bursa malik olduğu tabiî güzellikleriyle bolluk ve mutluluk memleketidir. Fakat muhterem kardeşler, bilelim ve itiraf edelim ki Bursa bugünkü hâliyle israf olunan asırların ve bu asırlarda uğradığımız felâketlerin izinden başka bir şey değildir. Bu kıymetli şehir henüz iftihar ve refahı gerektirecek mühim bir şey göstermiyor. Onun için tekrar etmeliyim ki memleketin istediği uyanıklık ve ona göre gayret ve hizmet derecesi büyüktür.”(1924 Atatürk’ün S.D. H, s. 186-187.)

“Bursa, başlı başına bir sanat memleketi olmağa pek kabiliyetlidir.

Onun için çok temenni ederim, Bursa’da her şeye ait fabrikalar çoğalsın, hiç olmazsa türbelerinin adedine yaklaşsın.”(1925 Atatürk’ün S.D. II, s. 220.)