Bu seçimin sonu sürpriz olmaz

1991 yılında bağımsızlığını kazanmasının ardından devlet yaşamında kısa sayılabilecek bir süre içerisinde çok önemli kazanımlar elde eden Kazakistan Cumhuriyeti 2011 yılında olduğu gibi yine bir erken seçimle karşı karşıya. Kazakistan Halklar Asamblesinin başvurusuyla gündeme taşınan Cumhurbaşkanlığı seçimlerinin normal süresi olan 2016 yılından bir yıl önceye çekilmesi kararı 26 Nisan’da hayata geçiriliyor. Başkanlık sistemiyle yönetilen Kazakistan’da Cumhurbaşkanlığı seçimleri 5 yılda bir yenileniyor. Bizimde resmi gözlemci olduğumuz son seçimlerde Nazarbayev oyların %96’sını almıştı.
Neden erken seçim?
Dünyadaki ekonomik kriz ve bölgede oluşan Rusya odaklı ekonomik daralma bunun en önemli sebepleri arasında yer alıyor. Avrasya coğrafyasının önemli ve etkili ülkelerinden Kazakistan, 2015 yılında gelişmekte olan ülkeler kategorisinde en hızlı büyüyen ilk 20 ülke arasında 11. sırada yer almasına rağmen özellikle Rusya-Batı mücadelesinin meydana getirdiği ekonomik baskılarla yüzleşmek zorunda. İhracatının önemli bir kısmını petrol başta olmak üzere topraklarında barındırdığı hammaddelere dayalı olarak artıran Kazakistan dünya fiyatlarının düşmesinden olumsuz etkileniyor. Hatta bu konuda ülke içerisinde bazı kesimler Kazakistan’ın Avrasya ekonomik Birliğini sorgulaması gerektiğini ifade ediyor. Buna karşın Kazakistan Devlet Başkanı Nursultan Nazarbayev “Rusya bugün zor durumda olabilir. Eminiz ki bu durumdan onurlu bir şekilde çıkacaktır” şeklindeki sözleriyle ülkesinin bu birliğe daha fazla sarılması gerektiğini vurguluyor. Bu noktada Kazakistan’ın küresel ve bölgesel krizlere karşı riskleri en aza indirmek ve işsizliği azaltmak için “Nurlu Yol” adlı kısa vadeli ekonomi programını kabul ederek, 2015 Ocak ayında yürürlüğe koyduğunu belirtmek gerekiyor.
İstikrarın adı Nazarbayev
Kazakistan’ın konumlandığı coğrafya dikkate alındığında ülke dışında meydana gelen jepolitik baskılar iç krizlere yola açabilme potansiyeli taşıyor. Koalisyon güçlerinin Afganistan’dan çekilmesinin ardından DEAŞ (IŞİD) başta olmak üzere terör gruplarının Kazakistan’a giriş yapabilmesinden endişe duyuluyor. Kazakistan’da halkın ve özellikle genç nüfusun artan biçimde İslam’a yönelişi hem sevindiriyor hem de farklı bölgelerden gelen “vahabizm” tehlikesine işaret ediyor. Diğer bir sebep hukuki engel ve zorunluluklar’85Bunlardan en belirgin olanı önümüzdeki yıl Parlamento seçimlerinin de yapılacak olması. Kazakistan Anayasasına göre iki seçim aynı yıl içerisinde yapılamıyor. Herşeyden önemlisi ülkedeki başarının ve barış ortamının sembolü olan Nazarbayev ekonomide ki istikrarı da temsil ediyor. Tüm bunlar bir arada değerlendirildiğinde erken seçim kararı mantıklı ve tutarlı gerekçelere dayanıyor.
Muhalefet yetersiz
26 Nisan’da yapılacak cumhurbaşkanlığı seçimi için kampanya dönemi başladı. Cumhurbaşkanlığı seçimleri için 27 aday başvuru yaptı. İktidardaki Nur Otan partisi Cumhurbaşkanı Nazarbayev’i muhalefetteki Komünist Partisi ise Turgun Sızdıkov’u aday gösterirken kalan 25 aday bağımsız olarak seçimlerde yarışma kararı aldı. Ancak Kazakistan’da Cumhurbaşkanı adayı olabilmek için bölgedeki seçmenlerin %10’nun imzasını almak gerekiyor. Buna göre 9,5 milyon seçmenin yarışacağı seçimler için Nazarbayev 560 bin 523, Sıdıkov 98 bin384 ve Kusainov ise 132 bin 152 imza toplayarak adaylık başvurusunda bulundu. Ayrıca tüm adaylar Kazakça dil sınavından geçiriliyor. Böylelikle aday sayısı 3’e kadar indi. Bununla birlikte ülkedeki muhalefetin önemli bir kısmı eleştiri ya da karşıt görüşlerini ortaya koysalar da meselelere yönelik alternatif proje ve program geliştirmemeleri sebebiyle iktidarın birçok yönünü desteklemekle yetiniyorlar. Dolayısıyla 26 Nisan’da yapılan Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde ülkenin kurucusu Nazarbayev’in bir kez daha güçlü biçimde seçilmesi sürpriz olmayacak.

 

Yazarın Diğer Yazıları