Ekonomideki kötü gidişat Orta Vadeli Program (OVP) hedeflerini sarstı. Önceki OVP’de 2015 için yüzde 4 olan büyüme hedefi yüzde 3, yüzde 6,3 öngörülen enflasyon yüzde 7,6 olarak revize edildi. İhracatta 30 milyar dolarlık düşüş dikkat çekti. İşsizlik yüzde 9,5’ten yüzde 10,5’e yükseltildi. Kalkınma Bakanlığı’nca hazırlanan, Bakanlar Kurulu tarafından kabul edilen 2016-2018 dönemine ilişkin OVP, Resmi Gazete’de yayımlandı. Yeni OVP’de, 2015-2017 dönemini kapsayan OVP’ye göre söz konusu yıllara ilişkin veri tahminlerinde değişiklikler yapıldı.
Geçen yıl yayımlanan Orta Vadeli Program’da (OVP), bu yıl için öngörülen yüzde 4’lük büyüme rakamı, yeni OVP’de yüzde 3’e çekildi. 2016 yılı için büyüme yüzde 5’ten yüzde 4’e revize edilirken, söz konusu rakam 2017 yılı için yüzde 4,5, 2018 için de yüzde 5 olarak tahmin edildi.
Tüketerek büyüme
Bu yıl için GSYH tahmini, geçen yıl yayımlanan OVP’ye göre TL bazında 1 trilyon 945 milyar liradan 1 trilyon 928 milyar liraya düştü. GSYH tahmini 2016 yılı için 2 trilyon 141 milyar lira, 2017 için 2 trilyon 376 milyar lira, 2018 yılı için de 2 trilyon 640 milyar lira olarak belirlendi. Türkiye’de toplam tüketimde geçen yıl yayımlanan OVP’de bu yıl için yüzde 3,8 artış beklenirken, dün açıklanan OVP’de toplam tüketimde artış oranı beklentisi yüzde 4,5’e çıktı. Gelecek yıl için beklenti yüzde 4’ten yüzde 3,7’ye çekildi. 2017 ve 2018 yılları için yüzde 4,1’lik tüketim artışı öngörülüyor. Seyahat gelirlerinde de bu yıl için 26,8 milyar dolar tahmininde bulunulurken, bunun 2016 yılı için 28,6 milyar dolar, 2017 yılı 30,6 milyar dolar, 2018 yılı için de 32,1 milyar dolar olması öngörülüyor.
İşsizlik yukarı revize edildi
Bu yıl işsizlik oranında da önceki tahminlerde yüzde 9,5 olan rakam yüzde 10,5’e yükseltilirken, 2016 yılı için yüzde 9,2’den yüzde 10,3’e, 2017 için yüzde 9,1’den 10,2’ye artırıldı. 2018 sonunda ise işsizlik oranının yüzde 9,9 olması bekleniyor. Önceki OVP’ye göre, bu yıl için 173 milyar dolar olarak öngörülen ihracat, 143 milyar dolara, 2016 yılı için 187,4 milyar dolar olarak tahmin edilen rakam 150 milyar dolara, 2017 için 203,4 milyar dolar olarak hedeflenen ihracat 170 milyar dolara çekildi. 2018’de ihracatın 192,5 milyar dolar olması bekleniyor.
Bu yıl ihracat hedeflerinde 30 milyar dolarlık bir kayıp yaşanmış oldu. İthalat beklentilerinde ise 2015 için 258 milyar dolardan 208,4 milyar dolara, 2016 yılı için 276,8 milyar dolardan 216,3 milyar dolara, 2017 için 297,5 milyar dolardan 239,6 milyar dolara gerileme öngörülüyor. 2018 sonunda da 265,6 milyar dolarlık ithalat bekleniyor. Önceki OVP’de bu yıl sonu için yüzde 6,3 olarak beklenen TÜFE tahmini yüzde 7,6’ya, 2016 için yüzde 5’ten yüzde 6,5’e, 2017 için ise yüzde 5’ten yüzde 5,5’e çıkarıldı. 2018’de de TÜFE için yüzde 5 tahmini yapıldı.
Milli gelire OVP makyajı
Hükümet, dolardaki dalgalanma nedeniyle orta vadeli programda (OVP) döviz kuruyla kişi başına düşen milli gelir hedefini çıkardı, yerine satın alma gücü paritesine göre hesaplanan hedefi verdi.Sunum değişikliğiyle geçen yıl OVP’de yer alan 2015 kişi başı milli geliri 10 bin 936 dolardan bir anda 19 bin 506 dolara fırladı. AK PARTİ hükümeti 2008 yılında formül değişikliği ile bir günde kişi başı milli geliri yüzde 37 artırdıktan sonra bu kez dolardaki dalgalanma nedeniyle orta vadeli programda (OVP) sunum yöntemini değiştirdi. Yıllar boyunca kişi başına düşen milli geliri döviz kuru hedefine göre orta vadeli programa koyan hükümet yeni programda satın alma gücü paritesi ile kişi başı milli gelir rakamını verdi. Peki bu ne değiştirdi? Hesaplamalara göre rekor kıran kur yüzünden Türkiye’de 2015 ve sonrasında kişi başı milli gelir 9 bin doların altına inecekti.
Yani OVP’ye döviz kuru hedefiyle yer alsa kişi başı milli gelir hedefi düşecekti. Satın alma gücü paritesi ise farklı para birimlerinin aynı mal veya hizmeti almak için ne kadar yerel para ödeyeceklerini gösterir. Hükümet yeni OVP’de kişi başı milli geliri satın alma gücü paritesi hesabıyla verince daha yüksek gözüktü. Geçen yıl yayımlanan orta vadeli programda 2015 yılı için kişi başına düşen milli gelir 10 bin 936 dolardı. Resmi Gazete’de dün yayımlanan programda ise 2015 yılı tahmini bir anda 19 bin 506 dolara yükseldi.
Türkiye’nin risk primi yükseldi
Türkiye’nin risk primi Ankara’daki bombalı saldırının ardından yükseldi. Türkiye’nin riskini gösteren 5 yıllık CDS’ler yükseldi. CDS’lerin faizi Ankara’daki bombalı saldırının ardından 9 baz puan yükselişle 275 baz puan oldu. Türkiye’nin risk primi Eylül sonunda 324 baz puanla Ocak 2012’den bu yana en yüksek seviyeye çıkmıştı.
Şimşek: Kimse yatırım yapmak istemiyor
Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, “Güneydoğu’daki terörün ekonomiye etkisi daha yüksek kimse yatırım yapmak istemiyor, turizm durma noktasında” dedi. Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, Ahaber’e yaptığı değerlendirmede, ’Ankara’daki patlamanın ekonomiye etkisinde moral olaral kayıplar var, ancak kalıcı bir tahribat yapacağını sanmıyorum. Güneydoğu’daki terörün ekonomiye etkisi daha yüksek kimse yatırım yapmak istemiyor, turizm durma noktasında “ diye konuştu. Mehmet Şimşek’in konuşmasından satırbaşları: * Türkiye bu kadar şoka rağmen büyüyor ancak biz arzu ettiğimiz kadar büyümüyor. * Türkiye’nin OVP’de yaptığını IMF tüm gelişmekte olan ülkeler için yaptı.* Makro rakamların aşağı yönlü revize edilmesi sadece Türkiye’ye özgü değil. * Bizim için tek avatnaj emtia fiyatları idi, maalesef emtia fiyatlarının düştüğü dönemde jeoplitik gerilimler daha da derinleşti. Bu bizim emtia fiyatlarındaki düşüşü fırsata dönüştürmemize engel oldu.
