Büyük Oyun'da gaz kartı

Nabucco Projesi ile ilgili Dedeağaç’taki resmi törene Türk ve Yunan Başbakanlarıyla Azerbaycan Cumhurbaşkanı katılırken, Türkmenistan’ın başkenti Aşkabad’da da bir başka açılış gerçekleşiyordu.
Avrupa Birliği’nin enerji meselelerinden sorumlu bakanı Andris Piebalgs tarafından açılan, Türkmen başkentindeki Petrol ve Gaz Fuarı, Moskova ile Brüksel arasındaki doğal gaz kavgasının önemli görüntülerine sahne oldu. Fuar, AB ve ABD’nin petrol ve doğal gaz konusunda en önemli, büyük şirketleriyle uzmanlarını ağırlarken, Piebalgs ise Türkmenistan Cumhurbaşkanı Berdimuhammedov’la görüşmesinden sonra gazetecilere şu açıklamayı yaptı:
“Türkmenistan Cumhurbaşkanı Berdimuhammedov, Türkmen doğal gazının doğrudan Avrupa Birliğine satılması kararı aldı. Biz de bu karara son derece olumlu bakıyoruz. Türkmen Cumhurbaşkanı ayrıca Transhazar boru hattı projesinin gerçekleşmesine de onay veriyor.”
ABD Enerji Bakanı Samuel Bodman da Türkmen liderin yıldızını parlatmayı ihmal etmeyerek ama ihtiyatlı bir üslupla  “Bütün olası ihraç boru hattı kemerlerini araştırdığını”  vurguladı.
Bütün bu gelişmeler, bir zamanlar Mavi Akım darbesi nedeniyle Türkiye’nin çabasıyla Rusya’nın kucağına atılan Türkmenistan’ın, Türkmenbaşı’nın ölümü de dahil aradan geçen bunca zaman sonra kapalı kapılarını dünyaya açtığını gösteren örnekler mi? Gelen bilgiler Türkmenistan’ın doğalgazını Avrupa’ya taşıyacak yeni boru hattıyla ilgili Brüksel ve Washington’la gizli görüşmeler yaptığını ortaya koyuyor. Doğaldır ki, bu Türkmenistan’a pençesini geçirmiş Putin yönetiminin hiç hoşuna gitmiyor. Çünkü Rusya’nın Gazprom’u, Avrupa’ya sattığı gazın neredeyse yarısından çoğunu Türkmenistan’dan alıp ucuza kapatarak, Avrupa’ya pahalı satıyor. Bu durumda Berdimuhammedov’un gaz oyunu Moskova karşısında ne derece başarılı olabilir? Daha doğrusu Türkmen lider bu konuda güvenilir bir isim mi?
Enerjide uzman isimler Türkmenistan konusunda ikiye ayrılmış durumdalar. Birincilere göre, bu Türk Cumhuriyeti Avrupa için önemli bir enerji kaynağına dönüşmektedir. Moskova’nın enerji zorbalığını sona erdirmek isteyen AB ve Batı, gazı kendisine ulaştırabilecek bir boru hattı gerçekleştirmeyi başarsa bile Türkmenistan’ın ihraç hatları yine de Kremlin’in Gazprom şirketinin gözetiminde kalacak. Rusya, Çin ve Avrupa arasında Türkmenistan’ı merkez alan büyük gaz oyunu ondokuzuncu yüzyıldaki İngiliz Krallığı ve Rus Çarlığıyla Orta Asya üzerine oynanan eski büyük oyun’la kıyaslanıyor bugünlerde.
Financial Times gazetesi, Türkmen liderin ikili oynadığını ve Batı’yı kandırdığını öne sürüyor. Ona göre Berdimuhammedov, Avrupalılara milyarlarca euro harcatıp yeni hatlar inşa ettirse de, sonunda Moskova’yla gizli işbirliği içinde gerçekleştirecek ve gaz pazarlıklarında kendi elini güçlendirecek.
Azerbaycan, Türkmen gazının Hazar’dan ve kendi topraklarından geçmesi projesine karşı. Putin de bunu istiyor zaten. Peki öyleyse Nabucco Projesinin anlamı ne? Türkmen gazı diye İran gazını Avrupa’ya yutturmak mı?
Ha, sahi; şu Bakü-Erzurum gaz boru hattının açılışını bir yıldır kim erteliyor?

Yazarın Diğer Yazıları