ÇANAKKALE SAVAŞI VE TÜRK KADINI -8-

ÇANAKKALE SAVAŞI VE TÜRK KADINI -8-
Hayırsever kadınlar geceli gündüzlü gönüllü olarak özveriyle çalıştılar

HİLÅL-i Ahmer Cemiyeti Hanımlar Merkezi’nin Çanakkale Savaşları sırasında en büyük ve kapsamlı yardım faaliyeti, askerler için gerekli olan giyim malzemelerinin temininde olmuştur. Askerin giyim ve kuşamından 
hastanelerdeki çarşaf ve hastabakıcı gömleklerine kadar hemen her şeyin dikilmesinde Balkan Savaşları sırasında tesis edilen Hilâl-i Ahmer Cemiyeti Hanımlar Merkezi’ne bağlı Dârussınaa’nın önemli hizmetleri olmuştur. Özellikle Çanakkale Savaşları esnasında Darussınaa, milyonlarca çamaşır ve yatak takımı levâzımı hazırlamış, ordu için binlerce çorap, eldiven, boyun atkısı örmüştür. 

Burada, yüzlerce hayırsever kadınımız, geceli- gündüzlü gönüllü olarak çalışmıştır. Bunların dışında karyola, terlik, kundura, sedye, kazgan, uçluk, teneke, lamba, dolap, iskemle, koltuk değnekleri, maşrapa, tükürük hokkaları ve telden sargı yatakları gibi, ihtiyaç duyulan her şey ucuz
bir şekilde üretilmiştir. Üç ay zarfında 135.000 kat çamaşır hazırlanmış, seferberlik başlangıcında Müdâfaa-i Milliye Cemiyeti için 60.000 adet avcı yeleği kısa bir zamanda dikilip teslim edilmiştir. Müdâfaa-i Milliye Cemiyeti’ne teslim edilen bu yardım malzemelerinden 10.494 gömlek, 10.494 don, 1.506 terlik, 1.411 çarşaf, 1.612
entari, 2.112 hasta gömleği, 222 yatak, 214 yorgan, 170 yastık, 166 takye, 50 battaniye, 9 top Amerikan bezi, 17.331 çorap mendil, 5 karyola, 5.096 tas, 12 ibrik, 30 pamuklu hırka, 24 derece, 60 şırınga, 72 idrar şişesi, 133 emaye leğeni, 26 küvet, 156 maşrapa, 5.630 kaşık, 1.900 adet havlu, 15 sargı, 165 kilo sabun, 5.604 tabak toplamı 83.661 adet parça Hilâl-i Ahmer Hastaneleri dışındaki diğer hastanelere de verilmiştir.

Savaşın ilk aylarında, İkdam Gazetesi’nde çıkan bir makalede; “Dikilen çamaşırları görmek ve kumaştan arzu ettikleri kadar alarak bu numuneye göre hanelerinde biçip dikmek ve diktirmek vatan hizmetinde bulunacak hanımefendilerin
Cumadan sonra her gün zevâli saat ondan öğleye ve öğleden sonra birden beşe kadar Hilâl-
i Ahmer Hanımlar Merkezi’ne müracaat etmeleri rica edilerek” herkesin bu hizmete katılması istenmiş; halktan da bu talebe karşı önemli destek gelmiştir. 

Cemiyet, yaralıların tedavilerinde kullanılmak üzere gelir elde etmek üzere başta piyango olmak üzere sergi vb.. faaliyetlerde bulunmuş; piyangolar genellikle konserler, eğlence programları, müsamereler, tiyatro ve sinema gösterimlerinden sonra düzenlemiştir. 

Yaralılar menfaatine konserler düzenlenmiş ve basında: “Mecrûh gazilerimizin şefkatli vâlidesi Hilâl-i Ahmer menfaatine” başlığıyla yer almıştır. Kadıköy Hanımlar Şubesi tarafından Hicrî 21 Mayıs 1331 (Miladî 3 Haziran 1915) tarihinde düzenlenen ve memleketin büyük sanatkârı Viyolonist Zeki Bey Efendi’nin iştirak ettiği, Lefke Bey ve Gümüş Kürdan Efendi’nin de refakat ettiği konserin 6.820 kuruşluk geliri Hilâl-i Ahmer Merkezi Umûmîsi’ne teslim edilmiştir.

Cemiyetin yardım toplama faaliyetlerinde öncelikli konulardan biri de şehit çocukları olmuştur. Bayramın birinci günü Hilâl-i Ahmer kadınları tertip ettikleri çiçek günü münasebeti ile gazetelere “Bir kahramanın ak alnı üstünde
açılmış bir kırmızı yara gibi beyaz sinesinde kanlı bir hilâl ağlayan bu çiçekler için hepimizin vereceği küçük paralar toplanacak, birikecek; sargı, ilaç, gıda olacak. İstanbul kapılarını beklerken yaralanan askerlerimiz bunlarla şifa ve hayat bulacak” ilanı verilmiş ve İstanbul halkından bu çiçeklerden almaları istenmiştir.