Çocuğun anne babasında hastalık ameliyat ve kayıp (2)

Ameliyat sonrası uzun ayrılıklar çocukları tedirgin eder. Ameliyat olacak ebeveynin ne kadar uzun bir ayrılık içine gireceği doktorundan öğrenilmeli, hatta bazı durumlarda doktorla çocuğun konuşması, ona sorular sorması organize edilmelidir. Bütün bu aşamalar doğru yapılırsa böyle durumlardan çocuklar olumsuz olarak etkilenmeden çıkabilirler.
Çocuklar ölümü anlamakta zorluk çekerler. Yaşlarına bağlı olarak farklı tepkiler gösterirler. Küçük çocuklar hiçbir şey yokmuş gibi davranabilirler. Ama bunun üzücü bir durum olduğunu net olarak anlarlar. 3-6 yaş arasında ölümü anlarlar, ama ölen kişinin kısa bir süre sonra yine onlarla birlikte olacağını, geri geleceğini sanırlar. Daha büyük çocuklar 7 yaşından itibaren ölümü gerçek anlamıyla anlarlar. Onlar da ölümden korkarlar, ürkerler, sanki kendileri de ölebilirmiş gibi düşünebilirler. En çok da ebeveyn kaybında kendilerine ne olacağından, kendilerine kimin bakacağından büyük bir korkuya kapılırlar. Ben aç mı kalacağım, bana kim bakacak diye sorular sorabilirler. Bu ölüme üzülmedikleri anlamına gelmez. Çocukların yanında ölen ebeveynle ilgili aşırı tepkiler gösterilmemesi uygun olur. Ağlamak, uygundur. Çocukta kısa bir süre iştahsızlık, kabuslar, gece ıslatmaları veya tırnak yeme gibi davranışlar görülebilir. Bu davranışlar uzun süre devam ediyorsa hemen bir psikolojik destek istenmelidir. Ölümü anlatmakta kaygılanmayın. Çocuk bu konuda yaşına bağlı olarak defalarca sorabilir veya hiç sormayabilir. Hiçbir şey olmamış gibi davranabilir. Bunlar beklenilen tepkilerdir. Çocukla konuşurken kendinize veya çocuğa karşı suçlayıcı olamayın. Onun kafasını karıştıracak konuşmalar yapmayın. Ölen ebeveyne mektup yazabilirsiniz, tebrik kartı hazırlayabilirsiniz. Bir süre ölen ebeveynin fotoğrafların onun odasında bulundurabilirsiniz. Ölen ebeveyni konusunda ona hikayeler, yaşanmış olayları anlatabilirsiniz. Özellikle keyifli olayları anlatmanız çocuk açısından daha doğru olacaktır. Zaman zaman o şimdi seni görüyor ama sen onu göremiyorsun, onu özlediğinde onunla konuşabilirsin, ona isteklerini, sorunlarını anlatabilirsin. Kendini çok kötü hissettiğinde gel bizimlke konuş denebilir. Daha büyük çocuklar, örneğin 7 yaş üstü bir psikologla görüşmek istiyorum denebilir. Bu konuda ona destek verin. Bazen üzgün ve durgun olduğunu siz gözlemlediyseniz psikologa gitme konusunda onu cesaretlendirin.

Yazarın Diğer Yazıları