Peki, çoğu zaman karakter özelliği olarak adlandırılan hareketlerimizin veya düşüncelerimizin aslında bir hastalığın habercisi olabileceği hiç aklınıza gelir miydi? Emsey Hospital’dan Psikiyatri Uzmanı Dr. Orhan Karaca, yaşanan durumun psikiyatrik bir bozukluk olmadığı düşüncesinin, kişilerin tedavi için başvurularını geciktirebileceğini ve bunun da ciddi sonuçlar doğurabileceğini söylüyor.
Obsesyon; kişinin zihnine gelen, yanlış olduğunu bildiği, engellemeye çalıştığı halde başarılı olamadığı, tekrarlayan düşünce, dürtü ya da imajlardır. Kompulsiyon ise; akla gelen obsesyonların (takıntıların) oluşturduğu sıkıntıyı azaltmak amacıyla yapılan eylemlerdir. Erkeklerde daha erken yaşta (çocukluk ve ergenlik dönemi) başlamasına rağmen, kadınlarda daha sık görülür. 20-30 yaş arasında başlangıç yaygındır.
Obsesyon ve kompulsiyonlar nelerdir?
Kirlilik, bulaşma takıntısına karşı aşırı temizlik davranışı ve bulaşmayı önleyici kaçınmalar: İdrar ya da dışkı, mikrop, toz ya da hastalık bulaşması takıntıları; saatlerce temizlik yapmak, başkasının kullandığı eşyaları kullanmamak, tokalaşmamak, kapı kollarına dokunmamak; eve gelen kişilerin palto, kaban, manto gibi dış üst kıyafetlerini çıkarmasını istemek, aşırı deterjan veya ıslak mendil kullanmak, başka yerde tuvalete gitmemek ve tuvaleti kullanabileceğini düşünerek eve misafir çağırmamak, sürekli kıyafet değiştirmek, herkesin kullanabildiği eşyaları kullanmamak, iç çamaşırlarını bir kere kullandıktan sonra atmak. Emin olamama takıntısına karşı sık ve uzun süren kontroller: Kapı, pencere, tüp, ütü, priz vb. kontrolü yapmadan yatmamak ya da evden çıkmamak, kontrol etmek amacıyla uzak bir yerden geri dönmek, bir iş listesini sürekli kontrol etmek, göndermek üzere olduğu mektup ya da elektronik postayı tekrar tekrar kontrol etmek, arabayla birisine çarptığından kuşku duymak.
Somatik (bedensel) obsesyonlar: Bedenine yönelik hayatını tehdit eden bir hastalık çıkacağına yönelik ısrarcı, yineleyen takıntılar.
Düzen ve simetri obsesyonları: Evdeki eşyaların simetrik ve düzenli olması konusunda takıntı ve uzun süren düzeltme davranışları, eşyaların pozisyonlarına yönelik aşırı zihinsel uğraş, işleri belirli sıraya göre ya da sayarak yapmak, çizgilere ya da gölgelere basmamak.
