Dolar düşer mi?

Türkiye'de herkes  bu soruya yanıt arıyor?

Doların düşüp düşmemesi Türkiye'de insanların yüzde 70'inden fazlasını yatırım amaçlı ilgilendirmiyor. Onlar için doların düşmesi demek hayatın bir nebze de olsa ucuzlaması demek. Onlar için doların yükselmesi demek hayatın zorlaşması, geçinememe ve en önemlisi fakirlik demek.

Dolar o kadar çok hayatımıza girdi ki! Bu nedenle Türkiye'de bugün öğrencisinden emeklisine kadar herkes doların trendini takip ediyor.

Türkiye neden bu kadar dolara bağımlı oldu? Bu sorunun tek yanıtı var: Türkiye üretmiyor!

Türkiye artık yediği ekmeğin buğdayını bile en az 5 ülkeden ithal ediyor. Gidin markete bir bakın, raflarda kaç tane yerli ürün bulacaksınız? Bulduğunuz yerli ürünün kaçı Türk sermayesine ait?

Bu kadar yurt dışına bağımlı iken doların trendini Türk halkının yakından izlemesi son derece normal.

O zaman gelelim dolar düşer mi sorusunun yanıtına?

Soruya soru ile yanıt vermek istiyorum: Dolar neden düşsün?

Doların düşmesi için nasıl bir sebebimiz var?

Ekonomi iyi mi?

Ekonomimiz çok mu iyi sorusuna yanıt bile vermeye gerek yok. Asgari ücretin 1300 lira olmasını bile günlerdir tartışıyoruz. İşveren "asgari ücret 1300 lira olursa batarım. Aradaki farkı devlet versin" diyor. Bugün asgari ücret bin lira ve 300 liralık fark işverene batma korkusu yaşatıyor ise  o ülkenin ekonomisinden ne kadar iyi diye bahsedebiliriz ki?

Turizm gelirimiz çok mu yüksek?

Türkiye'nin geçen yılki turizm geliri 34 milyar dolar. Çok ciddi bir rakam olmasa da Türkiye için etrafı ateşle çevrili bir ülke için iyi bir rakam diyebiliriz. Ancak gelin görün ki, 2015 yılı tam bir kâbusa dönüştü. Rusya'da yaşanan kriz Rus turist sayısının yüzde 70 dolayında düşmesine neden oldu. Avrupalı zaten bir süredir Türkiye'yi terk etmiş durumda.  Bu gelirin 2015 yılı için 25 milyar doları zor bulacağı tahmin ediliyor.

Finans sistemi mükemmel mi?

Türkiye'de finans ve ekonomi denilince hemen akla borsa geliyor. Öyle bir algı yaratılmış ki, eğer borsa yükseliyorsa Türkiye'de ekonomi çok iyi. Eğer düşüyorsa bu çok kötü anlamına geliyor. Aslında borsa ekonominin göstergesidir doğru. Ama senin borsanın yüzde 70'i yabancılar tarafından ele geçirilmişse, senin trendine üç beş fon yöneticisinin birkaç milyon dolarlık alımlarıyla yön veriyorsa borsayı gösterge olarak görmeyeceksin.

Bankalara dönüp baktığınızda bankalar artık daha az kâr eden bir kurum haline geldi. Ülkenin büyümesi yüzde 5'i geçmezken bankaların kârı yüzde 20-30 artmış ama bunu kimse beğenmiyor. Çünkü son 7-8 yıldır yabancı sermayedar dolar bazında yüzde 70-80'lik büyümeye alışmış. Artık onu yüzde 20 kesmiyor. Düşük görüyor. Bu nedenle bankacılık sektörüne sermaye anlamında para girmiyor.

İhracat mı yükseliyor?

AKP kadroları 13 yıldır iktidarda ve son 13 aydır Türkiye'nin ihracatı maalesef hep düşüyor. Rusya'ya ihracatımız durma noktasında. Bu ülkeye gönderdiğimiz ufak tefek sebze ve meyveler bile gümrükten zararlı ilaç içerdiği için geri gönderiliyor. İran, Irak ve Suriye pazarı tamamen kaybedilmiş durumda. Geriye kalıyor sadece Avrupa. Avrupa zaten kendi derdine düşmüş. Bu ülkelere sattığımız mallar ise don-gömlek gibi katma değeri düşük ürünler. Yani Türkçesi kiloda çok parada az ürünler. Türkiye İhracatçılar Meclisi TİM, son aylarda üyelerini katma değeri yüksek ürünler üretip satmaya teşvik ediyor ama bu öyle birkaç ayda olacak iş değil.

Yani anlayacağınız ihracattan da öyle ciddi bir para girişi beklenmiyor.

Şimdi ben size sorayım:

Sizce dolar düşer mi?

Yazarın Diğer Yazıları