Yufka Yürek... Çok özel ve büyüleyici eserlerin usta yazarı, yaratıcısı Fyodor Dostoyevski, ilk dönem öyküleriyle yine gündemde. “Yufka Yürek” edebiyat tarihinin en görkemli koltuklarından birinde oturan yazarın sürgün öncesinde kaleme aldığı öykülerini bir araya getiriyor. Fyodor Dostoyevski’nin ölümünü takip eden yıllarda pek çok yazarı kendi dünyasına hapsedip hayran bırakan bir deha olduğu tartışmasız bir gerçek. Kendi edebi duruşunu oluştururken etkilendiği yazarları anlamak ve eserlerindeki farklılığı, değişimi yakından görebilmek için Dostoyevski’nin ilk dönem öykülerini okumak büyük bir ayrıcalık sunuyor.
Yazar, uzun öyküleri söz konusu olduğunda en çok “Beyaz Geceler” ve “İkiz” gibi eserleri ile akla gelir. Sonrasında pek çok öykü kaleme alan yazarın sürgün dönüşüne dek yazdıkları “Yufka Yürek” te bir araya geliyor. “Dokuz Mektuplu Roman” ve kitaba adını veren “Yufka Yürek” gibi ünlü öykülerin de yer aldığı bu kitap Dostoyevski’nin gençlik yıllarında edebiyata bakışını, etkilendiği kaynakları, konu edindiği meseleleri göstermesi bakımından büyük bir önem taşır. Hatta yazarın sonraki yıllarda yazacağı “Suç ve Ceza” , “Karamazov Kardeşler” gibi büyük romanların işaretleri bu öykülerde görülür.
Deliliğin sınırında bulunanların, toplumsal konu ve mevki meselesi ile kavgalı karakterlerin yer aldığı öykülerde, yazar kimliğini inşa eden Dostoyevski’yi yakından izleme imkanı buluyoruz. Yazarın kaleme aldığı gençlik acemiliklerini, toplumla uyumsuz sıra dışı kahramanların hayatla olan didişmelerini okurken, Gogol’den yadigar gerçek üstü dokunuşlar her öyküye siniyor. Dostoyevski’nin dünyaca ünlü eserlerini yaratma arifesinde kaleme aldığı bu öyküler, yeni çevirisiyle Can Yayınları’ndan okurlara sunuluyor. Dostoyevski; büyük başarılara merdiven olan öykülerini “Yufka Yürek” te bir araya getirirken, edebiyat dünyasındaki ismini de bir kale gibi inşa ediyor.
Dostoyevski kimdir?
1821’de Moskova’da doğan Fyodor M. Dostoyevski, Petersburg Askeri Mühendislik Okulu’nu bitirir. Kısa bir süre sonra edebiyat ile uğraşmak için askerlikten ayrılır. İlk romanı “İnsancıklar”ı yazar ve dönemin ünlü eleştirmeni Belinski’den büyük övgü alır. Hemen ardından “İkiz” sonrasında “Ev Sahibesi”, “Beyaz Geceler” ve “Yufka Yürek” i yayınlayan Dostoyevski, “Netoçka Nezvanova” (1849) adlı romanından sonra devlet düzenini yıkmaya çalıştığı gerekçesiyle tutuklanır. 4 yılın sonunda serbest kalır. Bu süreçte evlenir ve kardeşi ile birlikte “Vremya” adlı bir edebiyat dergisi çıkarır. Bu dönemden sonra da ardı ardına eser vermeye başlar. “Ölüler Evi’nden Anılar”, “Ezilenler”, “Suç ve Ceza”, “Kumarbaz” adlı büyük romanları önce raflardaki yerini alır. “Suç ve Ceza” tüm okur ve eleştirmenleri büyülediği gibi, dünya klasikleri arasına da girer. Eşini ve kardeşini kaybettikten sonra ikinci kez asistanı ile evlenir. Yurt dışına çıkar ve dört yıl Rusya’dan uzak yaşar. Alçaltıcı bir yoksulluk içinde geçen bu dört yıllık dönemde ikinci baş yapıtı “Budala”yı yazar. Bunu takiben “Edebi Koca”, “Ecinniler”, “Delikanlı” ve “Karamazov Kardeşler”i yazmaya başladığında ise artık ülke çapında tanınan bir yazar olmuştur. 1881’de Petersburg’ta ölen Dostoyevski, batılı ülkelerin edebiyat ve düşün yaşamında önemli bir rol oynamış, özellikle varoluşçuluğun temel kaynaklarından biri sayılmıştır.
“Yufka Yürek” özellikle okunmalı diyorum çünkü yazarın ileriki yıllarda gösterdiği başarılı çıkışında bu öykülerin büyük payı var.
