Ekonomide moraller bozuk

TÜİK (Türkiye İstatistik Kurumu ) tarafından yayınlanan Mayıs ayı ''Ekonomik güven endeksi '' geçen seneki seviyesinde, yüzde 82 güven sınırı altında seyretti. Güven endekslerinde 100 güven sınırıdır. 100'ün Altı güvensizlik, üstü ise güven göstergesidir.

 

''Ekonomik güven endeksi, tüketici ve üreticilerin genel ekonomik duruma ilişkin değerlendirme, beklenti ve eğilimlerini özetleyen bir bileşik endekstir.  Bu endeks, Tüketici, İmalat sanayii, Hizmetler, perakende ticaret ve inşaat sektörlerinin beklentilerini birlikte değerlendirir.

 

Üretici ve tüketicinin beklentisi, aynı zamanda ekonomik gidişatı  da etkiler. Olumlu beklentiler ekonomide canlanmayı hızlandıran, olumsuz beklentiler ise tersine  tüketimin ve  piyasanın daralmasına neden olan faktörler içindedir.

 

Üretici ve tüketici beklentilerini bu günkü  ve gelecekte tahmin ettikleri siyasi ve ekonomik istikrara bakarak  ve ayrıca geçmişte yaşanan sorunları dikkate alarak şekillendirirler.

 

Geçmişe bakarak, Devletin, hane halkının, firmaların gelecekle ilgili  beklentilerini şekillendirmesine İktisat dilinde  "Uyarlayıcı bekleyişler" deniliyor. (Vikipedi )

 

Türkiye de 2012 yılından sonra büyüme oranları düştü, işsizlik arttı, piyasada durgunluk başladı. Ekonomik Güven Endeksi de aynı şekilde  2012 yılında güven sınırı üstünde yani, yüzde 113.6 iken sonraki yıllar düşmeye başladı ve son üç  yıldır  güven sınırı altında devam ediyor.

 

Ekonomide canlanma olması için üretici ve tüketici kararları olan iç dinamiklerin harekete geçmesi  gerekir. Bunun içinde siyasi istikrar önemlidir. Bu gün siyasetteki  sertleşme , toplumdaki ayrışma, Demokrasi zafiyetleri, iç dinamiklerin harekete geçmesini önleyen en önemli bir sorunlardır.

 

Öte yandan Mayıs ayında sektörler itibariyle imalat sanayii olarak reel sektör ve perakende ticaret endeksleri güven sınırının üstünde, Hizmet sektörü ve inşaat sektörü endeksleri  ise  güven sınırının altında kaldı. (Aşağıdaki tablo ) 

sln.jpg

Hizmet sektöründeki güven kaybına  bu sene durgun giden Turizm sektörü etkili oldu. Asıl sorun, daha düşük olan ve 5 yıldır güven sınırının altında kalan inşaat sektöründedir.

İnşaat sektöründe  konut satışları 2015 yılına göre bu sene ocak ayından beri düşüyor.  Türkiye genelinde konut satışları 2016 Nisan ayında da yine  bir önceki yılın aynı ayına göre  yüzde 10,9 oranında  azaldı.(TÜİK)

Konut sektöründe  beklentiler açısından da, 2015 Nisan ayı ile 2016 Nisan ayı arasında:

Alınan Kayıtlı siparişlerde yüzde 2.2 azalma oldu… Satış fiyatları beklentisi yüzde 3.2 düştü… Toplam çalışan beklentisi ise yüzde 7.8 geriledi.

Konut sektörü için daha dikkatli olmak zorundayız. Hükümet  ekonomide kısa süreli canlanma yaratıyor diye konut sektörünü destekliyor. Ancak bu sektörde arz fazlası oluştu. Dahası konut yatırımı sürekli katma değer yaratmaz. Bu sektörün balon yapması, ekonomik kriz demektir .

 

Yazarın Diğer Yazıları