Bugünkü Yazarlar Tüm Yazarlar
Serap BESİMOĞLU

Serap BESİMOĞLU

Emeğin sömürülmesi ve korsan yayıncılık

Bütün yaptırımlara ve ağır cezalara rağmen korsan yayıncılık tüm hızıyla “yelkenler fora” diyor.
Helenistik çağdan bu yana var olan korsanlar vurgun yapmak için denizlerde ticaret gemilerine saldırırlarmış. Şimdi ise evrim yapan korsanlar boyut değiştirip üreten insanların emeklerine saldırıyorlar. Kısacası haksız kazanım peşindeler.
Yazarlar, şairler, müzisyenler, çevirmenler ve yayınevleri vb. üreten insanlar, sanatçılar kitapları, yayınları ve müzik eserleri kendi istemleri dışında yasal olmayan yollarla kopyalanan ve satılan kişilerse, tek kelimeyle mağdurlar. Hatta üniversitelerde okutulan ders kitaplarının dahi korsan baskılarını bulmak mümkün. Bu yüzden üretmek istemeyen sanatçı sayısı da gün geçtikçe artıyor. Yani yayınlarda düşüş var.
İstanbul Edebiyat ve İlim Eserleri Sahipleri Meslek Birliği (EDİSAM) yayın raporuna göre, korsan yayın her geçen gün azalacağına artıyor. Geçen yıllarda yüzde 40’lık olan bu oran bu yayın yılında yüzde 60’ların üzerine çıkmış. Uluslar arası kuruluşlara göre Türkiye hala dünyanın en kötü korsan piyasası.
Hepimizin şahit olduğu gibi bir çok yerde izinsiz korsan CD, DVD veya kitap satış tezgahları görüyoruz. Hatta yerel yönetimlerden ve zabıta memurlarından dahi çekinmeden bir köşe başından ötekine geçerek satışlarını yapıyorlar. Örneğin fotokopi yoluyla korsancılık da bir başka yöntem, oldukça pahalı olan bazı üniversite ders kitapları da bu yollarla çoğaltılarak korsan satışa başka bir yön kazandırıyor. Emek sahibinin hakkı ödenmediği gibi devlete vergi verilmediği için de ciddi bir ekonomik kaçak ya da açık oluşuyor.
Bu nedenle herkesin ortak etkilendiği nokta korsan yayıncılık. İtiraf etmek gerekir belki çok kişi hayatında bir ya da iki kez korsan kitap ya da CD almıştır. Ama şu ata sözü de peşinden gelir hemen; “Pahalıdır vardır hikmeti, ucuzdur vardır illeti” Çok da doğrudur. Ya aktarırken ses kalitesi düşer ya da CD veya DVD çiziktir, görüntü bozulur. Kitap sayfaları eksiktir, okuma zorluğu çekersiniz vb. Yani aldığınıza bin pişman olursunuz. Evet belki ucuzdur ama aldığınız düşük kalite ile paranız da hiç olur gider. Vicdan azabı da cabası. Peki nerede hata yapıyoruz diye düşünmek gerekmez mi ?
- Öncelikle ne olursa olsun korsan yayından uzak durmalıyız, almamalıyız.
- Yerel yönetimler özellikle semt içi ve Pazar yerleri, kitap çarşısı vb. denetimlerini daha da arttırmalılar.
-Yasalar ve yaptırımlarına uyulmalı. Cezalar mutlaka uygulanmalı, göz ardı edilmemeli.   
Belki bir nebze daha etkili olmak mümkün olur diye düşünüyorum. Mevcut yöntemler yetersizse daha etkin yöntemler bulunmalıdır. Ayrıca korsan yayına zorlayan etkenleri de ortadan kaldırmaya çalışmak, konuya farklı bakış açılarından da hakim olmak, incelemek gerekir. Yine de ben derim ki, siz siz olun ister okuyucu, ister izleyici, haksız kazançla üreticinin emeğini çalan, sömüren bu düzenin pir parçası haline gelmeyin. Korsan alış veriş yaparak da bu hırsızlığa ortak olmayın.
Devlete vergi vermeden, herhangi bir telif ödemeden yazarın, şair çevirmenin, emekçinin cebinden çalarak elde edilen bu haksız gelir unutmayalım ki hırsızlıktır. Günahtır. Sağlıcakla kalın.         

Yazarın Diğer Yazıları