Fatih ERBOZ / ANKARA
Eski Adalet Bakanı Hikmet Sami Türk, Cumhurbaşkanlığı 1 No'lu Kararnamesi'nin 254. maddesindeki e ve f bentleriyle İçişleri Bakanlığı'na verilen ülkenin idari yapısını belirleme yetkilerinin derhal Anayasa Mahkemesi'ne götürülmesi gerektiğini, bu maddelerin Anayasa'nın ilk 4 maddesine aykırı olduğu için uygulanmasının mümkün olmadığını söyledi.
Kararnamenin dilini de eleştiren Sami Türk, hükümetlerin iç politikaları olduğunu ancak "hükümet" diye bir şey kalmadığının anlaşıldığını belirterek şöyle dedi: "Tek kişi var, Cumhurbaşkanı. Bakanlar ancak ona teklif götürebilecek. Örneğin İçişleri Bakanı. Hükümet ve bakanlar kurulunun yerini alabiliyor. Son söz, karar tek kişilik yürütme kuruluna, cumhurbaşkanına verilmiş durumda."
"İl ve ilçelerin genel ve özel durumlarıyla ilgili değerlendirmeler yapmak' deniyor ama bu değerlendirme nasıl bir değerlendirme olacak?" diye soran Türk, şöyle devam etti: "Arkasında f bendinde ülkenin idari bölümlere ayrılması, il ve ilçelerin genel idarelerini düzenlemek. Buna göre belki illerin idari bölümlere ayrılması, ilçelerde bucaklar oluşturulması, yeni idari bölümler yapılması, bunun için cumhurbaşkanına teklifte bulunmak. İl ve ilçelerin genel idarelerini düzenlemek bu nasıl olacak? İl İdaresi Kanunu var. İllerde vali, ilçelerde kaymakam, bazı illerde il genel meclisleri var, bazı illerde artık yok, büyükşehir belediye meclisleri var bunlarla ilgili düzenleme yapılabilir. Bunları da cumhurbaşkanı yapacak anlaşılan, kararname ile. Yasa koyucu olarak cumhurbaşkanı artık."
Sami Türk, ilk kararnamenin 539 maddelik hacimli bir kararname olduğunu ve yürütme ile ilgili konuları aşan hükümlerin olduğunu kaydetti. Bu kararnamenin hukuki bakımından TBMM'ye sunulup onaylanmasının söz konusu olmadığını ifade eden Türk, şunları söyledi:
"İki büyük parti, TBMM'nin 151 milletvekili başvurabilir. AKP Anayasa Mahkemesi'ne gitmez. Türkiye'nin artık bütün yönetimi tek kişinin elinde. Cumhurbaşkanı daha önce söylemişti, 'Eyalet sistemini düşünebiliriz' diye. HDP'nin öteden beri söylediği özerk bölgelere ayrılması. Kaygı verici olan ülkenin idari bölümlere ayrılması, il ve ilçeler dışında daha büyük birimler, eyalet sistemine geçişin hazırlığı olabilir."
Eyalet sistemine anayasamızda değiştirilemez maddeler arasında yer alan maddenin engel olduğunun altını çizen Türk, şöyle dedi: "Bu maddeler daha değişmedi. Türkiye devleti ülkesi ve milleti ile bölünmez bir bütündür. Bu eyalet sistemine geçtiğiniz zaman durum farklı olur. Bugüne Türkiye içinde özerk bölgeler önerenlerin uzun vadeli amacı, önce özerk bölgeyle başlayıp kademe kademe bağımsızlığa geçmek. Eyaletler bağımsız devletlere dönüşmüştür Osmanlı İmparatorluğu'nda. Sonunda elimizde bugünkü Türkiye Cumhuriyeti kaldı. Böyle bir olasılığı içeriyor bu, o bakımdan tehlikeli bir madde. Eyalet sistemine geçildiği zaman Türkiye'nin parçalanmasını yolu açılmış olur."
