Ziraat Bankası'nın konut kredisi faizini 0,98'e düşürmesi finans dünyasında yeni bir tartışmaya neden oldu.

Hesap bunun neresinde?

Şu anda bir çok banka konut kredisi için faiz oranını 18-20 seviyelerinde tutuyor. Çünkü bankaların aylık ortalama mevduat faiz oranı yüzde 15. Banka mevduat olarak topladığı paranın üzerine 3 puan daha koyup konut kredisi olarak satıyor.

Aslında bankalar pek de konut kredisi vermek istemiyor. Çünkü aylık mevduat toplayıp bunu 5 ya da 10 yıl vadeyle satmak pek de akıl işi değil. Bu nedenle paranın değerli olduğu şu dönemde bankalar büyük kredi yerine ihtiyaç kredilerine yöneliyorlar. 3-5 bin liralık bilemedin en fazla 15 bin liralık krediyi yüzde 20-22 ile veriyor ve bunun yanı sıra o krediye en az iki sigorta da satarak buradan gelirini faiz bazında baktığınızda en az yüzde 30'a çıkartıyor

Bu sebeple bankalar için şu günlerde konut kredisi vermek işlerine gelmiyor.

Gelelim Ziraat Bankası'nın hesabına.

Ziraat Bankası 1 aylık mevduata yıllık bazda 14 ile 15 arasında bir faiz veriyor. Biraz pazarlık ettiğinizde bu oran 15'i çok rahat buluyor. Yani Ziraat Bankası örnek olarak Ahmet Bey'e kredi vermek için topladığı mevduatın maliyeti 15.

Ahmet Bey 200 bin lirasını getirip Ziraat Bankası'na yatırdığında 1 ay sonunda net 2 bin 235 TL faiz alıyor. Ahmet Bey bu parasına ev almak yerine Ziraat Bankası'ndan 200 bin lira kredi kullandığında aylık 0,98 yani  yıllık 11.76 faiz ödeyecek. Daha net ya da anlaşılır bir hesap yaptığımızda 1960 lira faiz ödeyecek.

Ahmet Bey hem ev sahibi olacak hem parası para kazanacak. Aslında kazanmıyor Ziraat Bankası, resmen kasasından politikacılar istedi diye her ay 275 lira para verecek.

Burada konut kredisinin uzun vadeli olduğu ve bu süre içerisinde enflasyonun ve faizlerin düşüşü bir avantajmış gibi görünebilir ama Türkiye'de enflasyonun ve faizlerin öyle kısa sürede düşmeyeceği net bir şekilde ortada. Çünkü sadece finans kesiminin dışında dış borç 300 milyar dolara yakın. Türkiye üretmiyor sürekli ithal ediyor.

Kafa karıştıran zarar

İktisat ilminin kurallarını alt üst eden bir hesap.

İşte bu hesabı Türkiye'yi inşaat yani rant yüzünden uçuruma sürükleyen bir iktidar yaptı.

Ziraat Bankası konut kredisi faiz oranını 0.98'e düşürdü.

En önemli soru şu:

Bir banka yüksek faiz ile topladığı parayı düşük faizle kredi olarak verdiğinde aradaki farkı nasıl sübvanse edecek?

Bankalar daha önce belirli projeleri desteklemek amacıyla faizi düşürüyordu.  Öreğin, A projesi için müteahhit ile anlaşıp düşük faiz ile kredi veriyordu. Aradaki 1 puana yakın farkı müteahhit bankaya ödüyordu. Müteahhit kazancından bankaya pay veriyordu.

Şimdi burada bankanın en az 3 puanlık zararını kim ve nasıl karşılayacak?

Hazine böyle bir rakamı bankalara teknik olarak aktaramıyor. O halde banka bu rakamı zarar olarak yazacak. Ne kadar kredi çok olursa banka o kadar çok zarar edecek.

Kim kazançlı çıkacak bu işten?

Tabii ki belirli müteahhitler. Bir de elinde nakdi olanlar. Dar gelirli zaten faizler 0.90 iken de konut alamadı ki! 100 bin liralık evlerin 300 bin lira olduğu bir ülkede dar gelirli bir memur ya da çalışan nasıl ev alabilir?

Bu hesabı özel bir bankanın üst düzey yetkilisi ile konuştum. Özel bankaların aradaki farkı sübvanse eden bir kurum olmadan faizleri düşürmelerinin mümkün olmadığını söylüyor. Zira, Türkiye'nin kredi notunun düşmesi nedeniyle Türk bankaları yurt dışından kolay para bulsalar bile yüksek faizle buluyorlar.