İktisadi düşüncenin oluşumu
Avrupa’ da 15 y.y da başlayan Rönesans, orta çağ düşüncesine bir tepki idi. Orta çağ kulu-bireye, ümmeti – topluma dönüştürüyordu. Bireyi oluşturmaya yönelik reformlar, icat ve keşifler bu süreci hızlandırdı. Kapitalizmin yeşermesi kilise ile çatışmayı getirdi. Mal ve hizmet akımının tam anlamıyla sağlanması için kilisenin gücünün azaltılması gerekiyordu. Reformcular arasında Luther ve Kalvin en önemlilerindendir.
15.y.y’da Avrupa genelde kapalı bir tarım toplumu görüntüsü çizmekteydi. Feodal yapı içinde dış dünyadan yapılan en önemli ticaret ipek yolu aracılığı ile Hint ve Uzak Doğu’dan Avrupa’ya akıyordu. 15. y.y. sonlarından itibaren Avrupa’nın ekonomik ve ticari hayatında önemli değişmeler gözlenir oldu. Bunun en önemli nedenleri olarak; Rönesans, Coğrafi Keşifler, Hızlı nüfus artışı sayılabilir. 14.y.y. da Kuzey İtalya’da başlayan Rönesans hareketi 16. y.y. da zirveye ulaşmıştı. Bu birçok icat (saat, mikroskop, teleskop, vb.) demekti. Bu buluşlar yeni bir dünyanın açılmasına olanak veriyordu. Coğrafi keşifler de bu döneme rastlamaktaydı. Amerika’nın keşfinden sonra İspanyollar Meksika ve Peru’ya yerleşerek sömürge haline getirdiler. Bunun sonucunda Amerika’dan İspanya’ya oradan da tüm Avrupa’ya değerli madenler akmaya başladı ve büyük boyutlarda enflasyon yaşanır oldu. Enflasyon Avrupa’da büyük piyasaların oluşmasına katkıda bulunmuş, sağlanan yüksek kârlar sermaye birikimini hızlandırarak bireysel girişimciliği özendirici etki yaratmıştır. Avrupa’da sermayenin gelişmesine neden olan diğer bir etken ise icat ve keşifler neticesinde salgın hastalıklardaki savaşta kazanılan başarı sonucunda ortaya çıkan nüfus artışıydı. Artan nüfus köyden kente daha çok insanı çekmiş ve endüstrilere bol ve ucuz işgücü sağlamasına yardımcı olmuştu.
15. yy’dan beri Avrupa’da ortaya çıkan bu gelişmeler ortaya sermaye birikimi olan bir sınıf yaratmıştı. Palazlanmakta olan bir burjuva sınıfı feodal beyler için alarm vermekteydi. Çünkü 15.y.y. ortalarına kadar İngiltere, Fransa, İspanya ve Hollanda gibi krallıklar tebaları üzerindeki otoriteleri, güçlü feodal beylerin etkisiyle çok zayıftı. Para ekonomisinin yaygınlaşması ile birlikte feodal beylerin çalıştırdığı çiftçi “sözleşme sistemine” girmişti. Eski kârını bulamayan feodal beyler, toprağın etrafını çevirerek kendi hesabına çalıştırmaya başladı. Bu toprağa yeni yatırımlar verimi artırdı. İngiltere’de tarımdan sağlanan bu artık sanayi devriminin temelini oluşturmuştu. Sonuçta Avrupa’da 15-17. y.y. da milli devletler kurulmuştur. İşte tam da bu dönemde Merkantilizmin ortaya çıkmasını sağlamıştır.