İnanılır gibi değil
Hakemli bilimsel dergi Journal of Geophysical Research Biogeosciences’ta yayımlanan yeni bir araştırma, depremlerin sarsıntı sırasında topraktaki suyu ağaç köklerini çevreleyen bölgelere sürüklediğini ortaya çıkardı. Bu olay güçlü depremlerin ağaçların büyümesini sağlıyor. Bu sayede ağaçların depremin meydana geldiği dönemde kısa bir süreliğine de olsa daha hızlı geliştiği tespit edildi.
Bilim insanlarının "büyüme hamleleri" diye adlandırdığı bu hareketler, ağaç halkalarında gözlemlenebiliyor. Bu da ağaçların, aslında geçmişte yaşanan depremlerin kaydını tutabildiği anlamına geliyor.
Araştırmanın başyazarı, Almanya''daki Potsdam Üniversitesi''nden hidrolog Christian Mohr, 2010’da Şili''de meydana gelen 8,8 büyüklüğündeki Maule depreminden sonra bölgedeki nehir vadilerinde akarsuların daha hızlı aktığını görmüştü.
Mohr ve meslektaşları buradan hareketle depremlerin etkilediği bölgede toprağın geçirgenliğinin artmış olabileceğini ve bunun da vadideki ağaçların büyümesini sağlayabileceğini düşünmüştü.
Araştırma ekibi bu öngörülerini sınamak için vadi tabanları ve sırtlarındaki 6 Monterey çamının gövdesinden odun parçaları çıkararak, bunları laboratuvar ortamında inceledi.
İncelemeler sonucunda vadi tabanındaki ağaçların, Maule depremini takiben haftalar süren fark edilebilir bir büyüme hamlesi yaptığı anlaşıldı.
Tahmin edildiği üzere bölgeden nispeten uzakta, sırtlarda yetişen ağaçlar vadidekiler kadar iyi performans göstermemişti.
Araştırmacılar, ağaç halkalarındaki kısa süreli genişlemelerden hareketle geçmişteki depremlerin tespit edilebileceğini de ortaya koydu.
Halka ölçümlerini laboratuvardaki karbon izotop verileriyle birleştiren Mohr, Maule depreminin meydana geldiği tarihe ulaşmayı başardı.
Ekip şimdi bu tekniğin farklı iklimlerdeki farklı ağaç türlerinde de geçerli olup olmadığını araştırmayı hedefliyor.
Mohr, yeni yöntemin fazladan suyun daha büyük büyüme hamlelerine yol açtığı, nispeten kurak iklimlerde çok işe yarayacağını düşünüyor.
Zira araştırma ekibi, "Büyük depremler, su akışını hızlandırabilir, yeraltı su seviyelerini yükseltebilir ve böylece kurak ortamlarda bitki köklerine daha çok su ulaştırabilir" ifadelerine yer veriyor.
Bilim insanı bu nedenle çalışmayı Kaliforniya''daki Napa Vadisi''nden toplanacak örneklerde tekrarlamayı planlıyor.
