Protein metabolizması, üreme ve bağışıklık gibi birçok sistemi etkileyen insülin direncinin tedavi edilebilmesi için öncelikle beslenme ve egzersiz alışkanlıklarının gözden geçirilmesi gerekiyor. Memorial Ankara Hastanesi Endokrinoloji Bölümü’nden Uz. Dr. Canan Demir, insülin direnci ve tedavi yöntemleri hakkında bilgi verdi. İnsülin direnci, insülinin dolaşımda bulunmasına rağmen glukoz, yağ ve protein metabolizmasındaki biyolojik etkilerini
gösterememesidir. Dokularda insülinin aracı olduğu glukoz kullanımının azalması ve karaciğerde glukoz yapımının artması ile ortaya çıkan metabolik bozulma, insülin direncinin temelini oluşturmaktadır. İnsülin direnci, tip 2 diyabet, hipertansiyon ve polikistik over sendromuna eşlik etmektedir. İnsülin direnciyle alakalı metabolik durumun değerlendirilmesinde; açlık ve tokluk kan şekeri, HbA1c değerleri bakılmalıdır. Gerekli durumlarda şeker yükleme testi yapılabilir. Bu değerlere dikkat! Metabolik sendrom kriterlerini taşıyan bireylerde insülin direncinin de bulunduğu
kabul edilmektedir. Aşağıdaki kriterlerden en az ikisinin mevcut olduğu kişilerde insülin direncinin de olduğu kabul edilerek değerlendirme yapılmalıdır.
-Bel çevresi kadınlarda 80cm, erkeklerde 94cm üzerindeyse
- Açlık kan şekeri 100mg/dl’den yüksekse n Kan basıncı 130-85mmhg üzeri veya hipertansiyon tanısı ile antihipertansif ilaç kullanımı varsa
-Trigliserid düzeyi 150mg/dl’nin üzeri veya HDL-kolesterol (iyi kolesterol) kadınlarda 50mg/dl erkeklerde 40mg/dl’den
düşükse
- Ailesinde insülin direnci olanlarda daha sık görülüyor
-İnsülin direnci veya tip 2 diyabeti olan kişilerin yakınlarında genetik faktörlerin etkisi ile insülin direnci daha sık görülmektedir.
-Ayrıca hareketsiz yaşam, yüksek kalorili beslenme gibi faktörler de insülin direnci gelişimine yol açmaktadır. Kas,
yağ doku ve karaciğer, insülin direncinden etkilenen dokulardır.
-Şok diyetlerden uzak durun
-Tıbbi beslenme tedavisi; bireyin yaşı, cinsiyeti, fiziksel aktivite ve yaşam şekline göre kişiye özgün olarak belirlenmelidir.
-Beslenme programı tüm besin ögelerini yeterli ve dengeli bir şekilde içermelidir. Kısa dönem şok programlar uygulanmamalıdır.
