Maden değil köle kampıymış
Sistematik kötü muamele...
Facianın başından itibaren Soma’da bulunan CHP Manisa Milletvekili Özgür Özel, bire bir işçilerle yaptığı görüşmeleri açıkladı: Burada taşeronun taşeronu var. Bunlar limitin üstüne çıkıldığında para kazanıyor. Üretimi artırmak için de işçiye kötü muamele uyguluyor. Sürekli zorluyor, dayağa varan kötü muamele, ittirme, kaktırma, tehdit, küfür... ‘Köle kampına döndü’ diyorlar.
Hani taşeron sistemi yoktu
Bu arada ‘yok’ denilen taşeron sistemi de tümüyle deşifre oldu. Taşerona ‘ekipbaşı’ denildiği, bunların takma isimler kullandığı, kendi ekipleriyle işe girdiği ve 10 bin liraya varan maaşlar aldığı ortaya çıktı. Üretim artışı için işçilerin ‘bonus’ sistemiyle yarıştırıldığı da belirlendi. Vardiyaların yarıştırıldığı ve madencilere yarış atı muamelesi yapıldığını işçiler de ifade etti.
Soma’daki maden ocağı köle kampına benziyordu
İşçilerin çalıştıkları maden ocağını köle kampına benzettiğini söyleyen CHP’li Özel’den şok açıklama: ‘Dayağa varan kötü muamele vardı, ittirme, kaktırma, dayakla tehdit, küfür bunlar vardı’ diyorlar
Maden faciasının ardından Soma’ya giden ve kurtarma çalışmalarının sonuna kadar kalan CHP’li Özgür Özel, kafalarda kuşkular olduğunu söyledi. Kaçak işçi ve Suriyelilerin madende çalıştığına yönelik iddiaları işçilerin yalanladığını kaydeden Özel, şöyle dedi: “Ancak burada taşeronun taşeronu var. Yani ekip başları denen. ‘Ekip başı dedikleri taşerondur’ diyor. Taşeronlar kendilerine verilen alt sınırın üstünde kömür çıkarıldığında para kazanabiliyor. ‘Kötü muamele de var’ diyor. ‘Bana hadi hadi diye zorluyor’ diyor. Diyorlar ki dayağa varan kötü muamele vardı diyorlar; ittirme, kaktırma, dayakla tehdit, küfür bunlar vardı diyorlar. İşçiler, işsiz kalma korkusuyla seslerini de çıkarımıyordu. Ne yapsınlar, ekmek parası işte... Taşeronun taşeronu sistemi gündeme geldikten sonra burası toplama, köle kampına döndü, diyorlar.” 29 Nisan’da Meclis’e Soma’daki maden ocakları ile ilgili verdiği araştırma komisyonu kurulması önergesi AKP oylarıyla reddedilen Özgür Özel, Soma Holding’in ocaklardaki koşulların iyileştirilmesine yönelik harcamalarda cimri olduğunu kaydetti. Özel, şöyle dedi: “Sahibi maliyetleri 7 kat düşürdüğüyle övünüyor ya, madendeki maliyet zorunlu giderler, zorunlu paralar çıktıktan sonra işçinin özlük hakları ve iş sağlığı, iş güvenliği, iş kazalarını önlemek için yapılacak eğitim ve yatırımlar bunlar da bir işverenin maliyeti düşürmek isteyen işverenin ilk gözüne ilişecek şeyler. Özellikle bunlar göze görünmediği için kaza olana kadar lüzumsuz harcama olarak görünen şeylerdir özellikle işveren tarafından.” Bu arada haber kanallarına konuşanlar, “madendeki kölelik” hakkında çok ilginç itiraflarda bulundu. Bir haber kanalına konuşan ve faciadan son anda kurtulan bir işçi şöyle dedi: “Ben havuzlu villada kalan bir mühendisin 2 köpeğine bakıcılık yapıyordum. Bir gün ellerim arkamda dolaşırken Soma Holding İnsan Kaynakları Müdürü Celalettin Gökaşan beni gördü. Böyle dolaşmama kızarak beni maden çıkarmaya gönderdi. Benim bu konuda hiçbir eğitimim yoktu. Oraya gönderilince birden bire maden işçisi olmuştum. Yaklaşık bir aydır ocakta kömür çıkarıyordum. Faciadan da şans eseri kurtuldum.”
