İyi ilişkilerimiz olan komşumuz kalmadı

İyi ilişkilerimiz olan komşumuz kalmadı
Sıfır sorun diye yola çıkılan AKP’nin 13 yıllık iktidarında Türkiye’nin daha önce iyi komşuluk ilişkileri olan bir çok bölge ülkesiyle ilişkileri bozuldu

Karabağ’ı işgali nedeniyle Ermenistan ile zaten sınırları kapalı bulunan Türkiye’nin ilişkileri, Tayyip Erdoğan’ın Davos’taki “One minute” çıkışı ve 9 Türk’ün yaşamını yitirdiği Mavi Marma gemisi olayı sonrası İsrail ile de çıkmaza girdi. Mısır ordusunun 3 Temmuz 2013’te Müslüman Kardeşler mensubu olan Muhammed Mursi’yi devirmesinin ardından gerilen iki ülke ilişkileri, şu an uluslararası birçok meseledeki çıkar çatışmalarından dolayı düzelmesinin daha da zorlaştığı görülüyor. Şimdi ise savaş uçağını düşürdüğümüz Rusya ile ilişkiler kopma noktasında.

Mısır limanları kapandı

Abdulfettah Sisi yönetimi, Mısır’ın iç güvenliğini yakından ilgilendiren Libya’da General Hafter’in yanında dururken, Türkiye karşı kutupta yer alarak Libya’daki radikal İslamcı örgütlere destek vermeyi sürdürüyor. Yine  Türkiye’nin Orta Doğu’daki en önemli müttefiklerinden biri olan Hamas, Mısır’da “ulusal güvenlik için tehdit” olarak algılanıyor. Mısır’ın Akdeniz petrolleri konusunda Yunanistan ve Kıbrıs’la iş birliğine gitmesi de Türkiye’yi oldukça rahatsız ediyor. 29 Ekim 2014’te süresi dolan Mısır, Türkiye ile Ro-Ro ve Karayolu Transit Taşımacılığı Alanında İşbirliği’ne Dair Mutabakat Muhtırası yenilenmedi. Türkiye taşımacılıkta Mısır liman ve karayollarını kullanamıyor.

Suriye yolları tıkandı

 AKP iktidarının ilk yıllarında PKK’dan, sınır anlaşmazlığına, su paylaşımına kadar pek çok konuda sorun yaşayan Suriye ile ilişkiler kısa süre içinde ’ortak kabine toplantısı’ yapacak kadar yakınlaşmış, iki ülke arasında karşılıklı olarak vizeler bile kaldırılmıştı. Bununla da kalmayıp 2008’de Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad ile dönemin Başbakanı Tayyip Erdoğan ve aileleri Bodrum’da beraber tatile bile çıkmıştı. Ancak bir süre sonra AKP yönetimi, Esad’ı kendi halkını katletmekle suçlayarak, istifaya zorladı. Esad, buna direnince Suriye de karışıklıklar iç savaşa dönüştü. Türkiye de, Suriye’de yaşananlara tepki olarak Şam Büyükelçisi’ni geri çekti, Suriye’deki diplomatik temsilciliklerini kapattı.

Irak’la gerginlik

Irak’ta da ABD ve müttefiklerinin çekilmesinin ardından Suriye benzeri bir süreç yaşandı; Bu ülkeyle de “ortak kabine toplantıları” gerçekleştirildi, onlarca işbirliği anlaşması imzalandı. Karşılıklı vize rejimi yumuşatıldı, vatandaşların seyahatleri kolaylaştırıldı. Ancak Şii Başbakan Nuri El Maliki ile dönemin başbakanı Erdoğan arasında, Irak hükümetinin izlediği “mezhepsel politikalar” üzerinden başlayan karşılıklı sert açıklamalarla bozulan ilişkiler, Maliki’nin yolsuzluk ve hükümet aleyhtarı faaliyetlerle suçladığı Sünni Cumhurbaşkanı Yardımcısı Haşimi’ye sığınma izni vermesiyle iyice gerginleşti.

İran’la zıtlaşma

2011’de Arap Baharı’nın patlak vermesiyle Tahran’la Ankara arasındaki görüş ayrılıkları arttı. İki taraf bölgesel gelişmeleri çok farklı yorumluyordu. Irak’a da yansıyan Suriye savaşı, terör örgütü IŞİD’in ortaya çıkışı ve Yemen krizi Tahran’la Ankara arasındaki gerilimi artırdı. Türkiye, Suriye Cumhurbaşkanı Beşar Esad’ın devrildiği günü görmekte kararlıyken, İran da aynı kararlılıkla Esad yönetiminin ayakta kalmasına çalışıyor.