Yunanistan’da Başbakan Aleksis Çipras’ın Savunma Bakanı yaptığı, koalisyonun küçük ortağı Bağımsız Yunanlar Partisi Genel Başkanı Panayiotis Kammenos, Kardak krizine neden oldu. Kammenos, Kardak’a havadan çelen atması nedeniyle Türkiye ile Yunanistan hava ve deniz kuvvetleri arasında gerginlik yaşandı. Kammenos, önceki gün Kardak gerilimi sırasında düşen helikopterde hayatını kaybeden Yunan askerleri için düzenlenecek törenlerde adaya helikopterle çelenk bırakacağını açıkladı. Kammenos’un açıklamalarının medyada yer alması üzerine Kardak Kayalıkları’nda dün saat 11.00’den itibaren büyük hareketlilik başladı. Kayalıklara Yunanistan’a ait Kilimli (Kalimnos), İstanköy (Kos) ve Leros Adaları’ndan gelen 6 Yunan Sahil Güvenlik botu Türk karasularına girip sık sık Türk balıkçıları taciz etmesiyle gerginlik başladı. Yarım saat kadar sonra da Bodrum, Turgutreis ve Yalıkavak’tan bölgeye gelen 3 Türk sahil güvenlik botu ise Yunan botlarını Türk karasularından çıkardı. Böylelikle Türk balıkçılar rahat bir nefes aldı.
İt dalaşı yaşandı
Saatler 13.00’ü gösterdiğinde bu kez Leros ve Kilimli adaları üzerinde Türk ve Yunanistan F-16 savaş uçaklarının sesleri duyulmaya başladı. Gümüşlük açıklarında savaş uçaklarının sesleri ve it dalaşı rahatlıkla izlenebildi. 10 dakika sonra da Kardak Kayalıkları üzerine gelen Yunan askeri helikopteri havada kısa bir süre durdu. Bu sırada kayalıklara 5 metre kadar mesafede Türk ve Yunan sahil güvenlik botlarının it dalaşı yaptığı görüldü. Türk botları kayalıklara yaklaşmaya çalışan Yunan botuna izin vermedi. Her iki ülkenin askerlerinin, botun arkasına çıkarak birbirlerine seslendikleri dikkati çekti. Yunan helikopteri bir süre ada üzerinde hareketsiz durduktan sonra Kilimli Adası’na yönelerek uzaklaştı. Çavuş Adası açıklarında bulunan bir Türk denizaltısı ise olayı 4 mil uzaktan izledi. Bölgede halen 5 Yunan ve 3 Türk sahil güvenlik botunun bekleyişi sürerken savaş uçakları bölgeden ayrıldı.
Ne olmuştu?
Figen Akat isimli Türk gemisi 25 Aralık 1995 tarihinde Kardak Kayalıkları’nda karaya oturdu. Yunanistan, deniz kazasının kendi karasularında meydana geldiğini ileri sürdü. Türkiye ise söz konusu adaların kendisine ait olduğunu belirtti. Yunan ordusu bir süre sonra doğudaki adacığa yani Doğu Kardak’a asker çıkarıp bayrak dikti. Bunun üzerine iki ülkenin deniz kuvvetleri adanın çevresinde konuşlandı. Bu anlaşmazlık sonucunda patlayan kriz, iki ülkeyi savaşın eşiğine getirdi. Dönemin Başbakanı Tansu Çiller, “O bayrak iner, o asker gider” diyerek Türk Silahlı Kuvvetleri’nin savaşa hazır olduğunu belirtti. 30 Ocak 1996 gecesi Türk SAT ve SAS komandoları, Doğu Kardak’ı kuşatmış olan Yunan donanmasının arasından geçerek hemen yandaki ikinci adaya yani Batı Kardak’a gece operasyonuyla çıkıp Türk bayrağını dikti. Daha sonra Bill Clinton’un telefonu ve Amerikan delegesi Richard Holbrooke ile NATO Genel Sekreteri Javier Solana girişimleriyle tansiyon düşürüldü ve kriz öncesi duruma dönüldü.
