“Dünyadaki bütün karıncaları tartabilseydik, ağırlıkları insanlarla aynı olurdu.”
Peki, sık sık söylenen bu ifade gerçekten doğru mu? Bu iddiayı ilk olarak Harvard Üniversitesi’nden Prof. Edward O Wilson ve Alman Biyolog Bert Hoelldobler 1994’te yazdıkları “Journey To The Ants - Karıncalara Yolculuk” adlı kitapta dile getirmişti. Tahminlerini dünyada her an bir milyon trilyon böceğin yaşadığını hesaplayan İngiliz Entomolog C. B. Williams’a dayandırıyorlardı. Wilson ve Hoelldobler “En düşük tahminlere göre bu nüfusun yüzde birinin, yani on bin trilyonunun karıncalar olduğunu düşünelim. Her bir işçi arının türüne göre ağırlığı 1 ila 5 mg arasında değişiyor. Hepsi bir araya geldiğinde karıncaların ağırlığı, tüm insanların ağırlığı kadar çıkıyor” diye yazmıştı. Wilson ve Hoelldobler’in hesaplaması ortalama bir insanın ağırlığını, ortalama karınca ağırlığının bir milyon katı olarak kabul ediyor. Ortalama insan ağırlığı 62 kilo. Dolayısıyla bu hesaplamayla ortalama karınca ağırlığı 60 mg’yi buluyor. Sussex Üniversitesi Arıcılık Uzmanı Prof. Francis Ratnieks “60 mg ağırlığında karıncalar var. Ama bunlar gerçekten büyük olanları. İngiltere’de bahçelerde yaşayan karıncaların ağırlığı 1 ila 2 mg” diyor.
Nasıl tartılır?
Bir karıncayı tartmanın çok kolay olduğunu anlatan Ratnieks, “Küçük bir elektronik tartı alıp, üzerine koyuyorsunuz” diyor. Ancak karıncanın önce dondurulmasını tavsiye ediyor ve “Böylece kaçamazlar” diye de ekliyor. Karıncalar gruplar halinde de tartılabiliyor. Önce karıncaların konulacağı kabın darası alınıyor. Sonra da kaba belli bir sayıda karınca konup tartılıyor ve aradaki fark karınca sayısına bölünüp, tek tek karıncaların ortalama ağırlığı bulunuyor. Dünya çapında 13 binden fazla türü bulunan karıncaların uzunluğu 1 ila 30 mm arasında değişiyor. Ağırlıklarında da farklılıklar olsa da çoğu uzman karıncaların ortalama ağırlığının 10 mg’den az olduğunu düşünüyor.
Ancak dünyadaki karınca sayısını kimse tam olarak bilmiyor. BBC 4 kanalında yayımlanan “Hayvanların Mucizeleri - Karıncalar” adlı belgeselde 10 bin trilyon değil, 100 trilyon karınca olduğu ileri sürüldü. Ama belgeselde yine de karıncaların toplam ağırlığının insanların toplam ağırlığıyla eşit olduğu kaydedildi. Bristol Üniversitesi’nin Karınca Laboratuvarı’ndan uzmanlar da karınca sayısına dair gerçekçi bir tahmin olmadığını söylüyor. Aslında Wilson ve Hoelldobler’in kendi rakamlarına göre bile hesaplama çok yanlış değil. Dünyadaki 7,2 milyar insanın toplam ağırlığı 450 milyar kilo. Dünyada ortalama ağırlıkları 4 mg olan 10 trilyon karınca olduğunu düşünsek bile toplam ağırlıkları 400 milyar kilo yapıyor. Kitap yazıldığında dünya nüfusunun ve ortalama insan ağırlığının biraz daha az olduğunu düşünürsek bile hesap fazla uzağa düşmüyor. Ratnieks, Wilson ve Hoelldobler’in iddiasının en azından tarihin bir döneminde doğru olduğunu söylemek mümkün. Ratnieks, “2 bin yıl geriye gidersek karıncaların ağırlığı insanları geçer. Ancak Amerika’nın bağımsızlığını kazandığı 1776 veya biraz daha öncesinde insanların ağırlığı karıncaları geçti” diyor. Ratnieks ayrıca insanların sayısıyla birlikte, ortalama ağırlıklarının da sürekli arttığına dikkat çekiyor.
