KONUK KALEM / Dr. Cüneyt Mengü

KONUK KALEM / Dr. Cüneyt Mengü
Müslim'in Kerkük'te ne işi var?

Türkmen şehri Kerkük'ün Kürt Valisi Necmettin Kerim'in geçen Mayıs ayı içinde Washington'a yapmış olduğu resmi ziyaret sırasında gazetelere verdiği demeçte Kerkük'ün Kürdistan'ın bir parçası olduğu ve bu nedenle de Kürdistan bölgesine bağlanmasının gerektiğini belirtmiştir.

Kerim, bununla yetinmeyip döndükten sonra PKK uzantısı olan PYD'nin eş başkanı Salih Müslim'i benzer açıklamalar yapmak amacıyla alelacele Kerkük'e davet etmesi rastgele veya tesadüfi bir ziyaret olmayıp kendisine tevdi edilen projenin uygulanmasıdır. Müslim'in Kerkük ziyareti sırasında yapmış olduğu talihsiz açıklamalar Türkmenlerin tepkisine yol açmıştır. Bu bağlamda Irak Türkmen Cephesi'nin yayınladığı bildiride; Salih Müslim'in açıklamasının şiddetle kınandığını, Kerkük'te bir Türkmen vatandaşı kalana kadar buranın bir Türkmen şehri olduğunun savunulmaya devam edileceğini ve bu talihsiz açıklamaların iki halk arasındaki tarihi ilişkilerin bozulmasına da yol açacağı yer almıştır.

Bir defa Irak'ın kuzeyinde oluşturulan özerk Kürt yönetimi ve hali hazırda Suriye'nin kuzeyinde oluşturulmak istenen Kürt kantonları tamamen bir Amerikan projesidir. Şimdi de hedef yeni enerji hatlarının kurulmasıdır. Bu bağlamda IŞİD'in Musul'u işgal etmesiyle başlayan süreçte Kerkük hem ekonomik hem de siyaseten bölünmüş durumdadır. Kerkük'te Merkezi Hükümetin sahip olduğu Kuzey Petrol Şirketi bölgedeki Babagurgur ve Cambur petrol kuyularının petrol satışı yapılmadan yalnız denetimini elinde tutarken, IKBY'ye bağlı Peşmerge güçleri ise kentin kuzeyinde ele geçirdiği Avana ve Bay Hasan kuyularından çıkarılan petrollerin satışını yapmaktadır. Diğer taraftan bölgede süren karışıklık nedeniyle yeni boru hatlarının da inşa edilmesi gündemdedir.

Yeniçağ gazetesinde yayınlanan bir haberde ''IKBY Yönetimi, Bağdat'tan aylık 1 Milyar Dolar gelir garanti edilmesi durumunda petrol gelirlerinin %83'ünü Irak'a, %17'sini bölgesel Kürt yönetimine verilmesi konusundaki anlaşmanın yeniden yürürlüğe girmesi için Bağdat Hükümeti ile petrol ihracatı konusunda yeni bir anlaşma yapabileceklerini açıkladığı'' yer almaktadır. Öte yandan Erbil kontrolünde olan North Oil Company Ceyhan'da sonlanan boru hattı üzerinden günlük 150 Bin varil petrol ihracatı yapılmaktadır.

Türkiye'nin taleplerine rağmen PKK uzantısı PYD ile temasını sürdüren ve desteğini artıran ABD'ye Ankara, Rakka operasyonunu birlikte yapmayı önerse de ABD'nin ajandasında başka planlar olduğu için Suriye ve Irak'ta yeni koridorun altyapısını hazırlıyor.

Daha sonra yapılacaklar arasında yer alan, Erbil ve Duhok gibi, Süleymaniye, Kerkük ve Musul'dan başlayıp Suriye'de Deyrezor - Rakka hattından ilerleyen koridor oluşturma planları hem Ankara'yı devre dışı bırakma amacı taşımakta hem de Kerkük'ü içine alan ve Afrin'e kadar uzanan koridor için de düğmeye basılmış olacaktır.

2013'de Müslim'in Ankara ziyaretine tanık olunmuştur. Müslim, Ankara ve İstanbul'da ağırlandı, sağlık kontrolünden geçti ve Türkiye'ye övgüler yağdırdı. Esad'ın devrilmesi için muhaliflerle birlikte çalışacağını ifade etti fakat ülkesine döndükten sonra beklenmedik bir şekilde Esad Rejimi ile kol kola girdi.

Türkiye ne yapmalı? Kuzey Suriye'de Güvenli Bölge kuramadı. Koridorun eksik son halkası Cerablus - Azez arasındaki alanı PYD'ye vermemek için direniyor. Ancak sadece Cerablus - Azez hattıyla sınırlı kalınamaz. Türkiye diğer kantonlar konusunda da farklı tavır içinde olmalıdır. Cizre ne ise Kobani de o olmuş ve güvenlik tehdidi olmanın da ötesine geçilmiştir.

Hali hazırda Türkiye oyunu bozma gücüne sahiptir. Suriye politikası gözden geçirilip ne yapıp edip Kerkük için bu sürecin içinde yer almalı, adaletli çözüm için İran'la ortaklaşa hareket etmeli ve dolayısıyla da Türkmenlerin insani hakları ve hukukları korunmalıdır.