Milli Eğitim Bakanı İsmet Yılmaz, Malatya Valiliği’ne gerçekleştirdiği ziyaret esnasında yaptığı açıklamada Türkiye'deki eğitim standartlarının İngiltere'den, hatta Amerika'dan daha iyi olduğunu iddia etmişti.
Siyasilerin ortaya attığı iddiaları araştıran “Doğruluk Payı” sitesi, beş farklı eğitim kalitesi endeksinin verilerini topladı. Verilerin hiçbirinde Türkiye İngiltere ve ABD'ye yaklaşamadığı görüldü.
Doğruluk Payı'nın derlediği araştırma şu şekilde:
UNDP EĞİTİM ENDEKSİ'NDE TÜRKİYE 69’UNCU SIRADA
Eğitim standartları geniş kapsamlı ve birçok farklı kritere göre ölçülebilecek bir alan. Konuyla ilgili uluslararası resmi kuruluşlar ve bağımsız özel kuruluşlarca yapılmış çeşitli çalışmalar mevcut. Bu sıralama çalışmaları arasında en bilineni, Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP) Eğitim Endeksi’nin okullaşma oranını merkeze alanı. Rapor, bu hesaplamayı bir ülkede okula yeni başlayan bir çocuğun ortalama olarak kaç yıl okuyacağını ve 25 yaş üzerindeki nüfusun ortalama olarak kaç yıl okula gittiğini dikkate alarak yapıyor. UNDP Eğitim Endeksi’nin 1980-2013 yılları ortalamasına göre Türkiye listede 69’uncu sırada yer alırken, ABD 5. İngiltere ise 14. sırada yer alıyor. Endeks puanlama sistemine göre ideal koşullarda en iyi eğitim yapan ülkenin 1 puan alması mümkünken, Türkiye’nin 2013 yılı puanı 0,652. Türkiye açısından umut verici olan durum ise 1980’de 0,304 olan puanını 2000’de 0,493’e 2013’de ise 0,652’ye çıkarmış olması.
UNDP’nin yanı sıra OECD’nin de eğitim kalitesi konusunda önemli çalışmaları bulunuyor. Daha önce yaptığımız bir içerikte, OECD 2016 Eğitime Bakış raporunu incelemiştik ve raporun eğitim finansmanı bölümünde öğrenci başına harcanan para açısından yıllık 3.327 dolar ile Türkiye’nin 10.493 dolarlık OECD ortalamasının çok altında kaldığını görmüştük. Yine OECD raporuna göre; sınıf mevcudu, öğretmen başına düşen öğrenci sayısı ve öğretmen maaşları alanlarında Türkiye’nin OECD ortalamasının yanı sıra ABD ve İngiltere’nin de gerisinde kaldığını geçmiş içeriklerimizde görüyoruz.
Bir diğer önemli eğitim kalitesi endeksi ise UNESCO’nun desteğiyle hazırlanan Herkes İçin Eğitim Gelişim Endeksi (EDI). Yaklaşık bir sene önce, CHP Ankara Milletvekili Şenal Sarıhan’ın iddiasında incelediğimiz bu endeks; ilköğretime erişim, yetişkin okur-yazarlığı, eğitim kalitesi ve cinsiyet eşitliği kriterlerini dikkate alıyor. Bu endekse göre İngiltere ikinci sırada yer alırken, ABD 40’ıncı, Türkiye ise 65’inci oluyor.
ÖZEL ARAŞTIRMALARDA DA DURUM DEĞİŞMİYOR
Biraz da bağımsız ve özel araştırma kuruluşlarının çalışmalarına baktığımız zaman da benzer bir durumla karşılaşıyoruz. Özel bir marka stratejisi geliştirme ve danışmanlık firması olan BAV’ın dört kıtadan 16.000 kişiyle yaptığı uluslararası anket çalışması üç kritere göre en iyi eğitim olanaklarına sahip ülkeleri sıralıyor. Bu kriterler ülkedeki üniversitelerin kalitesi, devlet eliyle sağlanan eğitim sistemi ve üniversiteye gitme oranını dikkate alıyor. Raporda İngiltere 1’inci, ABD 3’üncü, Türkiye ise 30’uncu sırada yer alıyor.
Eğitim kalitesi konusunda araştırmalar yapan bir diğer bağımsız araştırma kuruluşu olan Pearson ise PISA, TIMSS ve PIRLS gibi hazırda var olan küresel veri setlerini ülkelerdeki okuryazarlık oranı ve mezuniyet dereceleri gibi ölçülebilir verilerle harmanlayarak, kendi sıralamasını oluşturuyor. Pearson endeksi sonucunda diğer birçok veri setinden farklı olarak, eğitim kalitesi konusunda ilk sıralarda Asya ülkelerinin olduğunu görüyoruz. İngiltere’nin 6’ıncı, ABD’nin 14’üncü olduğu listede Türkiye ise 34’üncü sırada kendine yer bulabiliyor.
Görüldüğü gibi dikkate aldığımız beş farklı eğitim kalitesi endeksinin hiç birisinde Türkiye’deki eğitim standartlarının İngiltere ve ABD’nin ilerisinde olduğuna dair bir emareye rastlamadık. Bu durumda Milli Eğitim Bakanı İsmet Yılmaz’ın iddiasında doğruluk payı yoktur."
