Türkiye tarihinin en büyük döviz krizini yaşıyor.

Öyle ki, hükümet bunu savaş olarak nitelendiriyor. Dışarıdan gelen saldırı olarak yorumluyor.

Hep dışarıyı suçlarken yanı başındaki sorunu görmüyor.

Sorunun kaynağı 15 yıl öncesine dayanıyor. Paranın dini ve milliyeti olmaz diyerek satılan bankalar. Yabancıya hoyratça verilen bankacılık sistemi. Sistemde yabancılar halen çoğunlukta. Bunların yöneticileri Türk olsa da bazı işgüzar yöneticiler Türkiye'nin millî menfaatini değil de Avrupalı sermayedarın çıkarını kolluyor. Elbette çalıştığı kurumu koruyup kollamalı ama bunu Türkiye'yi sabote etmeden yapmalı.

Bugün dövizde bir sabote yöntemini anlatacağım.

Avrupa menşeli bir bankanın bu kez ekonomiye kasteden, sürekli TV ve sosyal medya reklamları ile görünüşte mevduat sahibine müthiş kolaylıklar ve yüksek kazanç sağlayan, arka planda politik bir vadeli mevduat ürünü gözden kaçırılıyor.

İsmi renkli bu vadeli mevduat ürünün özelliklerini sıralayalım;

-Gecelik(overnight)vadeli mantığı ile çalışıyor.

-TL, USD, EURO, STERLİN olarak hesap açılabiliyor.

-Mevduat faizi en yüksek orandan veriliyor.

-Hoş geldin faizi (yüksek faiz) ile tabana yaygın mevduat sahibinin bilinç altını bu ürüne yönlendiriyor.

-Gün içinde USD renkli hesabındaki parasını yüksek kurdan bozup parasını TL renkli hesabına aktarıp, ertesi gün düşen kurdan tekrar renkli TL hesabındaki parası ile USD satın alıp bu parayı renkli USD hesabına aktartıyor. Hem de bu arada hangi para biriminden olursa olsun gecelik faizini alıyor.

-Gün içinde istediği şekilde parasını çekme-yatırma, döviz alım-satım, borsadan hisse alma, hisse senedi satım bedelini gecelik değerlendirme kolaylığı sağlıyor.

Bu ürünün ekonomiye zararı nedir?

-Banka mevduat vade ortalamasını geri çekmektedir.

-Mevduat-kredi vade uyumunu negatif yönlü etkiliyor.

-Toplumun yatırım vade alışkanlığını ülke aleyhine negatif etkilemektedir.

-En kısa vadeli mevduat ürününe piyasanın en yüksek faizini vererek TCMB ve Maliye politikaları aleyhine hareket etmektedir.

-Tasarruf sahiplerinin istikrarlı yatırım yapmalarından ziyade günlük, haftalık, aylık olarak TCMB ve kamu otoritesi tarafından öngörülemeyen bir hareket kolaylığı sağlamaktadır.

Bu renkli hesap ve benzerlerine tedbir alınmazsa ülkemizin mevduat vade ortalaması yakında 1 gün olacaktır. Bu da korkunç bir mevduat/kredi vade uyumsuzluğunu ardı sıra getirecektir.

Peki ne yapmalı?

-BDDK ve TCMB bu tip mevduat ürünlerinin yaygınlaşmasının önüne geçmelidir.

-Gecelik faiz uygulamasına özendirici hoş geldin faizi verilmemelidir.

-Gecelik faizli mevduat ürünlerine azami üst sınır TCMB gecelik borç alma faiz oranı eksi 2 olarak belirlenebilir.

-Gecelik faiz veren döviz hesaplarında ise standart bir üst sınır getirilmelidir.

-Tezgâh altı faiz oranı uygulaması 30 günden az olan mevduatlara uygulanmamalıdır.

-Overnight döviz vadeli mevduatlar ile 30 gün altı vadeli mevduatlarda stopaj %35 gibi caydırıcı bir oran olmalıdır.

Banka yüzde 4 ile USD mevduat toplarken USD spot/rotatif krediyi neden yüzde 12 ile veriyor.

Aynı banka yüzde 20 ile TL mevduat toplarken yüzde 42 ile spot kredi fiyatlaması yapıyor.

Görünüşte çok masum bir mevduat ürünü gibi görünen ve giderek bankacılık sektörü ve ülke ekonomisi için büyük bir sorun haline gelecek overnight vadeli tasarruf mevduatı ürünü için acil tedbir alınmalı.

Bizden uyarması...

Tüccarı, ihracatçıyı destekleyen ürünler geliştiren, az kazanmayı tercih ederek ülke ekonomisine katkı sağlayan bankalarımızı tebrik ederken, aksi şekilde davrananları eleştirmek bir vatandaşlık borcudur...