Kazakistan Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Baktikoja İzmuhambetov, “Kazak petrolünün Bakü-Tiflis-Ceyhan (BTC) boru hattıyla taşınması 2010 yılında mümkün olabilir” derken, uzmanlar BTC’nin istenilen kapasiteye ulaşması ve Türkiye’nin önemli bir Petrol geçiş noktası olabilmesi için Kazak rezervlerine ihtiyacı olduğu görüşünde birleşmektedir. Nitekim Kazakistan, Azerbaycan ve Irak’tan sonra bölgenin en büyük üçüncü petrol tedarikçisi konumunda. Azerbaycan kaynaklarının verdiği bilgiye göre bu yıl ilk 6 aylık döneminde yaklaşık 500 bin ton Kazak petrolü BTC hattı ile sevk edilmiş durumda. Ancak küçük çaplı bu transferler Kazakistan petrollerinin BTC’yi tercih ettiği anlamına gelmiyordu. Öyle ki Gürcistan’daki istikrarsızlık, söz konusu olaylar sırasında Kazakistan’ın Rusya ile hareket etmesi ve yatırımlarını durdurma kararı BTC üzerinden Kazak petrollerinin dünyaya taşınmasını tehlikeye sürüklemişti. Fakat önümüzdeki ay her iki lider tarafından imzalanmaya hazırlanan Trans-Hazar projesinin uyarlanmış şekli BTC’yi ve dolayısıyla Türkiye’yi çok yakından ilgilendiriyor.
Petrol, Rusya topraklarından geçmeyecek
Astana’da tam da, 4. Avrasya Enerji Forumunun yapıldığı ve dolayısıyla ABD başta olmak üzere önemli ülkelerin enerji otoritelerinin bir araya gelmeye hazırlandığı günlerde KazMunayGaz ve Azerbaycan’ın devlet petrol şirketi (SOCAR) Trans Hazar petrol sevkiyat sisteminin inşaatını yapmak üzere ortak bir şirket kuracaklarını açıkladılar. Ortak projenin ön koşullarına bakıldığında KazMunayGaz petrolü tankerlerle Azerbaycan’ın petrol dolum limanına, oradan petrol Bakü-Tiflis-Ceyhan boru hattı ile Türkiye’ye sevk edilecek. Bu gelişme Rusya topraklarının devre dışı bırakılması anlamına geliyor. Çünkü eğer Kazakistan petrol transferini kara üzerinden yollamayı planlasaydı, Kazakistan ve Azerbaycan’la sınırı olan Rusya ile anlaşma yapmaktan başka seçenek yoktu. Bu sistem planlamalara göre 2012 yılında işlemeye başlayacak. Trans Hazar sistemine ilişkin yeni planlama Kazakistan’da 730 km uzunluğunda Eksene-Kurık petrol hattı inşaatının kurulmasını öngörüyor. Bunun dışında Kurık ve Bakü’deki petrol terminali ile Bakü-Tiflis-Ceyhan boru hattına kadar bağlantı hattını içeren Trans Hazar nakliye sistemi kurulacak. Trans Hazar sisteminin birinci aşamadaki gücü yılda yaklaşık 27 milyon ton petrol akıtacak.(Kaynak:Wfin.kz; Rusya.ru)
İmzalar Nahçıvan zirvesinde
Nahçıvan’da neler olabileceğine ilişkin güncel bilgileri ilk olarak sizlerle biz paylaşmıştık. Gerçekten de eğer şartlar değişmez ve mutabakat zeminini bozacak gelişmeler yaşanmaz ise Nahçıvan’daki liderler zirvesinde önemli anlaşmalar imzalanabilir. Gönül isterdi ki Türkmenistan ve Özbekistan da orada olsun. Yine de “bir şeyin tamamını elde edemiyorsan, tamamından da vazgeçme” sözünü unutmamak gerek. İhtiyacımız olan şey zaman ve yeni stratejiler. Neyse... Ortak şirketin kurulmasına ilişkin anlaşma Kazakistan Devlet Başkanı Nursultan Nazarbayev’in Ekim ayında Azerbaycan’a yapacağı ziyarette imzalanacak. Zaten geçtiğimiz günlerde KazMunayGaz ve SOCAR tarafından ortak şirkete iştirak edecek bağlı şirket kurulmuştu. Bakıldığında Bakü-Tiflis-Ceyhan petrol boru hattı üzerinden dünya petrolünün yaklaşık %1’i geçiyor. Boru hattının uzunluğu ise 1700 km’yi aşıyor.
