Haber: Salim Yavaşoğlu
TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası’nın hazırlığı , büyükbaş hayvancılık raporu vahim gerçekleri ortaya çıkardı. Rapora göre; Türkiye’de 1980 yılından bu yana nüfus artarken hayvancılık ise önemli ölçüde geriledi. Raporda 1980 yılından bu yana Türkiye’de nüfusun yüzde 70’in üzerinde (yaklaşık 44 milyondan 77 milyona) artmasına karşılık, toplam hayvan varlığının yüzde 32 düzeyinde gerilediği (yaklaşık olarak 85 milyondan 57 milyon başa düştüğü) belirtildi.
Sığır sütü içiliyor
Rapora göre, dünyanın kutuplar hariç hemen her yerinde yaşayıp çeşitli seviyelerde et ve süt verebilen 800’den fazla sığır ırkı var. Ancak dünya süt ve et üretiminin büyük bölümü sınırlı sayıda ırktan karşılanmakta. Sığır dünya süt üretiminin yüzde 83’ünü, et üretiminin de yaklaşık yüzde 21’ini sağlamakta. Mandanın dünya süt ve et üretimindeki payı ise yaklaşık yüzde 13 ve yüzde 1,2 kadar. AB ve ABD söz konusu olduğunda durum biraz farklılaşıyor. Dünya süt üretiminin yaklaşık beşte birini üreten AB ülkeleri ile yüzde 12’sini üreten ABD’de sütün hemen hemen tümü sığırdan sağlanıyor. AB ve ABD et üretiminde sığırın payı sırasıyla, yüzde 17,1 ve yüzde 27,8. TÜİK’e (Türkiye İstatistik kurumu) göre 2013 yılında Türkiye’de üretilen 18,2 milyon ton sütün yüzde 91,4’ü sığırdan elde edildi.. Bir başka ifadeyle sığırdan elde edilen süt miktarı 16,7 milyon ton. Ziraat Mühendisleri Odası’nın hazırladığı raporda, Türkiye’de et üretiminde sığırın payının yüzde 30 olduğuna dikkat çekiliyor.
Tarımsal üretim
Kırmızı et üretimi söz konusu olduğunda bu pay artıyor ve yüzde 90’a yaklaşıyor. Türkiye’de kişi başına hayvansal proteinin yüzde 47,3’ü sütten elde edilirken, bu değer dünyada yüzde 25,9, ABD’de yüzde 31,4, AB’de yüzde 33.8’. Buna karşılık etin Türkiye’de hayvansal gıdalardan üretilen proteine katkısı yüzde 38,4 iken; dünya, yüzde 44,8, ABD’de yüzde 55,2, AB’de yüzde 46,0 . TÜİK verilerine göre son 11 yıllık dönemde sabit fiyatlarla gayri safi yurtiçi hasıla (GSYH) yılda ortalama yüzde 4,9 oranında artarken, tarım sektöründeki büyüme hızı yüzde 2,2 oldu. Değişim hızlarındaki bu farklılık gayri safi yurt içi hasılada tarımın payını yüzde 12,2’den yüzde 9,2’ye düşürdü.. 2012 yılı itibariyle tarımsal üretiminde hayvancılığın payı Türkiye’de yaklaşık yüzde 35, AB’de yüzde 44 kadar. Hayvansal üretimden sağlanan gelirin Türkiye’de yaklaşık yüzde 58’i, AB’de de yüzde 51’i sığırdan elde edildi.
