Orta Asya'nın parlayan yıldızı "Kazakistan"

Kazakistan bağımsızlığına kavuşalı neredeyse 17 yıl oldu. Devletlerin devamlılığı ve kalıcılığı ilkesini dikkate alırsak bu süre hiç de uzun değil. Ama ülkenin kısa sürede almış olduğu mesafe hayli ilginç... İşte bazı parametreler.
-Kişi başına düşen milli gelir 6 bin dolar, uzun vadeli Bankacılık notu BB+
-Okuma yazma oranı yüzde 99
-Son 7 yılda yapılan doğrudan dış yatırım tutarı 50 milyar dolar
-2008 yılında 70 milyon ton petrol üretimi bekleniyor. Bu üretimin yıllık olarak ülke bütçesine katkısı 10 milyar dolar
-Tek haneli enflasyon (2007 yılı yüzde 6), Büyüme hızı yüzde 2’den, yüzde 9.2’e fırladı.
Bu rakamlar Kazakistan ekonomisinin söz konusu sürede geldiği durumu özetliyor. Sorunlar yok mu? Elbette var. Bana sorarsanız en büyük sorun nüfus artış oranı ve yapısı. Halen ülkede yaşayan 16 milyon insanın yüzde 60’ı Kazak. Tümü için ise “Kazakistan vatandaşı” ibaresini yineleyelim. Nitekim devlet siyaseti bakımından 130 farklı milleti bir arada tutabilmenin sihirli formülü bu kavramda gizlenmiş. Üstelik ekonomideki hızlı tırmanış bir zamanlar ülkeden kaçan Rus kökenli vatandaşları yeniden Kazakistan’a yerleşmeye zorluyor. Bu etnik çeşitlilik için pek çok önlem var. Anayasa Konseyi Başkanı İgor Rogov bizzat bana söylemişti. Cumhurbaşkanı’na verilen ve kamuoyunda sınırsız olarak nitelenen yetkilerin pek çoğu içeriden ve dışarıdan gelebilecek tehditlere göre şekillenmiş.
Nazarbayev’in ulusa seslenişi
Devlet Başkanı Nursultan Nazarbayev hemen her yıl çeşitli vesilelerle vatandaşlarına sesleniyor. Genellikle makro ekonomik konularla bütünleştirdiği konuşmalarında “umut ve başarı” vazgeçilmez dürtüler olarak karşımıza çıkıyor. 6 Şubat günü Nazarbayev yine ekran karsındaydı. Kazakistan Cumhuriyeti Parlamentosu iki kanadının birleşik oturumunda konuşan Nazarbayev, istikrarlı büyüme, modernizasyonun gerekliliği, iç yatırım kaynaklarının aktifleştirilmesi üzerinde durdu. Konuşmadan çıkardığımız bazı başlıklarsa özetle şöyle:
-Emekli ve çalışanların maaşlarının 2012 yılına kadar kademeli biçimde 2,5 kat artırılması, Eğitim ve Sağlık alanında reformların hızlandırılması... Özellikle enerji alanında olmak üzere uluslararası piyasaya kaliteli ve yüksek katma değerli ürünler sunmak
-Kazakistan’ın en büyük ulaştırma projesi olan “Batı Avrupa - Batı Çin” kıtalararası koridor oluşumunun başlanması... Ülkenin tarım güvenliği, ihracata dayalı tarım sektörlerinin desteklenmesi ve hayvancılığın geliştirilmesi
-Finans sisteminin rekabet edilebilirlik kabiliyetini ve gücünü artırmak için öngörülmeyen risklerin ortadan kaldırılması... Vergi sisteminin ülkenin yeni gelişim evresine cevap verecek şekilde yeniden yapılandırılması ve ekonominin şeffaflığa kavuşturulması
-Yolsuzluk ve suç oranını azaltmaya yönelik sistemli etkinliklerin hayata geçirilmesi
-Sosyal refahın artırılması ve Kazakistan’ın 2010 yılında AGİT Başkanlığını üstlenmesi çerçevesinde, Kazakistan Cumhurbaşkanı’nın inisiyatifiyle ekonomik işbirliği, yeni teknolojilerin ve yönetim tecrübelerinin ülkeye kazandırılması, hukuki altyapının geliştirilmesi gibi konuları içeren “Avrupa Yolu” adlı program oluşturulması.
Not: Özbekistan Ankara Büyükelçiliği ile Avrasya Ekonomik İlişkiler Derneği’nin birlikte düzenlemiş olduğu “Türkiye - Özbekistan Ekonomik, Kültürel İlişkileri” konulu toplantı 20 Şubat 2008 Çarşamba günü saat 17.00’de TOBB konferans salonunda...

Yazarın Diğer Yazıları