Çin’den son 13 ay içerisinde yaklaşık 828,4 milyar dolar seviyesinde net sermayenin çıkması, dünyanın en büyük ikinci ekonomisinde likidite ihtiyacına ilişkin endişeleri artırıyor. Çin’den rekor düzeyde sermaye çıkışının yaşanmasıyla Tobin Vergisi yeniden gündeme geldi. Yüksek sermaye çıkışlarının yuan üzerinde baskıyı artırmasıyla, yabancı döviz işlemlerinden vergi alınması ihtimali resmi düzeyde ikinci kez dile getirildi.
Merkezi Londra’da bulunan CrossBorder Capital’ın sermaye hareketleri verilerine göre son 13 ayda Çin’den yaklaşık 828,4 milyar dolar net sermaye çıkışı meydana geldi. Bu yılın yedi aylık dönemi içerisinde ise Çin’den net sermaye çıkışı yaklaşık 448 milyar dolara dayandı.
Çin’de son iki ayda yaklaşık 190 milyar dolar net sermaye çıkışının yaşanması, büyümedeki yavaşlamayı ve likidite koşullarına ilişkin endişeleri artırıyor.
3.6 trilyon dolar
Uluslararası finans uzmanlarına göre Çin’in mevcut döviz rezervleri yaklaşık 3,6 trilyon dolar seviyesinde olsa da, sermaye hareketlerindeki tersine dönüş Çin’in ekonomik büyümesindeki yavaşlama endişeleri ile birleştiğinde ilave para politikası manevraları gerektirebilir. CrossBorder Capital’ın araştırmasında, “Çin bu seviyedeki sermaye çıkışını takip edemez. Çin’in para politikası yapıcılarının kontrolü kaybedip kaybetmediği tartışılabilir. Lehman benzeri bir durumun oluşması olası değil fakat yuan üzerindeki baskılar artıyor. Son verilere bakıldığında halen bu yılın sonuna kadar yüzde 10 değer kaybının yaşanmasını tahmin ediyoruz” ifadelerine yer verildi.
“Devalüasyon kaçınılmaz”
CrossBorder Capital Direktörü Michael Howell, “Yuanda yaklaşık yüzde 10 değer kaybı bekliyorum fakat bu değer kaybına para politikasında da bazı değişikliklerin eşlik etmesi gerekecek. Bir çok yorumcu Çin’in yaklaşık 3,6 trilyon dolar döviz rezervi olduğunu, üç yıl boyunca her ay 100 milyar dolar sermaye çıkışı yaşasa bile sorun olmayacağını söylüyor ama bu son derece yanlış bir düşünce” dedi. Çin’in ekonomik büyümesinin istikrarı için düzenli sermaye akışına ihtiyaç duyduğunun altını çizen Howell, “Çin’den her sermaye çıkışında kredi sıkışması yaşanıyor. Bu durum sürdürülemez” değerlendirmesinde bulundu. Çin başta olmak üzere gelişen piyasalardan sermaye çıkışının bu hızla devam edemeyeceğini belirten Howell, “Yeni dengelenme nasıl bulunacak? Özellikle Çin için yeniden dengelenmenin sağlanması için yuanın değer kaybetmesi gerekiyor. Çin’de yaşanacak devalüasyonlar piyasalarda şok etkisi oluşturacaktır. Bunun sonucunda yatırımcılar daha güvenli varlıklara doğru hareket edecektir” ifadelerini kullandı.
Sıcak paraya Çin’den mali tedbir
Tobin vergisi , sıcak paranın ya da sermayenin vergilendirilmesidir. Amerikalı Nobel ödüllü iktisatçı James Tobin ilk kez 1971 yılında, spekülatif amaçlı kısa vadeli sermaye hareketlerinin vergilendirilmesi yoluyla, piyasa hassasiyetlerinin azaltılabileceğini ve döviz spekülasyonlarının önemli ölçüde azaltılabileceğini savunmuştu. Bu teorisinden sonra dünyanın bir çok ülkesinde kısa vadeli sermaye hareketlerine vergi getirildi.
Yuan, IMF’nin rezerv parası olacak
Çinli yetkililere göre IMF, yuanı yakında rezerv paralar arasına alacağını kaydetti.
Uluslararası Para Fonu (IMF), konu hakkında bilgiye sahip Çinli yetkililerin bildirdiği üzere, Çinli yetkililere toplantıda yuanın yakında Fon’un rezerv para birimlerinden oluşan sepetine dahil olacağını yönünde güçlü işaretler verdi. Bu hareket, Çin para birimini kullanma ya da rezervlerine ekleme konusunda daha fazla ülkeyi rahat ettirebilir. Görüşmelerin gizli yürütülmesinden dolayı adını vermeyen üç kaynağa göre, IMF Çinli yetkililere, Fon’un hesap birimi olan Özel Çekme Hakkı’nın (SDR) şimdiki değerlendirilmesinde muhtemelen yuanın da içerileceğini söyledi. Kaynaklardan ikisi, Çin’in bu hakkı elde edeceğine çok güvendiğini ve bu yüzden kararı kutlayan bir açıklama hazırlamaya başladığını belirtti. IMF’nin onayının kazanılması, Devlet Başkanı Xi Jinping’in dünyanın ikinci en büyük ekonomisini daha fazla piyasa uyumlu yapma ve gelecek yıl ülkede düzenlenecek G20 toplantısı öncesi ülkenin prestijini artırma çabalarının doğrulanmasını sağlayacak. Standard Chartered Plc ve AXA Investment Managers’a göre, yuanın IMF’in rezerv sepetine katılması durumunda, en az 1 trilyon dolar tutarında küresel rezerv Çin varlıklarına çevrilecek. SDR, hali hazırda dört rezerv parayı içeriyor ve bunlar dolar, euro, yen ve sterlin.
