Bugünkü Yazarlar Tüm Yazarlar
Armağan KULOĞLU

Armağan KULOĞLU

Referanduma tepki yetersiz

Irak Bölgesel Kürt Yönetimi'nin yapacağını ilan ettiği bağımsızlık referandumuna, başta Türkiye tarafından ortaya konması gereken tepkiler zayıftır.

Amaç sözde bağımsız Büyük Kürdistan

Görev süresi iki defa uzatılarak bu yıla kadar bölgesel yönetim başkanlığını yürüten Barzani, iktidarını devam ettirebilmek için alelacele bağımsızlık referandumuna gitmekte ve bunda da ısrarlı davranmaktadır.

Barzani, Kerkük Meclisi'nden karar çıkarttırarak Kerkük'ü, ayrıca tartışmalı bölgelerin büyük bir kısmını referanduma katarak sınırlarını genişletme ve bunu onaylatma peşindedir.

Bağımsızlık referandumu Irak anayasasına ve anlaşmalara aykırıdır. Hukuki olarak geçersizdir. Yönetimine ait olmayan yerlerin referanduma dahil edilmesi ise her şeye aykırıdır.

Barzani'nin amacı sırasıyla, referandum, bağımsızlık, sonra da Suriye'nin kuzeyindeki Kürt yapılanmasıyla bütünleşmektir. Sonuçta İran ve Türkiye'den koparılması düşünülen parçaları da birleştirerek sözde Büyük Kürdistan'ı yaratmaktır. Bunun öncülüğüne ve önderliğine soyunmuştur.

PYD/PKK'yla eşzamanlı referandum

Barzani 25 Eylül'de referanduma giderken, Suriye kuzeyinde de kantonların birleşerek federal bir Kürt devleti kurulması için 28 Eylül'de referanduma gidileceği ilan edilmiştir.

Referandumların eş zamanlı yapılmasının amacı, 25 Eylül'de Irak'ta alınacak sonucun Suriye kuzeyindeki referanduma destek olmasını sağlamak ve bölgede birleşik bir Kürdistan oluşturulmasına ivme kazandırmaktır.

"Bağımsız Kürdistan" ABD ve İsrail projesidir

Bu projeyi ABD, kontrol edebileceği bir Kürt devletiyle hem enerji kaynaklarını hem de başta İran olmak üzere bölgeyi kontrol ederek etkinliğini sürekli kılmak, İsrail de İran tehdidine karşı güvenliğini sağlamak amacıyla yürütmektedir.

Bunu ABD'nin çeşitli kuruluşlarınca yapılan haritalarda ve ABD dışişleri eski bakanlarından Rise'ın açıklamalarında görmek mümkündür.

Arap Baharı girişimi bunun içindir.

Bölgenin yeniden dizaynı için Irak, Libya ve Suriye'ye müdahale edilerek parçalanması ortadadır.

ABD'nin PYD'yi ön plana çıkarmasının, ona verdiği büyük desteğin ve İsrail'in Barzani'nin referandumunu en güçlü şekilde desteklemesinin sebebi budur. CIA ve MOSAD bölgede cirit atmaktadır.

Referanduma tepkiler zayıf

Referanduma tepkiler, ülkelerin ve kuruluşların niyetlerine ve güçlerine göre değişmektedir.

Bu konuda en net tepkiyi İsrail vermiştir. Amacına uygun olarak referandumu desteklemektedir.

ABD'nin tepkisi göstermelik ve mesaj içeriklidir. Referandumun yapılmaması değil, ertelenmesi gerektiği söylenmektedir. Barzani, ABD Savunma Bakanı'nın, Kürdistan halkının talep ve hedefini anladığını, referanduma karşı olmadığını, ancak zamansız olduğunu söylediğini açıklamıştır.

Irak referandum kararına tepkilerini bir seri kararlarla sürdürmektedir. Ancak o da zamanı değil demektedir.

Arap birliği bile ertelenmesini talep etmektedir.

İran güçlü tepki vermekte, ancak olursa ne yapacağı belirsizdir.

Rusya uygun karşılamamaktadır.

Kerkük'te Türkmenler ayaktadır. Ancak Türkiye'nin tepkisinin umulmadığı kadar yetersiz olduğu görülmektedir. Sebebi de yerel yönetimle olan ekonomik ilişkilere bağlanmaktadır. Hatta etkin bir ABD düşünce kuruluşunun analizinde, Türkiye'nin bir Kürt Devletini kabullenebileceği dahi ifade edilmektedir.

Türkiye kararlı hareket etmeli

1923 Lozan ve 1926 Türkiye-İngiltere-Irak arasında imzalanan sınır anlaşmasına göre, Türkiye'nin onayı olmadan Musul ve Kerkük'ün statüleri değiştirilemez ve sınırında yeni devletler, statüler oluşturulamaz.

Konu Türkiye'nin toprak bütünlüğünü ve güvenliğini etkilemektedir. Referandum yaptırılmamalıdır. İran'ın durumu da Türkiye'ye yakındır. Bu konuda iş ve güç birliği yapılabileceği anlaşılmaktadır.

Bölge ülkelerinin toprak bütünlüğü kuvvetle savunulmalıdır. Tehdit ortaktır. Birlikte hareket etme yolları aranmalıdır. Ancak şart da değildir.

Uygulanan senaryo açıktır. Boşluk bırakmaya, geçiştirmeye, bir şey olmaz demeye gelmez. Güvenlik hiçbir şeye feda edilemez. Barzani'ye de bir "Ey" çekilemez mi?

Yazarın Diğer Yazıları