Geçen haftaki yazımda dile getirdiğim gibi, Profesyonel Turist Rehberlik Yasası’nın kabulü ile birlikte, rehberlik mesleğinin icrasında sorunlar yaşanmaması için eksikliklerin 2013 sezonu başlamadan önce giderilmesi yönünde adımlar atılması gerekiyor.
Burada Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın alması gereken en radikal karar, daha önce rehberlik mesleğini icra eden ve daha sonra kadrolu devlet veya özel sektör işine başlayan kokart sahibi rehberlerin kokart kimlik kartlarını, kadrolu işlerinden emekli oluncaya kadar geri toplama kararı alması olacaktır.
Bu karar tabii ki başka mesleklerde kadrolu olarak çalışan rehberlerin (eğer yaz tatillerinde kaçak olarak çalışmıyorlarsa) tepki koyacakları bir karar olmayacaktır. Konulan tepki de zaten yasal dayanaktan yoksun bir tepki olacaktır. Bu karar  “edinilmiş hakların geri alınması değil, edinilmiş hakların başka bir hak edinimi sonrasında askıya alınması ve emekli olduktan sonra rehberlik yapma hakkının yeniden geri verilecek olması” olarak değerlendirilmelidir.
Sayıları on iki bini geçen kokartlı profesyonel turist rehberlerinin Haziran 2012’ye kadarki en büyük sorunları “meslek yasalarının olmayışı” idi. Şimdi ise bence en büyük sorunları bu mesleği icra ederken elde edecekleri gelirlerin vergisini devlete vermelerini sağlayacak mali alt yapının hazırlanması ve serbest çalışan rehberlere, serbest çalıştıkları süre içinde fatura verme zorunluluğu getirilmelidir.
Diğer taraftan serbest ve kadrolu çalıştıkları zaman vermeleri gereken  “sosyal güvenlik prim ödemelerinde” mesleğin icra şeklinden dolayı esneklik sağlanmalıdır. Özellikle yaz sezonunun altı ay olduğu bölgelerde bu yıl altı ay kadrolu çalışan rehberin sigorta primi çalıştığı işletme tarafından ödeneceği için bir sorun yoktur, ama ertesi yıl serbest çalışmaya karar veren bir rehberin sosyal güvenlik prim ödemesini kendisi yatırmak zorunda kalacaktır. İşte asıl sorunda buradan kaynaklanmakta.
Kadrolu çalıştığında sigorta primi ödemesi çalıştığı işletmece yapılan rehberin, serbest çalıştığında ödeyeceği prim sigorta mı yoksa Bağ-Kur primi mi olacak? Bu durumun şimdiden netleştirilmesi gerekmektedir. Çünkü rehberlik mesleğinin icra şekli başka hiçbir meslek dalına benzemez, bir yıl içerisinde çok değişik şekilde icra edilebilmektedir. Özellikle serbest çalışan rehberler belli bir adreste değil ülkenin her bölgesinde çalışabilmektedirler.
Bu noktada Maliye Bakanlığı ile Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlıklarına büyük görev düşmekte, önlem alınmadığı takdirde sayıları on iki bini geçen kokartlı profesyonel turist rehberlerinin kayıt dışı olma ihtimali bulunmaktadır. Mali anlamda rehberlerin kayıt altına alınmaları da  “peşin vergi esasına göre çözülebilir”, meslek odalarının ve bakanlık temsilcilerinin belirleyeceği yıllık ortalama gelir baz alınarak, uygulanacak peşin vergi miktarı da adil bir şekilde uygulanmış, rehberlik gelirleri de kayıt altına alınmış olacaktır. 
Mevcut uygulamada serbest olarak çalışan profesyonel turist rehberlerinin sigortaları yapılmamaktadır. Dolayısı ile tur sırasında kaza geçirip sakat kalan veya hayatını kaybeden rehber meslektaşlarımızın durumu içler acısıdır. Dolayısı ile Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığımız sigorta prim ödemelerine getireceği esnek ödeme uygulaması ile bu iş kolunda çalışanları hem sosyal güvenceye kavuşturacak hem de kayıt dışı çalışmalarını engellemiş olacaktır.