Rus turistlerin dolar saplantısı- (1)

2. Dünya Savaşı'ndan sonra galip devletler dünyayı paylaşım anlaşmalarına imza atarken, bir zamanlar Adolf Hitler'in yükselmesine engel olmayıp hatta bugün anladığımıza göre onu gizliden gizliye destekleyen bir Amerika olduğu ortaya çıkıyor.

Savaş sonrası toprakların paylaşımı tamamlandıktan sonra, iş ekonomik olarak dünyanın diğer ülkelerini Amerika'ya çalışır konumda tutacak olan ve Amerikan Doları'nın uluslararası ticarette kullanımını dayatan ekonomik anlaşmalara gelmişti. Anlaşmaya itiraz gelmemesi için de bir madde eklendi. Amerikan Devleti her bir dolar getirene 1 ons altın vermeyi garanti etti.

Uzun yıllar bu planları işledi, ekonomik anlamda diğer gelişmekte olan ülkeleri etkileyebilmek ve istedikleri zaman krizler yaratabilmek için borsaların kurulmasını liberal ekonominin olmazsa olmazı olarak gösterdiler. Amerikan politikalarına amade olmuş siyasiler de ülkelerinde bu değişiklikleri "çağ atlıyoruz" diye halka servis etti.

Fransa Devlet Başkanı General De Gaulle ellerindeki milyarlarca doların karşılığı olan altını Amerika'dan isteyince, Amerikan Devleti 1 ons altın ödeme şartını ortadan kaldıran kararlar aldı. Bunun anlamı neydi? Bunun anlamı, dünyadaki ekonomik dalgalanmaları yaratabilmek için Amerikan Devleti'nin sahip olduğu altından çok doları piyasaya karşılıksız sürdüğünün ispatı oluyordu. Bir adım daha ileri gittiğimizde, doları elinde yüksek miktarda bulunduran ülkeler daima Amerikan Devleti'nin kriz yaşamaması için çalışmak ve onların politikalarının bir figüranı olmak zorunda kalmaları anlamı taşır.

Asıl konumuza gelecek olursak, yani Soğuk Savaş döneminin iki süper gücü ve dolayısıyla dünyayı paylaşım konusunda rekabet halinde olan Amerika ve Rusya'nın, normal rekabet şartları gereği birbirlerini ekonomik anlamda köşeye sıkıştıracak olan uygulamalar beklerken; Türkiye'ye tatile gelen Rus turistlerin cüzdanlarında dolar taşımaları en garip ve anlam veremediğim bir konu olarak karşıma dikiliyor.

Amerika'nın görünürde her yaptığı müdahaleye başka bir müdahaleyle cevap veren Rusya'nın, kendi vatandaşlarının çılgınlık derecesinde dolar bağımlılığını neden engellemediğini anlayamıyorum. Neden dolar taşıyorsunuz diye sorduğumuz Rus turistlerden aldığımız cevaplar da hiç tatmin edici değil. Söyledikleri, dolara Türkiye'de verilen kur daha iyi olduğu için dolar taşıyoruz diyorlar.

Ama düşünün ki Rusya gibi dünyanın ikinci süper gücünün parası ruble Türkiye'de rağbet görmüyor. Rusya ile bu kadar doğalgaz ve ticaret anlaşması bulunan Türkiye Cumhuriyeti Devleti'nin ticari anlamda onca bağlantısı olduğu Rus parası rubleyi baz almamasının mantıklı bir açıklaması olması gerek. Eğer iki ülkenin birbirlerine güveni yoksa o zaman kendi ulusal paralarıyla ticaret yapmaktan çekinirler. Oysa ki dünya ülkelerinin yaklaşık yarısı dolar kullanmaktan vazgeçse, o zaman ne Amerikan ekonomisinden ne de onların süper gücünden bahsedilebilir.

Bütün ticareti Amerikan Doları ile yapmak aslında bütün yumurtaları aynı sepete koymakla eşdeğer görülmelidir. Bununda anlamı ekonomik anlamda Amerikan Devlet politikalarına teslim olmak anlamına gelmektedir. Türk turizmini şu anda götüren ülke olan Rusya'nın, acilen dolar kullanımını yasaklayıp kendi ulusal parası olan rubleyi Türkiye'de kullanılabilir para konumuna getirecek anlaşmalar yapması gerekmektedir.

Yazarın Diğer Yazıları