Çin’in savaşa müdahil olmasıyla birlikte Rusya, İran, Irak, Lübnan Hizbullah’ı ve Suriye’den oluşan cephe genişliyor. Çin savaş uçaklarının, Irak Takaddum Üssü ve Tartus’tan havalanarak Rusya’ya destek vereceği belirtiliyor.
Cepheler restleşti
Türkiye, ABD, Fransa, Almanya, İngiltere, Katar ve Suudi Arabistan’dan oluşan karşı cephe ise NATO şemsiyesi altında birleşerek sert bildirilerle Rusya’nın müdahalelerini kınıyor.
Rusya’ya sert uyarı
Türkiye dahil NATO’nun 28 üyesi Rusya’yı Suriyeli muhalif ve sivillere yönelik hava saldırılarını sona erdirmeye çağırdı. NATO üyesi ülkeler Moskova’yı ”sorumsuz davranışların aşırı tehlikesi“ konusunda da uyardı.
Karadan da vuracağız!
NATO’nun iddiasını yalanlayan Moskova yalnızca IŞİD ve diğer İslamcı pozisyonları hedeflediğini ileri sürdü. Rusya yakında Suriye ordusuna yardım etmek için kara harekatına başlayacağını da açıkladı.
Rusya karadan Çin havadan
Savaşın şiddetlendiği Suriye’de Rusya’nın kara harekatına başlayacağı ve Çin’in de destekleyeceği haberleri, Moskova ile Washington arasındaki gerginliği tırmandırdı.
Rusya’nın, Suriye ordusuna yardım etmek için kara harekatı başlatacağı haber verildi. CNN kanalına konuşan ABD Savunma Bakanlığı’ndan iki yetkili, Rusya’nın Suriye’ye kara operasyonunda kullanılabilecek yeni silahlar sevk ettiğini belirtirken, Çin’in de hava saldırılarına katılmaya hazırlandığı bildirildi. Çin’in J-15 savaş uçakları, Irak’ın Takaddum Üssü ve Suriye’nin Tartus limanı açıklarındaki Liaoning uçak gemisinden havalanarak Rus saldırılarına destek verecek. Rusya’nın yeni askeri takviyesinin, Suriye ordusuna hükümet karşıtlarıyla mücadelede karadan destek verilmesi için kullanılacağı belirtildi. Pentagon yetkililerinin iddiasına göre Rusya’nın Suriye’ye sevk ettiği askeri araçlar arasında tank, zırhlı araçlar ve ağır silahlar ile 4 adet BM-30 tipi çok namlulu roketatar da var. NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg de “Rus güçleri Suriye’de toplandı. Kara birlikleri de var, hava güçleri de var, deniz birlikleri de var” dedi. Suriye’de Rusya’dan sonra Çin’in de savaşa gireceği ileri sürüldü. Çin hava kuvvetlerinin Rusya’ya destek vermek için Suriye’de operasyona hazırlandığı iddia edildi. Çin’in J-15 uçaklarıyla Rus hava bombardımanlarına katılacağı ileri sürüldü.
CİA’cıları vurdu
Wall Street Journal’a konuşan ABD yönetiminden üst düzey bir yetkili, Rus uçaklarının Suriye’de CIA’yle bağlantılı silahlı grupların mevzilerini vurduğunu iddia etti.
Yasak bölge
Rusya da Suriye hava sahasında oluşturulacak herhangi bir uçuşa yasak bölgeye karşı olduğunu açıkladı ve bağımsız bir ülkenin egemenliğine saygı gösterilmesi gerektiğini vurguladı. Dışişleri Bakanı Yardımcısı Mikhail Bogdanov, Türkiye’nin de desteklediği uçuşa yasak bölge fikriyle ilgili gelen bir soruya “ Elbette karşı çıkıyoruz” dedi.
Panikleyen ABD’nin YPG kozu
Rusya’nın Beşar Esad’a verdiği destekle bir anda sahada geri plana düşen ABD, Kürtlere destek için acilen harekete geçiyor. Rakka’nın Esad güçlerinin eline düşmesinden endişelenen ABD’nin IŞİD’in Suriye’deki kalesi Rakka kentine doğru muhalifler üzerinden büyük cephe açmaya hazırlandığı belirtildi. New York Times gazetesi bu planın, Rusya’nın Suriye’de askeri varlığını artırmasından önce hazırlandığını, ancak Başkan Barack Obama’nın buna geçtiğimiz hafta onay verdiğini yazdı. Gazeteye göre, 20 bin YPG militanına 5 bin Özgür Suriye Ordusu (ÖSO) savaşçısının katılımıyla Rakka’nın kuşatılması ve ardından saldırıya geçmesi planlanıyor. Habere göre Washington, Arap savaşçıları da dahil ederek Türkiye’nin Suriyeli Kürtlerin ülkenin kuzeyinde etkisinin artmasından doğan rahatsızlığını giderme amacında. Harekata, İncirlik’ten kalkan savaş uçaklarıyla da ABD’nin hava desteği sağlaması öngörülüyor. İddiaya göre Obama, Pentagon’u ilk kez sahadaki muhaliflere doğrudan mühimmat ve silah yardımı için yetkilendirdi. İkinci adım ise, İncirlik’ten hava saldırılarını yoğunlaştırmak.
Suriye’de saflar belli oldu
Rusya’nın, Suriye’de Beşar Esad güçlerine destek için hava saldırılarına katılmasıyla iyice kızışan ortam, safların da belli olması sonucunu verdi. Son olarak Çin’in de Rusya’nın operasyonuna savaş uçaklarıyla katılacağına yönelik haberlerin ardından ortaya şu manzara çıktı:
* Esad yandaşları: Rusya, Çin, İran, Irak ve Lübnan Hizbullahı. Irak ve Çin dışında Rusya savaş uçakları havadan, İran askerleri ve Şii Hizbullah militanları da karadan Esad güçlerine destek veriyor.
* Esad karşıtları: Türkiye, ABD, Fransa, Almanya, İngiltere, Katar ile Suudi Arabistan ve NATO. Suriye muhalefetine Türkiye, ABD, Fransa ve İngiltere hava, Katar ile Suudi Arabistan ise mali destek veriyor. Rusya’nın, Suriye’deki hava operasyonlarına ilişkin Türkiye, ABD, Almanya, İngiltere, Fransa, Katar ve Suudi Arabistan bildiri yayınlayarak, Rusya’ya, Suriye muhalefetine ve sivillere yönelik saldırılarına derhal son vermesi ve IŞİD’le mücadele çabalarına odaklanması çağrısı yapmıştı. ABD ve müttefikleri, Rusya’nın IŞİD’i değil ılımlı muhalifleri ve sivilleri vurduğunu iddia etmişti. Dışişleri Bakanı Feridun Sinirlioğlu da Türkiye’nin siviller hedef alındığı için kaygılı olduğunu bildirmişti. Rusya ise bu iddiaları yalanlamıştı.
Muhaliflerden ittifak çağrısı
Suriye’de, aralarında Şam Ordusu’nun da bulunduğu bir grup muhalif örgüt, Rusya ve İran’a karşı ittifak oluşturulması çağrısı yaptı. İngiliz haber ajansı Reuters’in haberine göre, Özgür Suriye Ordusu’na (ÖSO) üye grupların da imzaladığı yazılı açıklamada “Suriye’yi işgal eden Rus-İran ittifakını dengelemek için böyle bir işbirliğine ihtiyaç duyulduğu” belirtildi. Yazılı açıklamayı imzalayan ve aralarında cihatçı grupların da bulunduğu 41 muhalif örgüt arasında El Kaide’nin Suriye kolu El Nusra Cephesi yer almıyor. Açıklamada, Rusya’nın hava saldırılarının Suriye krizine siyasi çözümü imkânsız hale getirdiği savunuldu. Muhalif grupların ortak bildirisinde “Rusya topyekûn yenilgiyi önlemek amacıyla klinik ölüm haline giren Beşar Esad rejimini kurtarmak için harekete geçti” denildi. Açıklamada “Rusya ve İran ordusunun ortak işgali karşısında bölgesel işbirliğinin geliştirilmesi zorunlu hale geldi” ifadeleri yer aldı. Hafta sonunda da aşağı yukarı aynı örgütlerden oluşan muhalif Ulusal Konsey, Rusya’nın Suriye krizine doğrudan askeri müdahalesini reddetmişti.
Muallim’in sözleri
Suriye Dışişleri Bakanı Velid el Muallim, Rusya savaş uçaklarının Suriye’deki operasyonlarına aylar önce hazırlık yapıldığını ifade ederek, hiç kimsenin bu operasyonları bugün bağlamasının mümkün olmadığını vurguladı. Bakan Muallim, Rusya’nın yarışı kazanmasının kaçınılmaz olduğuna dikkat çekti.
