Haber: Salim Yavaşoğlu
IRA, ETA ve PKK
Dünyada bugüne kadar hiçbir terör örgütü, ülkelerindeki ulusal hükümetlerde temsil edilmezken, AKP koalisyon seçeneklerini tıkayarak bölücü terör örgütü PKK’nın siyasi uzantısı HDP’nin iki bakanıyla birlikte iktidarı paylaştı. Dünyanın en kanlı bölücü terör örgütlerinden IRA ve ETA bile bu şansı (!) yakalayamadı.
Silahlarını bıraktılar
ETA terör örgütü, İspanya’nın kuzeybatısı ile Fransa’nın güneybatısını koparmak amacıyla yıllardır faaliyet gösteriyor ancak iktidar olma hayaline kavuşamıyor. Kuzey İrlanda’nın Birleşik Krallık’tan bağımsızlığını savunan terör örgütü İrlanda Cumhuriyet Ordusu (IRA) ise, silahlarını bırakıp teslim olmuştu.
Dünyada bugüne kadar hiçbir terör örgütü, ülkelerindeki ulusal hükümetlerde temsil edilmezken AKP, 40 bin kişinin ölümünden sorumlu olan ve halen eylemlerine devam eden PKK’nın siyasi uzantısı HDP ile ortak hükümet kurarak bir ilki başaracak. Görüştüğü CHP ve MHP’ye uzun süreli koalisyon hükümeti yerine kısa süreli seçim ya da azınlık hükümeti teklif eden AKP, 45 günlük hükümet kurma süresinin büyük bir bölümünü tüketti. Ancak, Recep Tayyip Erdoğan, hükümet kurmayı başaramayan AKP Genel Başkanı Ahmet Davutoğlu’ndan yetkiyi aldıktan sonra “Beştepe’nin adresini bilmeyenlerle de bizim vakit geçirecek bir zamanımız yok” diyerek ikinci parti olan CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu’na vermedi. Bunun yerine 45 günlük sürenin dolmasının ardından “seçim hükümeti” kurması için görevi yeniden “Başbakan” sıfatıyla Ahmet Davutoğlu’na verdi.
HDP’ye 3 bakanlık teklifi
Ahmet Davutoğlu da, özel kurye ile gönderdiği mektuplarla CHP’li 5, MHP ve HDP’li 3’er milletvekiline Bakanlar Kurulu’na katılmaları teklifi yaptı. CHP’li milletvekilleri teklife olumsuz yanıt verdi. MHP’den 2 milletvekili teklifi reddederken Tuğrul Türkeş, hükümete katılmayı kabul etti. HDP’li vekiller Ali Haydar Koca, Levent Tüzel ve Müslim Doğan ise partilerinin daha önce de açıkladığı üzere oluşturulacak hükümete katılmayı kabul etti. Ancak daha sonra HDP’den Emek Partisi’ni temsilen milletvekili olan Levent Tüzel, teklifi kabul etmediğini açıkladı. HDP’nin “seçim hükümetinde” iki bakanla temsil edilmesi tartışmalara yol açtı. Bu tartışmalardan en önemlisi ise, çözüm için sık sık Türkiye’ye örnek gösterilen İrlanda ve Bask’ta kurulan ve gücünü IRA ile ETA adlı örgütlerden alan siyasi partilerin ulusal hükümetlerde yer alıp almadıkları sorusunun gündeme gelmesi oldu.
Batasuna kapatıldı
ETA örgütü, İspanya’nın kuzey batısı ile Fransa’nın güney batısını koparmayı ve bağımsız bir devlet kurma amacıyla yıllarca faaliyet gösterdi. 850’ye yakın kişinin ölümünden sorumlu tutulan İspanyol ETA örgütü terörist örgütler listesine de alındı. ETA’nın siyasi kanadı ise Herri Batasuna adlı parti idi. Batasuna, 1979 seçimlerinde 3, 1980 yılı seçimlerinde 11 milletvekili çıkarma hakkı kazandı ama parlamentoda yer almayı reddettiler ve katılmadılar. Bu parti İspanyol parlamentosuna birkaç milletvekiliyle girmelerine karşın ulusal hükümette hiçbir şekilde yer alamadı. Daha sonra tanınan özerklik çerçevesinde Bask bölgesinde yerel düzeyde ise başka milliyetçi partiler iktidara geldi. Liderlerinin suikastler sonucu hayatını kaybettiği Batasuna 2003’te kapatıldı ve bu cezayı Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) de onayladı.
Sinn Fein yerel hükümet
İrlanda Cumhuriyet Ordusu ya da kısaca IRA, Kuzey İrlanda’nın Birleşik Krallık’tan bağımsızlığını savunan bir örgüt. İlk başlarda bağımsızlığın ancak silahlı mücadele ile mümkün olduğunu savunan organizasyon, 2005 yılında mücadelelerini sadece politik alanda sürdüreceklerini açıklayarak şiddet eylemlerine son verdi. Sinn Fein Partisi ancak Kuzey İrlanda bölgesel hükümetine IRA’nın silahları bırakması şartıyla iki bakan sokabilmişti. Sinn Fein’in, federal yapısı nedeniyle Birleşik Krallık hükümetinde ortak çok olması zor. Partinin İrlanda Cumhuriyeti Parlamentosu’nda 5, Kuzey İrlanda Parlamentosu’nda ise 28 sandalyesi bulunmaktadır. Hiç bir zaman iktidar ortağı olamadı.
Tekrar terörist oldular
Bu arada IRA’dan ayrılan R-IRA, 9 Mart 2009 tarihinde, 2 İngiliz askerini vurarak, “mücadeleye devam” edeceğini bildirdi. 2002 yılında terör örgütleri listesinden çıkarılan eski IRA ve devam eden IRA, 2009 yılında bir düzenleme ile listeye tekrar eklendi. Avrupa Birliği’nde, Birleşik Krallık’ta ve İrlanda’da yasadışı terörist organizasyon olarak kabul edilmektedir. IRA 3 bin 570 dolayında can kaybından sorumlu tutuluyor. Güney Amerika’da Tupamaro, FARC-EP, M-19, ALN, FMLN, PRT-ERP, MIR, Sri Lanka’da Tamil, Yunanistan’da 17 Kasım, İtalya’da Kızıl Tugaylar, Almanya’da RAF gibi terörle anılan örgütlerin hiç biri bulunduğu ülkede iktidar ortağı olamadı.
