Ekonomist Prof. Dr. Aziz Konukman, memur maaşları ve asgari ücret artışı sonrası birçok kalemde açıklanan yeni zamlara “kaşıkla verdiler kepçeyle geri alıyorlar” sözleriyle tepki gösterdi.
Bildiğiniz komedi
Konukman şunları kaydetti: “Yeniden değerleme oranında maktu vergiler zamlanıyor. Bu orana göre; fiyatların yüzde 5.58 arttırılması gerekiyordu. Orada sakat olan ise hükümet bu artışlar konusunda bakanlar kuruluna yetki veriyor. Vergi, parlamentoların yetkisinde olan bir şeydir. Ama siz; yürütme organına açık çek veriyorsunuz. Ben baktığımda motorlu taşıtlar vergisine falan çoğu 5.58’in üzerinde yapılmış. ’Asgari ücret artacak, bunun enflasyona etkisi olur’diye zaten toplumu hazırladılar. Merkez Bankası bile bunun enflasyona yüzde 1,30 katkısı olacağını söyledi. Köşe yazarları piyasaları hazırladılar. Ama bunları söyleyebilmemiz için bizim TÜİK’in girdi çıktı tablosunu bilmemiz lazım.” Şu an ki tablonun en son 2002 yılına ait olduğunu belirten Konukman, “Yani; bildiğiniz komedi. Bunun anlamı, bir malın üretiminde hangi girdiler kullanılıyor, bu girdilerin maliyetlerinde bir artış olduğunda malların fiyatları ne kadar artar? Bu, onun hesabını yapan bir modeldir. Buna göre fahiş fiyat artırımı yapan sektörleri bulabiliriz. Bunları şu an neye göre yapıyorsunuz? Hiç kimse bilmiyor. Bunu söylemekten ağzımızda tüy bitti. TÜİK niye bunları hesaplamıyorsun diye defalarca sorduk” diye konuştu.
Aziz Konukman, asgari ücretin enflasyona katkısının hemen olmayacağına dikkat çekerek, asgari ücretin her şeyi tetikleyeceğini ifade etti. “Ücretleri arttırır, sonra fiyatları arttırır” diyen Konukman, “Memur maaşlarına yapacakları zamlar eridi gitti. Bunu kaşıkla verdiler kepçeyle geri alıyorlar. Böyle bir kepazelik olabilir mi?” dedi.
2 unsura dikkat
Ekonomist Uğur Civelek de, geçtiğimiz yıl Merkez Bankası’nın piyasaları hep olumlu yönlendirmeye çalıştığını, ancak, sonuçların öyle olmadığını söyledi. Uğur Civelek şunları aktardı: “Ama; gerçekleşme, onların söylediklerinin dışında ve geleceğe olumsuz bir miras bırakıyor. Bu tabloda analiz edilmesi gereken iki unsur var. Bir, emtia fiyatlarındaki düşüş neden Türkiye’deki enflasyon fiyatlarına yansımadı? Bunun tek açıklaması kurlardaki artış mı? Piyasa bu gözle bakıyor. Türkiye emtia fiyatlarındaki düşüşten yararlanamadı, Türk parası değer kaybettiği için diye bakıyor. Tek sebebi olmayabilir ama ana sebebi bu olabilir. Muhtemelen kur artışının 2016 yılına da yansımaları olacak. Türk lirası daha fazla değer kaybetmese bile. Ama; değer kaybederse, daha fazlası da olabilir. İkincisi, sene başına bakıyoruz. Standart köprü, otoyol geçişlerine yüzde 16 zam, elektriğe uzun bir aradan sonra yüzde 6,8 zam var, ayrıca maktu vergi şeklinde dolaylı vergi olan ürünlerin hepsinde yeniden değerleme oranında artışlar olacak.”
“2015’i kaybettik, bu yıl ikramiye verilmesi şart”
Bağımsız Kamu Görevlileri Sendikaları Konfederasyonu (BASK) Genel Başkanı Bayram Zengin, yıllık büyümeden refah payı alamayan ve tamamına yakını yoksulluk sınırının altında aylık alan memur ve emeklilerinin 2015 yılını kayıpla kapattığını vurgularken, “Memurlara ikramiye verilmesi şart. Memurlara ikramiye verilmesi konusunu yeni bütçe kapsamına almasını istiyor ve bekliyoruz” dedi.BASK Genel Başkanı Zengin, “TÜİK tarafından açıklanan rakamlara göre Aralık ayı enflasyon oranı (TÜFE) yüzde 0,21 artarak, 2015 yılının 12 aylık enflasyonu yüzde 8.81 olarak gerçekleşmiştir. Memur ve emeklileri, 2015 yılının ilk altı aylık enflasyon farkıyla birlikte Ocak ve Temmuz aylarındaki toplam yüzde 7,76 oranındaki artış ile Aralık ayının yüzde 8,81’lik enflasyonu karşılaştırıldığında, Ekim ayından itibaren cepten yedi. Memur ve emeklilerinin Aralık ayı sonu itibariyle yüzde 1,05 oranında enflasyon alacağı doğdu” dedi.
