Son bir yılda kazananlar ve kaybedenler
Finansal yatırım araçlarının, Şubat 2024 ayı, aylık, 3 aylık ve yıllık, nominal ve reel getiri oranları açıklandı.
1.Borsa: Şubat ayında yıllık olarak Finansal yatırım araçları içinde en yüksek reel getiriyi yüzde 9,71 reel getiri oranı ile BİST 100 endeksi sağladı. Ancak bir ay önce yani Ocak 2024 ayında BİST 100 endeksi yıllık reel getiri oranı yüzde eksinde 7,75 olmuştu. Bir ay içinde reel getiri oranı 17,46 yüzdelik puan arttı. Bu artış spekülatif bir artıştır. Ekonominin kırılgan olmasının ve sermaye piyasasının spekülatif yapısından kaynaklanmıştır.
2.Mevduat Faizi: Yıllık mevduat faizi eksi 31,46 oranında reel kayıp getirdi. Mevduat geçen senede aynı ayda yıllık yüzde 25,03 oranında reel kayıp getirmişti.
Aslında MB gösterge faizi, enflasyonun altında kaldığı sürece hiçbir banka mevduata reel faiz vermez. Zira Bankalar MB’den zaten gösterge faizi ile fon sağlıyor.
Mevduat faizi eksi olduğu sürece, TL’den kaçış ve enflasyon devam eder.
Dolar ve Euro: Şubat ayında dolarda yıllık reel kayıp yüzde eksi 2,26 ve Euro’da reel kayıp yüzde eksi 1,56 oldu.
Dolar ve Euro’da kur artışı TÜFE’nin altında kaldı. Bunun iki nedeni var;
Şubat 2024 ayında, bir dolar ve bir Euro’dan oluşan döviz sepetinde, Merkez Bankası 2003 yılı ve TÜFE bazlı reel kur endeksi 58,55 oldu. Bu demektir ki döviz sepetine karşı TL yüzde 41,45 oranında daha düşük değerdedir. Şubat ayında ortalama dolar/TL kuru 30,8007 idi. Eğer reel kur endeksi 100 olarak, yani dengede kalmış olsaydı, Euro/dolar kurunun değişmediği varsayımı altında, şubat ayında bir doların 19 lira olması gerekirdi.
Türkiye’de kurları piyasa belirlemiyor. Zira eksi reel faiz politikası, MB ve BDDK‘nın bankalara müdahalesi, Varlık Fonunun yüzde 10 faizle dolar borçlanıp bununla MB’nin döviz satması gibi yanlış politikalar ile ve Türkiye’nin yüksek dış açıkları para ve sermaye piyasasında serbest rekabeti önlüyor.
Külçe altın: Külçe altın; bir yılda yüzde 8,7 oranında reel getiri sağladı.
1974 yılında Altının ons fiyatı 200 dolar idi. Elli sene sonra şimdi yüzde 1085 oranında arttı ve 2 171 dolar oldu. (Aşağıdaki Grafik)
ALTININ ONS FİYATINDA 50 YILLIK SEYİR
Altın artmaya devam eder. Çünkü;
Altının değer kazanmasının temel nedeni Dünyada banknotlara olan güvenin düşmesidir. Dünyada savaşların artması da bu süreci hızlandırdı. Bu nedenle İMF’de yeni bir sepet ve bu sepete bağlı Dünya para birimi oluşturmak istiyor. BRİCS ülkeleri kendi paralarını basma hazırlığı yapıyor Bazı bankalar kripto para formülünü tartışıyor. Merkez Bankaları da aynı nedenlerle rezervlerinde altın miktarını artırmak istiyor. Altına talep artıyor ve değer kazanıyor.