Suriye kimin için daha önemli?

Rusya, sürpriz bir şekilde, 30 Eylül 2015 tarihinde Suriye'de hava bombardımanına başladı ve yine bir sürpriz yaparak beklenmedik bir şekilde 13 Mart 2016 tarihinde silahlı güçlerinin bir kısmını çektiğini dünya kamuoyuna duyurdu. Bu olay dünyada olduğu gibi Türkiye'de de çok konuşuldu ve Rusya'nın bu tutumunun nedenleri arandı ve bütün dünyada benzer nedenler belirtildi. Bu nedenleri şu şekilde özetleyebiliriz. 1- Orta Doğu ve Suriye'de ben de varım dedi 2- Akdeniz'de kalıcı olacağını gösterdi 3- Müttefiki Esad'ı güçlendirdi 4- Uluslararası politik ve askeri bir güç olduğunu dünya kamuoyuna gösterdi. 

***

ABD Suriye'de çok kötü bir sınav verdi. Beklenen kararlılığı göstermedi. Obama'nın Suriye'deki en büyük başarısı Rus uçağını Türkiye'ye düşürttürerek Türkiye-Rusya ilişkilerini bozmasıdır. Suriye'nin insanlık dramına ve cehenneme dönüşmesinde, Obama'nın bölge ülkeleri kadar katkısı vardır. Rusya'nın Suriye'ye girmesine bölge ülkelerinin ve ABD'nin politikaları neden olmuştur. ABD'nin Suriye politikasının en önemli belirleyici özelliği İsrail'in çıkarıdır. Dikkat edilirse İsrail şaşırtıcı bir şekilde Suriye sorunundan uzak durmaktadır. Oysa ki Suriye'nin geleceği en çok İsrail'i ilgilendirir. İsrail, ilginç bir şekilde Rusya'nın Suriye'ye gelişine de gidişine de ciddi bir ses çıkartmadı. Rusya'nın Suriye'ye gelişinden çok gidişi konuşuldu. Aslında Rusya gitmedi sadece fazlalıklarını veya ihtiyaç duymayacağı kuvvetlerini geri çekti. Rusya'nın Suriye'deki faaliyetleri ve çabası ABD'den daha fazla olmuştur. Rusya'nın, Suriye'de ve bölgede ileride neler yapacağını görmek için neler yaptığına bakmakta yarar yar. Rusya, yeni silahları IŞİD üzerinde test etme imkanı buldu, Suriye'nin geleceğinde söz sahibi oldu, IŞİD içindeki, kendi yurttaşları olan ve gelecekte ülkesinde terör hareketleri yapma ihtimali olan başta Çeçenler olmak üzere çok sayıda militanı zararsız hale getirdi. Teröre karşı savaş tecrübesi edindi. Yıllardan beri Suriye'ye yerleştirmek isteyip de İsrail'in itirazıyla başaramadığı S-300 füzelerinin yerine daha yenisi ve güçlüsü olan S-400 füzesini yerleştirmeyi başardı.

***

Suriye'de petrol, gaz ve sanayi yok. Emperyalist ülkeleri cezbedecek zenginlik ve çıkarları da yoktur. Suriye'nin en büyük özelliği İsrail'e komşu olması, stratejik konumu ve diplomasiyi çok iyi bilmesi ve kullanmasıdır. Suriye'yi önemli kılan yeteneği ve coğrafi konumudur. Uluslararası ilişkiler de veciz bir söz vardır "Orta Doğu'da Mısır'sız savaş, Suriye'siz barış olmaz" diye. Bugün yaşanan olaylar bu sözün doğruluğunu ispatlamaktadır. Türkiye ve Suudi Arabistan'ın Suriye politikası ve oradaki faaliyetlerini başta ABD olmak üzere Batılı müttefikler beğenmiyorlardı. Rusya, Suriye'ye IŞİD'e karşı savaşmaya geliyorum diyerek gelişini meşrulaştırmış ama IŞİD'den çok Esad muhalifleriyle Türkmenlere karşı savaşmıştır. ABD bu duruma ses çıkartmamış sadece Kürt oluşumu PYD militanlarını bombalayınca Rusya'yı uyarmıştır. Rusya Devlet Başkanı Putin, Suriye müdahalesi büyük ölçüde amacına ulaştı bu nedenle geri çekiliyoruz dedi. IŞİD örgütü, Suriye ve Irak'ta varlığını sürdürdüğüne göre Rus silahlı kuvvetleri hangi amacına büyük ölçüde ulaşmış oldu? Ortada bir gerçek var, dört yıl savaştan sonra siyasi anlamda bir şey değişmedi, Esad yerinde oturuyor. Değişen şey Suriye yıkıldı, halkı perişan oldu, 500 bin kişi hayatını kaybetti. Türkiye'nin başına 3 milyon Suriyeli kaldı. İran büyük paralar harcadı önemli üst düzey askerlerini savaşta kaybetti, kendisine bağlı Lübnan Hizbullah'ının başına iş açtı, savaşın kaybedenleri arasındadır. Ortada bir gerçek var, Rusya Tartus'da deniz, Himeymim de ise hava üssünde varlığını sürdürüyor. ABD ise Suriye'de kayboldu. Suriye işinden en kârlı çıkan ve en akıllı politika uygulayan ülke İsrail olmuştur.

    

Yazarın Diğer Yazıları