Aytun Çıray (CHP): Türkiye’nin Suriye’ye müdahalesi Moskova ile Türkiye’yi karşı karşıya getirir.
Onur Öymen (Emekli diplomat): Suriye’ye asker göndermek yerine diplomasiye ağırlık verilmeli.
Osman Korutürk (Emekli diplomat): Suriye’ye girersek altından kalkamayız, askerlerimiz kırılır.
Bülent Kuşoğlu (CHP): Türkiye felakete sürükleniyor. Suriye’ye girmek için zemin hazırlıyorlar.
Suriye’de çözüm askeri değil diplomatik olmalı
Tayyip Erdoğan’ın 1 Mart tezkeresi ile ilgili yaptığı açıklamalar, Ankara’da siyasi gündem yarattı. 1 Mart tezkeresi görüşmelerinde TBMM’de CHP İstanbul milletvekili olarak görev yapan Emekli Büyükelçi Onur Öymen, dönemki Meclis’in en doğru kararının 1 Mart tezkeresini reddetmek olduğunu söyledi. “Tezkere çıksaydı Kuzey Irak’ı denetleyebilecek miydiniz?” diye soran Öymen, şöyle dedi: “Anlaşmadan önce yapılan görüşmenin zabıtlarına baksınlar. Türkiye’nin Kuzey Irak’tan PKK’yı tasfiye yetkisi veriliyor mu bize? En çok 15-20 kilometre ineceksiniz sınır güvenliğini sağlayacaksınız. Kandil 60 kilometrededir. Bu hakkı bize bu anlaşma veriyor mu? Üstelik anlaşma olsa Türkiye’ye gelecek Amerikan askerinin bir bölümü Irak’a geçecek, bir bölümü de Güneydoğu’da kalacaktı.” Suriye’de durumu denetim altına almak için asker göndermekten daha çok diplomasiye ağırlık verilmesi gerektiğini ifade eden Öymen, şöyle devam etti: “Suriye’den Öcalan’ı biz asker göndererek mi ya da şehit vererek mi çıkardık? Bir mermi atmadan, bir şehit vermeden Öcalan’ı aldık ve PKK kamplarını da kapattırdık. . Meclis’te defalarca hükümete dedik ki: ‘Suriye’de böyle yapmıştık siz de Irak’ta böyle yapın.’ Ama bunu yapmak ya akıllarına ya işlerine gelmedi. Suriye’ye yaptığımız baskıyı Irak’a onlar yapamadı. Kuzey Irak’a kara operasyonu yaparak PKK’yı tasfiye etme yetkisi Meclis’in elinde. Ama o yetki kullanılmıyor.”
Zabıtlar açılmalı
1 Mart tezkeresini reddeden hükümetin Başbakan Yardımcısı Ertuğrul Yalçınbayır da, partide kendisi gibi tezkereye karşı olanların tutumunun bilindiğini söyledi. “Bazı kişilerin karşı oluşunun bilinmemesine imkân yok” diyen Yalçınbayır şunları söyledi: “Oy kullanan 99 kişi ya hayır dedi ya içeri girmedi. Bu nedenle istenen çoğunluk bulunamadı.1 Mart tezkeresinin hukuki dayanağı Birleşmiş Milletler şartı ve Anayasanın 92. maddesidir. Siz uluslar arası hukuku ve kendi anayasanızı dikkate almayacaksınız, bunların askıya alınmasını söyleyeceksiniz. Sonra Türkiye keşke girseydi diyeceksiniz. Irak’a girilseydi Türkiye şimdiden daha da büyük kan gölüne dönecekti.” TBMM’de yapılan 1 Mart görüşmesine ilişkin tutanakların hala kapalı kalmasını da eleştiren Yalçınbayır, şöyle devam etti: “Meclis konuşmalarını açın. Bunlar 10 yılı geçti hala gizlidir. Gizlilikle demokrasi yürümez. Neden halkın bilgi edinmesinden korkuyorsunuz?”
Türkiye’nin hamle yapacak durumu kalmadı
Türkiye’nin Suriye’ye girmesinin kabul edilemez bir yanlış olacağını söyledi. Korutürk, “Suriye’ye gireceklerse kaybedilmiş bir savaşın kaybedilmiş noktasına atlamış olacaklar. Türkiye’nin, Suriye’ye girilmesi halinde artık yapabileceği hiçbir şey yok. Bunu cumhurbaşkanı ve başbakanın dışında herkes biliyor. Türkiye’yi böyle bir belaya sokmamak gerekir. Bütün bu başarısızlıkların ardından başkanlık sistemi diyerek kontrolsüz bir şekilde yönetimi ele geçirmek istiyorlar. Hangi başarıyla böyle bir iddiaya kalkışıyorsunuz?” dedi. Suriye’de Rusya’nın oyununa gelindiğini belirten Korutürk, şöyle devam etti: “Uçağın düşürülmesi Rusya’nın bölgeye yerleşmesi için meşru zemin hazırladı. Rusya’ya Cumhurbaşkanı eleştiride bulunuyor. ‘Sen orada öldürülen insanların hesabını ver’ diyor. Rusya, 3-4 aydır bunun içinde. Dört senedir bu işi kurcalayanlar, terör örgütlerine yardım edenler, IŞİD’i getirenler kim? Bunun hesabını önce kendinize soracaksınız? Hükümetin elinde Suriye tezkeresi var. İç Hizmet Kanunu’nu değiştirdiler. Vatan savunmasını çıkardılar. ‘Askerlik, harp sanatını öğrenme ve yapmadır’ dediler. Şimdi harp sanatını öğrenme ve yapma sorumluluğu ne demek vatan savunması yoksa. İç Hizmet Yasası’nın bu maddesinden de yararlanıp Türk askerini kırdırmaya, istedikleri yere gönderebilecekler. Suriye’ye de girerlerse bunun altından kalkamayız.”
Tezkere kararı
1 Mart tezkeresine Türkiye’nin hayır demesiyle Irak’taki işgal harekâtına iştirak etmemesinin son derece isabetli olduğunu anlatan Korutürk, şunları söyledi: “Eski Genelkurmay başkanları da Cumhurbaşkanına bunu defalarca söyledi. Ben hemen bunun ardından Irak özel temsilciliği yaptım. Bu sayede Türkiye’nin sadece Irak’ta değil, bütün bölgede, Irak’ın bütün komşularında itibarı çok arttı. Sadece onunla da kalmadı, Almanya’da, Fransa’da, AB’nin içerisinde buna karşı olan bütün ülkelerde itibarı çok arttı. Berlin Büyükelçisiydim, arkasından Türkiye’nin Irak özel temsilcisi olacağımı biliyordum. Berlin büyük elçiliğinin telefonları ve e postaları tebrikten kilitlenmişti. AKP iktidarının Orta Doğu’daki açılım politikalarına 1 Mart tezkeresi zemin hazırladı.”
“Yeni düşman edinmeye gerek yok”
Fatih Erboz
