Halkın yüzde 63’ünün “evet” dediği yeni anayasa paketi, parlamento ve başbakanın yetkilerini artırıp, cumhurbaşkanının herhangi bir siyasi partiye üye olmasını da yasaklıyor.
Ermenistan başkanlık sisteminden vazgeçti
Yarı başkanlık sisteminin uygulandığı Ermenistan’da “partili cumhurbaşkanlığı”na son verilirken cumhurbaşkanının yetkileri kısıtlandı başbakanın ve meclisin yetkileri artırıldı.
Türkiye’de başkanlık sistemi tartışmaları yapılırken, Ermenistan’da parlamento ve başbakanın yetkilerini artıran tasarı refarandumla kabul edildi. Ermenistan’da önceki gün yapılan refarandumda başkanlık sistemine son veren tasarı için Ermenilerin yüzde 63,35’i “Evet”, yüzde 32,35’i ise “Hayır” oyu kullandı. Ermenistan Adalet Bakanlığının internet sitesinde 15 Temmuz’da duyurulan yeni anayasa paketi, ülkede yarı başkanlık sistemi olarak nitelenen yönetim biçimini, parlamento ve başbakanın yetkilerini artıracak şekilde değiştirmeyi amaçlıyor.
Parti üyeliği yasağı
Pakete göre, cumhurbaşkanını, milletvekilleri ve yerel yönetim birimlerinin temsilcileri tarafından oluşturulacak bir kurul seçecek. Cumhurbaşkanının görev süresinin 5 yıldan 7 yıla çıkarılmasını öngören paket, göreve ikinci kez seçilme hakkını ise ortadan kaldırıyor. Pakette, 40 yaşını doldurmuş, 7 yıldır Ermenistan vatandaşı olan, ülkede ikamet eden ve seçme hakkına sahip herkesin cumhurbaşkanı adayı olmasına imkan tanınıyor. Ermenistan, aynı zamanda Türkiye’de son zamanlarda tartışılan “partili cumhurbaşkanı” na da son veriyor. Referandumla kabil edilen tasarıyla seçildikten sonra cumhurbaşkanının herhangi bir siyasi partiye üye olmasını yasaklıyor. Mevcut durumda, iki dönemdir görev yapan Cumhurbaşkanı Serj Sarkisyan aynı zamanda iktidardaki Cumhuriyetçi Parti’nin başkanlığını yürütüyor. Tek başına iktidarda olan Cumhuriyetçi Parti’nin 131 sandalyeli parlamentoda 70 temsilcisi bulunuyor. Sarkisyan’ın talimatı doğrultusunda, başkanlığını yaptığı iktidar partisi tarafından kamuoyuna açıklanan paket, parlamentodaki sandalye sayısını 101’e düşürmeyi, görev sürelerini ise 4 yıldan 5 yıla çıkarmayı hedefliyor.
Sarkisyan bırakıyor
Sovyetler Birliği’nin dağılmasından sonra bağımsızlığını kazanan Ermenistan Cumhuriyeti’nde ilk anayasa 5 Temmuz 1995 tarihinde kabul edildi. Her yıl 5 Temmuz’un “Anayasa Günü” olarak kutlandığı Ermenistan’da 2005 yılında anayasa değişikliği yapıldı ve ülke başkanlık sisteminden yarı başkanlık sistemine geçti. Cumhurbaşkanı Serj Sarkisyan’ın talimatıyla 2013’te kurulan Anayasa Reformları Uzmanlık Komisyonu’nun hazırladığı anayasa değişikliği teklifi, Ermenistan parlamentosunda 104 milletvekilinin oyuyla kabul edilmişti. Ermenistan’da muhalif partiler, siyasal sistemde yapılacak bu değişikliğin sebebini, 2018’de görev süresi dolacak Sarkisyan’ın yeniden kendi iktidarının önünü açma çabası olarak yorumlamıştı. Sarkisyan ise yeni dönemde ne cumhurbaşkanlığına ne de başbakanlığa tekrar aday olmayı düşünmediğini belirterek muhalefetin iddialarını reddetmişti.
