Tur operatörlüğü sistemi nasıl olmalı?
Bu hafta sektörün içinden bir arkadaşımız olan Cem Polatoğlu’nun fikirlerine yer verelim.
Tur operatörlüğü, turizm hareketlerinin en önemli bileşenleri olan konaklama, yiyecek-içecek, ören yeri, eğlence ve ulaşım gibi ürün ve hizmetleri içeren paket turların önceden herhangi bir talep olmadan hazırlanması ve belirlenen destinasyonların turistik ürün olarak pazarlanması faaliyetlerini içeren hizmetler bütünüdür.
Bu sistem çok yüksek teminatlar yatırabilen seyahat acentalarını tur operatörü olarak kabul eden sistemdir. Almanya’da tur operatörü her sene 10 milyon euro sigorta teminatı yatırmaktadır. Türkiye’de istenen de budur. En az 1 milyon euro teminat yatıran tur operatörü olabilir. Bu parayı yatıramayan acentalar ancak tur operatörlerinin “Satış Acentaları” olabilir. Böylece acentaların Türsab ve Bakanlık nezdinde kontrolü de kolaylaşır.
Ancak, gerçekte öngörülen bu teminat miktarı da yetmez. Çünkü bayramda 20.000 kişiyi yurtdışına götüren acenta, ortalama kişi başı 700 eurodan 14 milyon euro risk taşır. Kısaca bir bayram döneminde 14 milyon euro risk taşıyan acentaya 1 milyon euro teminat az gelir. Ayrıca kendimize soralım, Türkiye’de kaç acenta 1 milyon euro teminat yatırabilir. Söyleyeyim; 10 bilemedin 20. Geri kalan 6000 acenta ya ıskartaya çıkar veya satış acentası acentası olur.
Almanya’da toplasanız iki elin parmakları kadar “Tur Operatörü” vardır. Ancak ne Türkiye, ne Türk turistleri, ne de Türkiye’deki turizm firmaları Almanya’daki gibi “tek tip” formatına uygundurlar.
“Alman tur operatörlüğü” sistemi sadece büyük sermayesi olan veya sırtı holdinglere dayalı acentalara yarar. Diğer acentaları batırdığı yetmezmiş gibi Türk turizmini de baltalar.
Türkiye’de illa bir tur operatörlüğü sistemi olacak ise bu İngiliz sistemi olmalıdır. Nedir bu sistem?
İngiliz sisteminde ise; öncelikle Sigortalanan Tur Operatörü’nün kendisidir. Sigorta şirketi acentayı
sorgular;
- Sen kimsin, kaç senelik firmasın, ciron nedir, bankalarla aran nasıl, kaç para vergi verdin, şirketinde kaç kişi çalışıyor?
- Turların ortalama kaç para ve senede kaç kişi taşıyorsun?
- En “pik” dönemde mesela bayramda tek seferde kaç yolcu taşıyorsun? (Olur da acenta batarsa sigorta şirketi bir seferde kaç kişiye parasını geri ödemek zorunda kalacak)
- Ve, senin tüm yolcularının mağduriyetini kapsayacak bir şemsiye için bana ne teminat göstereceksin?
Bu durumda, örneğin, sigorta firması acentayı güvenli buluyorsa, kişi başı 5-10 Avro’ya yolcusunu sigorta yapacak, ama daha az güvenli bulursa 15’e 20 Avro’ya, yok hiç güvenli bulmaz ve sigorta yapmazsa ben de bir sorun var demektir. O zaman evimi barkımı sigorta şirketine teminat göstereceğim ki şirketimi ve müşterilerimi sigorta yapsın.
Acentalar “eyvah işimiz azalacak” diye düşünmemeli, aksine işleri artacak. Çünkü böyle bir belgeyi ve %100 geri ödemeli sigortayı sadece Türsab’a bağlı seyahat acentaları alabileceği için, özellikle internetten yapılan ve piyasanın %85’ine hakim olan kaçak acentalar azalacak. Buna rağmen sigortasız yola çıkan, kaçak acentalardan tur alan kişiler de şirketi batarsa veya kaçarsa kaderine razı
olacak.
Cem POLATOĞLU arkadaşımıza görüşlerinden ötürü teşekkür ediyorum.
Kurban Bayramı’nın bütün Türk ve Müslüman âlemine hayırlar getirmesini yüce Allah’tan dilerim.