İrfan Mavruk’un hikayesini biliyor musunuz? Türkiye’de deli ABD’de dahi. Apollo projesinde çalıştı

İrfan Mavruk’un hikayesini biliyor musunuz? Türkiye’de deli ABD’de dahi. Apollo projesinde çalıştı
Türkiye’de deli ilan edilen ülkenin o yıllarda gördüğü en büyük dahi İrfan Mavruk’un hikayesini biliyor musunuz? Projelerine değer verilmediği için ABD’ye giderek burada eğitim gören Mavruk, NASA’da uzun yıllar görev aldı ve Ay’a ilk inen Apollo Mekiğindeki astronotlarla yerden bizzat kendisi telsizle konuştu.

Yaptığı roketler nedeniyle Adana’da başı dertten kurtulmayan, birçok kez karakola çağrılan Erkek Sanat Enstitüsü öğrencisi İrfan Mavruk, projelerini kimseye kabul ettiremedi.

Destek almak için başvurduğu Adana Elektrik Mühendisleri Odası, heyet eşliğinde dinledikleri Mavruk’un projelerini imkânsız olarak değerlendirdi.

Hatta 1959 yılında odanın dergisinde yayınlanan bir makalede Mavruk’un projeleri ile ilgili, "İrfan Mavruk’un elinde dolaştırdığı füze projesi meraklı bir çocuğun çizdiği karmaşık birtakım şekillerden ibaret olup, teknik bir makine resmi ile herhangi bir alakası yoktur. Verilen izahattan anlaşıldığına göre İrfan Mavruk, maalesef geniş fantezisi ile mevcut olmayan şeyleri olmuş gibi göstermekte ve hiçbir hesaba dayanmayan birtakım iddialar ileri sürmektedir." denildi.

KORALTAN DEVREYE GİRDİ MENDERES ABD’YE GÖNDERDİ

Ağabeyi Abit Mavruk, okulda atom dersi işlenirken Mavruk’un atomlarla ilgili anlattıklarının, kendisine ABD’nin kapısını açtığını belirterek şöyle devam etti:

"Bunun üzerine öğretmen idareye haber veriyor ve konu valiye kadar gidiyor. ABD mühendisleri geliyor ve tepkili motorları soruyorlar, kardeşim de izah ediyor. ‘Bunda bir fevkaladelik var’ diyorlar."

Bu gelişmelerin ardından dönemin Valisi, eski TBMM Başkanı Refik Koraltan’a bir mektup gönderdi. Koraltan da durumu dönemin Başbakanı Adnan Menderes’e izah etti. Okuduğu mektuptan oldukça etkilenen Menderes, İrfan Mavruk’u Dolmabahçe Sarayı’na davet etti.

Koraltan, bakanlar ve Menderes, İrfan Mavruk’la Dolmabahçe Sarayı’nda bir araya geldi. Koraltan, "Bahsettiğim çocuk bu." diyerek Mavruk’u tanıttı. Ardından kurulun aldığı karar doğrultusunda İrfan, üstün zekalı çocuklar fonu ile ABD’ye gönderildi.

HİDROJEN BOMBASININ MUCİDİYLE BİRLİKTE ÇALIŞTI

Mavruk, devlet desteği ile ABD’deki Columbia Üniversitesi’ne okuması için gönderildi.

Mezun olduktan sonra ABD’de Houston’da bir nükleer araştırma merkezinde çalışmaya başlayan Mavruk’un çalıştığı merkezde hidrojen bombasını icat eden bilim insanı Edward Teller da vardı. Daha sonra, nükleer silahların parçalarını üreten fabrikalarda çalışan Mavruk, uzaydaki atom yükünü ölçen bir cihaz da geliştirdi.

İrfan Mavruk''un 1960 askeri darbesi ile bursu kesilir. ABD’de beş parasız kalır fotoğraftaki üniversiteden arkadaşı İspanyol bayan ona yardım eder ve okuluna devam etmesini sağlar. Mavruk bu bayanın kendisine yardım etmesi / sahiplenmesi sonucu çok etkilenir ve onunla evlendi.

APOLLO PROJESİ’NDE GÖREVLENDİRİLDİ

NASA’da Apollo Projesi’nde görevlendirilen Mavruk, ailesine yazdığı mektuplarda, atom bataryası geliştirdiklerinden ve füzelerin uzaya çıktıklarında patladığını ve bu durumun nedenleri ve çözümleri üzerine çalışmalar yürüttüğünden bahsetti. Çalışmalarını başarıyla tamamlayan Mavruk, uzaya çıkan füzelerin patlamasını önleyen bir proje geliştirdi.

Sonraki yıllarda da Apollo projelerinde önemli görevler alan Mavruk, özellikle yerden kumanda etmeye gerek kalmayan roketler konusunda üstün başarılar elde etti. Ay’a ilk çıkan Apollo Mekiğindeki astronotlarla yerden bizzat kendisi telsizle konuştu.

AMERİKA’DA HAKKINDA ÖZEL KANUN ÇIKTI

Türkiye’de 16 Şubat 1965 tarihli bazı gazetelerde yayınlanan haberlerde, İrfan Mavruk ile ilgili olarak, ‘Amerikalıların üstüne titrediği harika çocuk. İrfan Mavruk'', ‘Hakkında özel kanun çıktı, gizli polis de onu koruyor'', ‘25 yaşındaki bir Türk genci feza ilmine ışık tutuyor'', ‘İrfan Mavruk tarafından yapılan ve radarsız olarak uzaya fırlatılan roket büyük bir başarı sağladı'' başlıkları yer aldı.

2010 YILINDA VEFAT ETTİ

Tarihler 5 Ağustos 2010’u gösterdiğinde Türkiye’de ‘deli’ Amerika’da ‘dâhi’ olan İrfan Mavruk, emeklilik günlerini yaşadığı New York''ta geçirdiği kalp krizi sonucu 69 yaşında hayatını kaybetti. Mavruk’un cenazesi, vasiyeti üzerine memleketi Adana’ya getirilerek Ali Hocalı Köyü''nde toprağa verildi.

İlgili Haberler