44 yıllık gazetecilik hayatı boyunca Ortadoğu ve Türkiye''deki büyük değişimi yaşayarak yazan Nur Batur, Kırmızı Kedi Yayınevi''nden çıkan bu kitabında yakın tarihi aydınlatıp geleceğe ışık tutacak birikimini okurlarıyla paylaşıyor. Arap ve İslam dünyasında görüştüğü devlet başkanları için "kendilerini lider sanan piyonlardı" tespitini yapan Nur Batur, "2002''de siyasi yasaklıyken Beyaz Saray''da ağırlanan Erdoğan''a gelince..." diyerek şu değerlendirmede bulunuyor:
"Karizmatikti. Çok hırslıydı. Kitleleri ayağa kaldırabiliyordu. İslam ve Arap dünyasına lider olmak istiyordu ancak hem Arap dünyasında yalnızlaştı, hem de ABD ve Rusya arasında sıkışıp kaldı."
Erdoğan liderliğinde güç kazanan Türkiye''deki siyasal İslamcıların da ABD piyonu olduğunun altını çizen Nur Batur gelinen tarihi yol kavşağında yüz yüze kaldığımız yüzlerce soruya bu çalışmasıyla cevap arıyor:
* ABD, komünizme karşı Kore''de omuz omuza savaştığı Atatürkçü subayları ve Sovyetler''e karşı kalkan olan laik Türkiye Cumhuriyeti''ni neden gözden çıkardı?
* Bölgede bir Kürt devleti kurma hedefi neydi?
* Türkiye''de siyasal İslam ve Müslüman Kardeşler dönemi kapanacak mı?
* Askerî darbelerin acısını yaşamış Türk halkı makus kaderini kıracak, gerçek demokrasiye kavuşacak mı?
* Yoksa ABD''yle uyumlu yeni bir grup siyasal İslamcı iktidarda kalıp Erdoğan''la ya da Erdoğan''sız stratejik hedefe yürümeye devam edecek mi?
Kitapta etraflıca açıklanan önemli konu başlıkları ve cevabını bulan bazı sorular şöyle:
* Ortadoğu satrancında hangi liderler şah, hangileri vezir, hangileri piyondu?
* Erdoğan''ın Ortadoğu satrancındaki rolü neydi?
* Beyaz Saray''daki çok önemli Erdoğan raporu…
* Siyasi İslam, Türkiye''den önce ilk kez hangi ülkede denendi?
* Nur Batur''un, Saddam Hüseyin''den Yaser Arafat''a, Benazir Butto''dan Beşar Esad''a, Şimon Peres''den Muhammed Mursi''ye, Tarık Aziz''den Mahmud Abbas''a kadar Ortadoğu''nun kaderini çizen liderlerle yaptığı görüşmelerin perde arkası ve ilk kez yayımlanan bölümleri…
* Gladio lideri Cossiga ünlü söyleşisinde Türk ordusu ve Erdoğan için ne dedi?
* Nur Batur''un 30 yıl sonra ilk kez açıkladığı Genelkurmay görüşmeleri…
* Özal-Dışişleri-TSK arasındaki Kürt satrancı: Petrol karşılığı Kürt federe devletini tanıma stratejisinde kim neyi savundu, kim neye karşı çıktı? 30 yıldır açıklanmayan o tartışmalar, konuşmalar, MGK görüşmeleri…
* Hem Dışişleri hem TSK, Kürt sorununda nasıl bölündü?
* Sağ kolu, Erdoğan''ın Davos''ta Şimon Peres''i bilerek hedef aldığını söyledi. Peki neden? Erdoğan''ın planı neydi?
* Erdoğan, Mısır''da Müslüman Kardeşler''in iç işlerine neden ve nasıl karıştı?
Kırmızı Kedi Yayınevi Tel:(0212) 244 89 82
***
Mehter Dergisi''nin izini sürerken
Araştırmacı yazar Ahmet Şahin, 1964-1965 yıllarında Gaziantep''te yayınlanıp 12 sayı çıkmış olan Mehter Dergisi ile ilgili çalışmasını kitaplaştırdı. "Unutulmaya Yüz Tutmuş Ağır Adımlı bir Yürüyüş: Mehter Dergisi" adlı kitap dönemin fikir hayatına ışık tutuyor. Ahmet Şahin''in kitabı hakkında Dr. Ferit Salim Sanlı şu değerlendirmede bulunuyor:
"60''lı yıllar Türk siyasî tarihinde fikrî ayrımların çatallaştığı ve partilerin bulundukları mevziiye istinaden sağ/sol ekseninde tasnif edildiği dönem olarak nitelendirilmektedir. Fikir hareketleri arasında ayrım netleşirken hem dönemin düşünce zenginliği hem de siyasetin tabiatı, ideolojilerin merkezden çevreye yayılmasına vesile olmuştur. Fikir dergiciliği bu noktada en önemli vasıtaların başında gelmektedir. Türk milliyetçiliği fikrinin doktriner bir siyasî pozisyon elde ettiği, bilhassa üniversiteliler başta olmak üzere gençliğin politikleştiği bu dönemde, milliyetçiliğin kitleselleştirilmesi için fikir dergileri oldukça önemli bir misyonu ifa etmiştir. Zengin tarihi ve köklü gelenekleriyle maruf Gaziantep''te 9 Kasım 1964-2 Şubat 1965 tarihleri arasında çıkmış olan Mehter Dergisi, takdimin başına belirtilen merkezden çevreye yayılmada önemli bir araç olan fikir dergiciliğinin önemli misallerinden birisini teşkil etmektedir. Türk milliyetçiliği tarihinde önemli bir mevkide bulunan Necdet Sevinç''in yetişmesinde önemli rol oynayan Halit Ziya Biçer''in çıkarmakta olduğu dergide, Ahmet Kabaklı, Yavuz Bülent Bakiler, Fethi Tevetoğlu gibi isimlere rastlamak mümkündür. Ayrıca Türk Milliyetçiliği ile Millî Görüş arasında salınım gösterecek Mustafa Yazgan''ın da ilk yazıları bu dergide çıkarken, şair Ümit Yaşar Oğuzcan''a tesadüf etmek de, anti-komünizm tarihi çalışacaklar için ilgi çekici bir durum arz eder. Ahmet Şahin tarafından titizlikle hazırlanan bu eser Türk sağını, Türk milliyetçiliğini, Türkiye''de fikir hareketlerinin tarihini, Türkiye''de anti-komünizmi çalışan araştırmacılar için değerli bir kitap niteliğindedir. Çalışmanın son bölümünde, Mehter dergisinin kurucusu Halit Ziya Biçer ile yapılan mülakat da, Türk milliyetçiliğinin sözlü tarihine dair yapılacak çalışmalar için numune teşkil etmelidir."
POST Kitap Tel:(0212) 512 70 20
***
HAFTANIN KİTABI
Topkapı''nın kara kutusu
Daha önce kaleme aldığı 5 kitaplık "Battal Gazi" dizisi büyük ilgi gören Sebahattin Özel, bu kez yeni romanı, "Bir Zamanlar Osmanlı/Beşir Ağa" ile okurlarının karşısına çıktı. Roman, 1722-1754 yılları arasında yaşamış olan Osmanlı İmparatorluğu''nun son zenci Kızlarağası Beşir''in hayatının yanı sıra o dönemin olaylarını konu alıyor. Beşir''in çocukken nasıl kaçırılıp esir olarak satıldığını, nasıl hadım edildiğini, saraya nasıl girdiğini, saray içinde nasıl yükseldiğini ve hayatının nasıl noktalandığı akıcı bir dille aktarılıyor. Osmanlı''da çıkan isyanlar ve saray entrikaları adeta film gibi okura sunan yazar, güçlü kalemiyle de dikkat çekiyor: "Cellatlar ellerinde Padişah fermanı ile Kızkulesi''ne geldi. Beşir, üç gündür burada endişe içinde hakkında verilecek kararı bekliyordu. Karşısında cellatları görünce yaşadığı hayat bir an gözlerinin önünden geçti. Saray günlerinin sonuna geldiğini anladı. Gözleri karardı, sendeledi, düşmemek için yanındaki uşağının koluna tutundu. Karşısında duran bostancı çavuş, hakkındaki idam hükmünü yüzüne okudu…"
Ritim Plus Yayınları Tel:(0536) 296 18 24
***
Mikrofondan gönüllere...
-----
Ali Murat Daryal''ın radyo sohbetleri "İnsan ve Gerçek" adıyla kitaplaştı. Hülbe Yayınları tarafından okurla buluşturulan kitapta Daryal''ın 1994-1997 yılları arasında çeşitli konularda, şu isimlerle yaptığı aydınlatıcı radyo sohbetlerine yer veriliyor: *Emin Işık *Ahmet Yüksel Özemre *Meşkûre Sargut *Nermin Suner Pekin *Nazik Erik *Halil Açıkgöz *Yavuz Bülent Bakiler * Muhittin Serin *İnci Ayan Birol * Işık Sadık Ahmet *Hikmet Öğüt *Mehmet Karpuzcu *Yümni Sezen
Hülbe Yayınları Tel:(0212) 516 23 56
***
İstanbul tarafını tutan Fransız tarihçi
------
Türkolog, İslam ve Osmanlı tarihi uzmanı Fransız tarihçi Robert Mantran''ın yazıp 1965 yılında Paris''te yayımlanan "XVI. ve XVII. Yüzyılda İstanbul''da Gündelik Hayat", 1991''de Mehmet Ali Kılıçbay tarafından Türkçe''ye kazandırılmış bir eser. Kılıçbay, çevirisini yaptığı, Eren Yayınları''ndan çıkan kitap hakkında şu bilgileri veriyor:
Kanuni Sultan Süleyman döneminden 17. yüzyılın ortalarına kadar uzanan, 150 yıllık süre içinde, İstanbul''un nasıl bir ekonomik, toplumsal, kültürel ve kentsel yapılanma içinde olduğunu ortaya koyan Mantran bu kitabını yazarken tarafsız değildir. İstanbul''un tarafını tutmaktadır, ama sevgisinden ötürü gerçekleri mümkün olduğu kadar gözler önüne sermektedir. "Şanlı tarih" meraklılarını sükutu hayale uğratma tehlikesine rağmen, İstanbul''un imparatorluğun fetihleri en yüksek noktadayken inşa edildiğini, sonradan İstanbul''un nasıl bir gerileme süreci içine girdiğini ve geleneksellikleri içinde nasıl donduğunu ortaya koymaktadır. Bu sevimli kitabın birçok dersinin arasında bir tanesi özellikle vurgulanmayı haketmektedir. Bugün ülkemizde halk tabakalarının kültürü ve dolayısıyla geleneği olarak kabul edilen tüm davranış kalıpları, Mantran''ın incelediği dönemde, Müslümanı, gayrimüslimi, tüm İstanbul yüksek sosyetesinin kültürüydü. İstanbul''un manevi dünyada yok olmaması için çırpınanların başında yer alan Robert Mantran''ın bu kitabının İstanbul bilgisi konusunda önemli bir basamak olduğuna inanıyorum.
(Ahmet Yabuloğlu)
