Uzun yıllardan beri atıl durumda olan ve misyonunu kaybeden Irak Türkmen Meclisi'nin yeniden yapılanması veya daha sağlıklı esaslar dahilinde günümüz şartlarına göre yeniden kurulması artık zaruret haline gelmiştir.

Bu bağlamda İstanbul'da yerleşik Türkmeneli Stratejik Araştırma Merkezi'nin davetlisi olarak 02 Eylül 2018'de Ankara'da ve 06 Ekim 2018'de İstanbul'da yerleşik sivil toplum kuruluşları başkanlarının yanı sıra bazı kanaat şahsiyetlerinin katılımlarıyla yapılan her iki toplantıda; Türkmenlerin bugünkü durumu, Kerkük'te Türkmen Meclisi'nin ve Türkiye'de bir İstişare Kurulu'nun kurulması konuları görüşülmüştür. Diğer bir ifadeyle İstanbul toplantısı Ankara toplantısının devamı olmuştur.

Aslında Kurultay ve Türkmen Meclisi projesi yeni değildir. Daha önce de Stratejik Araştırma Merkezi tarafından yeni bir yaklaşımla siyasi, sosyoekonomik, eğitim, kültürel ve insani tüm meselelerimizi ve toplumun her kesimini içine alan, hiçbir şekilde yardım talep etmeden kendi irade ve imkanları ile 17-20 Ekim 2014 tarihleri arasında Kerkük'te bir Kurultay yapılması planlanmıştı. Ne yazık ki bunun gerçekleşmemesi için Irak'ın içinden ve dışından bazı çevrelerin devreye girmesi sonucunda Kurultay-Meclis Projesi belirsiz bir tarihe ertelenmiştir.

Şimdi de konuyla ilgili dikkatleri iki nokta üzerinde yoğunlaştırmak isterim. Neden söz konusu Merkez tarafından 2 Eylül'de Ankara'da Meclis kurulmasıyla ilgili yapılan toplantının ardından çeşitli aksiyonlar ortaya çıkmıştır. Yoksa 2014'de olduğu gibi erteleme veya sulandırma amacıyla yapılıyorsa çok hem de çok üzücüdür. Diğer taraftan her iki toplantının da bazı aktif çalışmalara vesile olmuşsa da sevindiricidir. Ancak gereksiz eleştiriler ve içi boş bildirilerle uğraşmayalım.

Yukarıda sözü edilen Merkez tarafından ve Türkiye ile Avrupa'da yerleşik yaklaşık 10 sivil toplum kuruluşunun onayıyla yayınlanan duyuruyu kısaca özetleyecek olursak;

-Türkmen toplumu gelecekleriyle ilgili büyük bir kaygı içerisindedirler,

-Türkmen davası mezhepçiliğe, ayrımcılığa izin vermeden milli esaslara dayalıdır,

-ITC'nin Genel Kurulu gerçekleştirilerek yeniden yapılanması sağlamalıdırlar,

-Türkiye'de bir İstişare Kurulu'nun oluşturulması için Hazırlık Komisyonu kurulmuştur,

- Meclisin yasama ve denetim görevlerinin yanı sıra siyasi, koordinasyon, sosyoekonomik, kültür, eğitim ve benzer ihtisas kurulları oluşturulacaktır,

-Türkmeneli Stratejik Araştırma Merkezi Kerkük'te düzenlenecek olan Kurultayın idari ve mali yönüne katkı sağlayacaktır.

Duyuruda ana hatlarıyla yer alan Kurultay ve Meclisle ilgili sorgulamalara karşın bazı hususların altını çizmekte yarar vardır. 

Bize göre Türkmen Kurultayı delegelerinin Türkmeneli Bölgesi'ndeki illere göre 450 ile 500 kişiden oluşması uygun olacaktır. Kurultay delegeleri seçimi ise, Türkmeneli Bölgesi'nin tüm kesimlerini kapsayan illerdeki nüfus yoğunluğuna göre belirlenmesi öngörülmüştür. 

Buna göre; Kerkük'ten 150, Musul-Telafer'den 120, Selahaddin'den 70, Erbil'den 45, Diyale'den 35, Bağdat'tan 20, Türkiye ve Avrupa'dan 40 kişilik delege sayısı tespit edilebilir.

Irak'ta yerleşik siyasi parti ve sivil toplum kuruluşları Başkan ve Yardımcıları Kurultayın tabii delegeleridir. Geri kalan delegelerin seçimi ise her ilde siyasi ve sivil toplum kuruluşları temsilcilerinden oluşturulacak veya kurulacak komisyonlar tarafından belirlenecektir. Türkmen Kurultayı tarafından belirlenecek Türkmen Meclisi üye sayısının en az 50 en fazla 70 kişiden oluşması ve bu sayının %90'ı, Türkmeneli bölgesinden %10'u ise Irak dışından seçilmesi uygun olacaktır.

Aynen Kurultayda olduğu gibi Irak'ta yalnız Türkmen Siyasi Parti Başkanları ve Kurultay tarafından uygun görülecek bazı kanaat önderlerinin Meclisin tabi üyeleri olmaları uygun olacaktır.

Netice itibariyle yukarıda sözü edilen projenin hayatiyete geçirilmesi Merkez'in dışında herhangi bir kurum veya kuruluş tarafından milli çizgimiz ve değerler doğrultusunda organize edilmeye çalışılması durumunda da her türlü maddi ve manevi yönden katkı sağlamaya hazır olduğumuzu söz konusu Merkez adına kamuoyuna duyurmak isterim.