Türkmenlerin içinde olduğu bu kritik dönemde yapılan toplantının seyrinden ve sonuç bildirisinden ileride bahsedeceğiz.
Toplantıya Kerkük’ten 70, Bağdat’tan 30 ve Irak dışından 10 kişi olmak üzere toplam 110 katılımcının iştirak etmesi beklenmektedir. Bunların arasında Irak’ta halen ve daha önceki dönemlerde Bakanlık ve Milletvekili görevlerini üstlenenler, Vilayetler Meclisi’ndeki Türkmen üyeler, bazı Türkmen siyasi parti, STK Başkanları ve Türkmen şahsiyetlerden oluşmaktadır.
İki gün sürecek toplantıda protokol konuşmalarının ardından görüşülecek bazı konu başlıkları şöyle:
* IŞİD saldırıları sonucu yerlerinden göçe zorlananların dramatik durumlarının incelenmesi ve yerlerine geri dönmelerinin nasıl sağlanacağı,
* Türkmen Hakları Kanunu’nun akıbeti,
* Telafer ve Tuzhurmatu ilçelerinin vilayet statüsüne dönüşmesi,
* Türkmenlerin eğitim sorunları,
* İnsan hakları,
* Kerkük’ün statüsü
Bu konuların yansıra, ileri bir tarihte düzenlenmesi düşünülen Genişletilmiş Türkmen Kurultayı, özel bir madde halinde gündemde yer alacaktır.
Bilindiği üzere 10 Haziran 2014 tarihinde IŞİD’in saldırıları sonucunda Irak’ın en büyük ikinci şehri Musul’un düşmesi ile Türkmeneli coğrafyası demografik, siyasi, iktisadi ve sosyal açıdan büyük yara almış ve halen yüzbinlerce insanımız dramatik zor şartlar altında yaşamlarını sürdürmektedirler. Bunlara yardım elinin uzatılması hususu herkesten önce Irak içinde ve dışında yerleşik Türkmen kurum ve kuruluşlarına düşmektedir. Bunun için hem birlik ve beraberliğin sağlanması, hem de Türkmeneli bölgesini ilgilendiren stratejiler üzerinde gerekli incelemelerin yapılması için Ulusal Türkmen Meclisi’nin kurulması veya canlandırılması ve akredite bir merciinin oluşmasının ancak Genişletilmiş Türkmen Kurultayı’nın yapılması ile mümkün olabileceği duyurulmuştur.
Elbette Kurultay’ın meşruiyeti, uygulanacak kriterler ve haiz olabilmesi gerekli olan şartlarla sağlanabilir. Kurultayın nerede ve nasıl yapılacağından önce katılacak rakamsal olarak kişi sayısı değil, gerçek kurum ve kuruluş temsilcilerin oranının yüksek mertebede sağlanması önem arz etmektedir. İkinci önemli husus ise Türkmenler hiçbir yerden yardım talep etmeden kendi imkanları ve hür iradeleri ile bu kurultayı yapmalıdırlar. Bazılarının, Kurultayın yapılabilmesi için elde edilecek bağış veya yardımların ‘göçe zorlananlara dağıtılsa daha iyi olmaz mı?’sorusuna karşılık, Kurultay iki veya üç yılda bir defaya mahsus yapılmakta, göçe zorlananlara yapılacak yardımın ise sürekliliği sağlanmalıdır. Kurultayın stratejik hedeflerinden biri de bu sürekliliğin nasıl temin edileceğini tespit etmektir.
Bir diğer görüş ise; düzenlenecek Kurultay için 500 bin doların gerekliliğinden söz edilmektedir. Halbuki Eylül 2003 tarihinde Kerkük’te 600’e yakın delegenin katılması ile yapılan Kurultay’a harcanan tutar 100 bin dolara ulaşmamıştır.
Bağdat’ta yapılacak toplantıda Türkmenlerin stratejik yüksek menfaatleri doğrultusunda alınacak herhangi bir karar veya görüş çoğunluk tarafından takdirle karşılanacak ve de destek görecektir. Türkmenlerin yüksek menfaatlerine uymayan görüşler ise kabul görmeyeceği gibi tepkilere de sebep olabilecektir.
