Patronlar kulübü olarak bilinen TÜSİAD’ın 46. Genel Kurul toplantısında, ekonominin gerçekleri ortaya konuldu, holding sahipleri ve yöneticileri başta olmak üzere; Türkiye’nin ileri gelen iş adamları, piyasalardaki olumsuzlukları dile getirdi. TÜSİAD Başkanı Cansen Başaran Symes, toplantıda ekonomi ile ilgili çok kritik mesajlar verdi. Symes, küresel ekonomide en kötüsünün geride kaldığının söylenemeyeceğini belirtti. Cansen Başaran Symes, gündeme dair konulara da değindi ve çok sesli olmayan bir toplumda demokrasinin nasıl uygulanacağını sorguladı.
Büyüme motoru yavaşladı
Symes, “Küresel büyüme motorları olağanüstü yavaşladı. Artık gelişmiş ve gelişmekte olan ülkeler arasında fark kalmadı. Gelişmekte olan ekonomilerdeki yavaşlama ve emtia fiyatlarındaki düşük, küresel ekonomiyi olağanüstü etkiledi. Gelir dağılımı olağanüstü bozuldu” dedi.
TÜSİAD Başkanı, “Bugün yeniden kapsayıcı büyüme, sürdürülebilirlik olguları siyasilerin gündeminde. Mülteci meselesi, herhalde bu yüzyılın en önemli siyasi meselesi olmaya devam edecek. Avrupa ekonomilerindeki işsizlik ve yavaşlama aşırı sağın işine yansıdı” diye devam etti.
‘Dış talep yetersiz’
Cansen Başaran Symes, konuşmasında; Türkiye ekonomisine yönelik açıklama ve uyarılarda da bulundu. TÜSİAD Başkanı, hükümetin mali eylem planının bir an önce uygulanması gerektiğine dikkati çekti. Symes, “Türkiye; dışa açık bir ekonomi olması nedeniyle, dış talep yetersizliğinden büyük darbe gördü. Türkiye sanayileşmesini tamamlamamış bir ülke olarak, mevcut işsizlik rakamlarını bu seviyelerde tutmak için en azından yüzde 5 seviyesinde tutmak zorundadır. Göz göre göre artan enflasyonu iyi irdelemek ve bu artışa dur demek gerekmektedir. Hükümetin reform konusunda kararlı tutumunu görmekten memnunuz, ancak içinde bulunduğumuz ekonomik durum, altını çiziyorum, eylem planın uygulanmasını zorunlu kılıyor. Fırsatlar; zamanında değerlendirilebilirse fırsattır. Eylem planının hayata geçirilmesinde kritik olarak kabul edilecek bir dizi konu zaten TÜSİAD’ın gündeminde vardır” dedi.
Mustafa Koç’un anısı
İstanbul’da 46’ncı Genel Kurulu’nu düzenleyen TÜSİAD, geçen ay ölümüyle Türkiye’yi kedere boğan Koç Holding Yönetim Kurulu Başkanı ve TÜSİAD’ın eski Yüksek İstişare Başkanı Mustafa Koç’u andı. Eczacıbaşı Holding Yönetim Kurulu Başkanı Bülent Eczacıbaşı, toplantının başında oldukça duygusal ifadelerle konuştu ve sözlerini “Mustafa’nın anısı önünde saygıyla eğiliyorum” diye bitirerek, salondan alkış aldı.
32 milyar dolar ‘açık’ verdik
Türkiye’nin ‘Cari işlemler açığı’, Aralık 2015’te bir önceki yılın aynı ayına göre 1 milyar 587 milyon dolar azalarak 5 milyar 73 milyon dolar oldu. Bunun sonucunda 2015 cari işlemler açığı 32 milyar 192 milyon dolara geriledi. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) verilerine göre, Aralık 2015 dönemine ilişkin ödemeler dengesi verilerini açıkladı. Buna göre, Aralık 2015’te cari işlemler açığı, bir önceki yılın aynı ayına kıyasla 1 milyar 587 milyon dolar azalışla 5 milyar 73 milyon dolara oldu. Bunun sonucunda, 2015 yılında cari işlemler açığı 32 milyar 192 milyon dolara geriledi.
İthalat 292 milyon $
Hizmetler dengesinden kaynaklanan net gelirler; 171 milyon dolar azalarak 611 milyon dolara gerilerken, birincil gelir dengesi açığı 42 milyon dolar artarak 839 milyon dolara çıktı. Parasal olmayan altın kalemi altında, bir önceki yılın Aralık ayında 567 milyon dolar, Aralık 2015’te ise 292 milyon dolar net ithalat belirlendi. Hizmetler dengesi altında seyahat kaleminden kaynaklanan net gelirler, 2014 yılının Aralık ayına göre 222 milyon dolar tutarında azalarak 690 milyon dolara düştü. Birincil gelir dengesi kalemi altında yatırım geliri kaleminden kaynaklanan net çıkışlar, bir önceki yılın aynı ayına göre 22 milyon dolar artarak 795 milyon dolar oldu.
Yatırım girişleri
Doğrudan yatırımlardan kaynaklanan net girişler Aralık 2015’te 1 milyar 245 milyon dolar oldu. Merkez Bankası’na göre; doğrudan yatırımlardan kaynaklanan net girişler (net yükümlülük artışı), Aralık 2015’te bir önceki yılın aynı ayına kıyasla 319 milyon dolar artarak 1 milyar 245 milyon dolar tutarında hesaplandı. Portföy yatırımları 957 milyon dolar tutarında net çıkış (net yükümlülük azalışı) kaydetti. Alt kalemler itibarıyla incelendiğinde, yurt dışı yerleşiklerin hisse senedi piyasasında 417 milyon dolar ve devlet iç borçlanma senetleri piyasasında 1 milyar 24 milyon dolar net satım yaptığı görüldü. Yurt dışından sağlanan kredilerle ilgili olarak, bankacılık sektörü 164 milyon dolar ve genel hükümet 461 milyon dolar net geri ödemede bulunurken, diğer sektörler 353 milyon dolar net kullanım gerçekleştirdi. Bankalar, Aralık 2015’te kısa vadeli kredilerde net geri ödeyici, uzun vadeli kredilerde net kullanıcı oldu.
Gizemli para 10 milyar dolar
Net hata noksan kalemi Aralık 2015 ayında -1.12 milyar dolar seviyesinde belirlenirken, kaynağı belirsiz para girişini (gizemli para) ifade eden net hata noksan kalemi 2015’te bir önceki yıla göre 6 kat artarak, 10 milyar dolar fazla verdi. 2014 yılında 1.56 milyar dolar olan kaynağı belirsiz para girişi, geçtiğimiz 2015 yılında 9.66 milyar dolara yükseldi. 2015’in Şubat ayında gizemli para girişi 4,17 milyar dolar ile en üst seviyeyi görmüştü. Uzmanlara göre; kaynağı belirlenemeyen para girişinin bu derece yüksek olması, kayıt dışılığın artmış olabileceğine de işaret edebilir.
