Türkiye’de 3,5 milyonu aşan Suriyeliler ile ilgili Kütahya'da yapılan 'Suriyelilerin Göç Sürecinde Aidiyet Tanımlamalarının İnşası Kütahya Örneği' başlıklı yüksek lisans tezi çalışmasında, Suriyelilerin yüzde 90,7'sinin Kütahya'da yaşamaktan memnun olduğu, yüzde 94,2 'sinin Türk vatandaşlığını istediği ortaya çıktı.
Sosyolog Merve Öğütcü, Prof.Dr.Talip Karakaya'nın rehberliğinde Kütahya Dumlupınar Üniversitesi (DPÜ) Sosyal Bilimler Enstitüsü master tezi olarak, Kütahya'da yaşayan Suriyelilerle ilgili araştırma yaptı.
Merve Öğütcü, 2017 verilerine göre Kütahya'da çoğu çocuk olmak üzere toplam 450 kişi yaşadığını, saha çalışmasının 15 Ocak-25 Mart 2018 tarihleri arasında 18 yaş ve üzeri olan 85 kişiyle gerçekleştiğini söyledi. Öğütcü, tez çalışmasında şu sonuçların ortaya çıktığını belirtti:
"Kütahya ili, ilçeleri ve köylerinde yapılan saha araştırmasında, Suriyelilerin yüzde 44,2'sinin geleceğini Türkiye üzerinden şekillendirdiği, Türkiye'ye olan aidiyet düzeylerinin ise yüzde 74,4 olduğu belirlendi. Suriyelilerin yüzde 90,7 gibi oldukça yüksek oranda Kütahya'da yaşamaktan memnun olduğu, yüzde 94,2 'sinin ise Türk vatandaşlığını istediği sonucuna ulaştık. Kütahya'da yaşayan Suriyelilerin yüzde 94,2'si vatandaşlık istiyor, yüzde 79,1'i Türkçe biliyor, yüzde 72,1'i yerli halk ile kendileri arasında herhangi bir fark görmüyor."
EVLİLİKLERE OLUMLU BAKIYORLAR
Suriyelilerin Kütahya'yı seçme nedenleri arasında coğrafi yakınlık, akraba, arkadaş, güvenlik, evlilik, iş ve diğer sebepler yer alıyor. Yüzde 34,9 ile iş imkanı ise başı çeken sebepler arasında. Diğer bir deyişle Kütahya'da yaşayan Suriyelilerin büyük bir kısmı iş sebebiyle Kütahya'yı seçiyor. İkinci yüksek oranla ise yüzde 24,4 ile evlilik yer alıyor. Araştırmanın evlilik ile ilgili diğer bir ilginç bulgusunda ise, örneklemin yüzde 77,9'unun bölge halkıyla evliliklere olumlu baktığı, yüzde 20,9'unun ise onaylamadığı sonucudur. Söz konusu oranların oluşmasında sosyo-kültürel benzerlikler ve farklılıklar ayrıca karşılıklı güven problemleri yer alıyor.
KÜTAHYA HALKINA YÖNELİK ALGI
Kütahya sınırları içinde yaşayan örnekleme dahil olan, Suriyelilerin yüzde 72'si Kütahya halkı ile kendileri arasında bir fark görmüyor, yüzde 31'i farkın anadil olduğunu, yüzde 28'i kültürel olarak farklı olduklarını, yüzde 18'i ise davranışların farklı olduğunu belirtiyor. Yüzde 89 gibi oldukça yüksek bir oranla katılımcılar, Kütahya halkının kendilerine karşı davranış ve düşüncelerinin olumlu olduğunu düşünüyor. Yüzde 90'ı gibi oldukça önemli bir oranı, Kütahya'ya göç etmiş olmaktan memnun. Yüzde 47'si neden memnun olduğunu kültürel açıdan, yüzde 22'si ekonomik, yüzde 7'si ise siyasi olarak açıklıyor. Yüzde 44'ünün kendisine yakın hissettiği ülke Türkiye. Katılımcıların, yüzde 40,7'sinin yakın çevresi Türklerden, yüzde 26'sı Suriyelilerden, benzer bir oranla yüzde 27'si hem Türklerden hem Suriyelilerden oluşuyor.
VATANDAŞLIK İSTİYORLAR
Suriyelilerin vatandaşlık eğilimi araştırmanın çarpıcı sonuçları arasında yer alıyor. Araştırmaya göre Kütahya'da Suriyelilerin yüzde 94,2'si Türk vatandaşlığı istiyor, yüzde 38,4'ü vatandaşlığı gelecek tasavvuru, yüzde 33,7'si kimliksel aidiyet olarak algılıyor. 'Tek bir vatandaşlığı seçme imkanım olsa Türkiye'yi seçerdim' diyenlerin oranı yüzde 43 ile 'tek bir vatandaşlığı seçme imkanım olsa Suriye'yi seçerdim' diyenlerin oranına eşit. Bölge halkıyla evliliklere olumlu bakan katılımcılar yüzde 91 oranı ile tek bir vatandaşlığı seçme durumu için Türkiye cevabını veriyor. Katılımcıların yüzde 93'ü ise çifte vatandaşlık istiyor. Vatan kavramına yönelik çağrışımda ise örneklem grubu şıklarda yer almayan seçeneklerde belirterek 'serbest çağrışım' da bulunuyor. Şıklarda yer almamasına rağmen yüzde 16,3 vatan kavramını 'anne' olarak belirtilen önemli bir kesim, 'vatan aynı anne, Türkiye aynı hanım. Türkiye'yi ben istedim ama Suriye mecbur Allah'tan', benzer şekilde yüzde 16,3'ü aynı oranda 'her şeyimiz' cevabını veriyor. Diğer katılımcıların ise yüzde 14'ü 'Suriye', yüzde 10,5 'toprağımız' ve yüzde 8'i de 'Türkiye' olarak cevaplıyor.
SOSYO-KÜLTÜREL AİDİYET
Araştırmada, Suriyelilerin sosyo-kültürel aidiyetlerine yönelik yapılan tespitler oldukça önemli. Örnekleme konu olan Suriyelilerden yüzde 74,4'ü kendini Türkiye'ye ait hissettiğini belirtiyor. Kendini Türkiye'ye ait hissetmediğini ve tek bir vatandaşlığı seçme imkanı olsa Türkiye'yi seçmeyeceğini belirtenlerin oranı yüzde 80,95 gibi oldukça yüksek bir oran, yüzde 51,6'sı kendini Türkiye'ye ait hissettiğini ve tek bir vatandaşlık imkanı olsa Türkiye'yi seçeceğini ve yüzde 29'u ise kendini Türkiye'ye ait hissettiğini ancak seçme zorunda kalması halinde Suriye'yi seçeceğini söylüyor.
DÖNMEYİ DÜŞÜNÜYORLAR MI?
Örnekleme konu olan katılımcıların yüzde 46'sı Suriye'ye geri dönmeyi düşünürken, yüzde 44'ü Suriye'ye geri dönmeyeceğini ifade ediyor. Yüzde 8'i ise geri dönüş konusunda kararsız. Geri dönme düşüncesi üzerinde ise cinsiyete göre anlamlı bir farklılık bulunmuyor. Yüzde 60'ı tek bir vatandaşlık imkanı olsa Suriye'yi seçeceğini belirtirken, yüzde 57'si 'Suriye'ye geri dönmeyi düşünmüyorum' diyor. Yüzde 57 ile benzer bir oranla katılımcılar, tek bir vatandaşlık imkanı olsa Suriye'yi seçiyor ama oraya dönme konusunda kararsız kalıyor. Yüzde 35'i ise tek bir vatandaşlık imkanım olsa Türkiye'yi seçeceğini ama Suriye'ye de dönme düşüncesi olduğunu belirtiyor."
